رونمایی از کتاب ماهی ماه نوشته عطیه سادات حجتی همزمان با هفته کتاب با حضور سید مهدی شجاعی و شخصیت های فرهنگ و رسانه در رسانه فرهنگسرایی برگزار شد.
بازتاب آنلاین، بازتاب آنلاین در ابتدای این نشست از انتشار کتاب «ماهی ماه» اثر عطیه سادات حجتی، «سیدمهدی شجاعی» که مهمان ویژه این نشست بود، از هوش و تدبیر نویسنده تقدیر کرد. در انتخاب موضوع نامه نامه ای به مادر، جایگاه مادر را در آموزه ها و سنت ها توضیح می دهد. وی به آیه ای از قرآن اشاره کرد و گفت: خداوند قدردانی از پدر و مادر را در حد شکرگزاری از خود قرار می دهد و می فرماید: از پدر و مادرتان سپاسگزارم و باز هم مادر از جایگاه ویژه و ارزشمندی برخوردار است. نقل شده است که شخصی نزد پیامبر رفت و پرسید که به کی نیکی کنم، حضرت به مادرت فرمود. برای بار دوم و سوم پرسید که به چه کسی نیکی کنم و حضرت باز هم جواب مادرت را داد. بار چهارم پیامبر جواب پدر شما را می دهد و اشاره ای که قرآن به دوران بارداری و شیردهی مادر می کند نیز مستقیماً به مقام والای مادر اشاره دارد. نکته دیگری که بر ارزش این کتاب می افزاید، توجه به این مقوله از منظر جهان بینی توحیدی و دینی است، یعنی نویسنده می توانسته برای مادرش نامه های عاشقانه بنویسد، اما این حجم از محتوا، جهان بینی، حقایق و معرفت می تواند باشد. در آن گنجانده نشود، اما وقتی او با چنین جهان بینی به موضوع می رسد، کار ارزشمندی است که قبلاً انجام نشده است.
سید مهدی شجاعی همچنین با اشاره به شعری از نظامی گفت: بلبل ارشد سخن پروران/ بار دیگر مَثَل دیگران چیست/ قبل و بعد از سلسله غول/ پس شعرا و پیش انبیا آمدند به مقام والای حضرت اشاره کرد. خطاب به سخنوران و نویسندگان گفت: نظامی زبان شعر و ادب را مطابق با انبیاء می دانست و در اینجا این معنا روشن می شود که وقتی حقایق الهی را بیان می کند، سایه حجاب پیامبر است.»
این نویسنده پیشکسوت توصیه هایی نیز به مردم با قلم کرد و گفت: ابتدا باید بدانیم فردی که خداوند به او نعمت قلم داده، فردی خاص است و از بین چند میلیون نفر، خداوند قلم را به او داده است. و ذوق نوشتن به آدمی به همین دلیل معتقدم حتی اگر کسی بدون اعتقاد به علم هنری خلق کند، آن هنر از بهشت می آید و باید مواظب بود که این نعمت را همان طور که خدا می خواهد عطا کند. ، و به صاحب و بخشنده توجه کنید این نعمت، اولین و مهمترین نیاز، دانش صحیح و علم نمک است. این قدردانی در این بحث حرف های زیادی برای گفتن دارد و معتقدم قلم مانند محراب است و جز عبادت و عبادت هیچ چیز دیگری در محراب نمی توان و نباید کرد. اگر کسی در محراب نماز بخواند که دیگران ببینند، شرک است، پس اولین کاری که باید کرد توجه به کسی است که این نعمت را به ما داده است. علاوه بر این، طبق این ویرایش، حفظ آزادی قلم بسیار مهم است تا قلم را به هیچ قیمتی نفروشیم.
توصیه بعدی من این است که نویسندگان به کم بسنده نکنند و به کارهای ساده و ابتدایی بسنده نکنند. یعنی همان طور که نظامی می گوید: «هر چه در این پرده به تو نشان دهند / اگر نپسندی بردارند» حکم عالم است و اگر مؤلف به کمتر بسنده نکند، همین است. هدیه آنچه از بالا می آید بهترین هدیه خواهد بود. یا شاعری می‌گوید: «من از معانی کوتاه خوشم نمی‌آید/به ناشنوایان گوش نمی‌دهم، مگر اینکه سخنش بلند باشد، «فکر ناشنوا بودن و نشنیدن نکته ظریفی است که به منبع غذایی ما مربوط می‌شود اشاره به توجه به آنچه می شنویم است تا ورودی های ما ورودی های ارزشمند و مهمی باشد و من گاهی فکر می کنم که انسان چیست. روح و این یکی این یکی از جدی ترین آسیب هایی است که با آن روبرو هستیم.
ایشان همچنین درباره رسالت اهل قلم فرمودند:یکی یکی از مهمترین وظایف نویسنده آگاهی بخشی است، یعنی هنرمند درد جامعه را می شناسد و یک قدم از جامعه جلوتر است. قبلاً افرادی به نام “رهبران ثبت نام” بودند که کاروان را هدایت می کردند تا مطمئن شوند که هیچ مشکل یا خطری کاروان را تهدید نمی کند. زودتر از دیگران درمان را در نظر بگیرید. مشکل بسیار جدی دیگر توجه به این نکته است که هنرمند بر خلاف عوام نباید تحت تأثیر فضا قرار گیرد و در کل دولت ها دوست دارند آنچه را که می خواهند از زبان هنرمند بشنوند و این همان چیزی است که می خواهند بگویند. همچنین باعث تقویت و استعمار افراد می شود و بر اساس علائم و نشانه ها، همین فیلترینگ و آزمایش نیز اعمال می شود. اگر نظر نویسنده در این زمینه با رادیو و تلویزیون یا دروغ های گفته شده یکسان باشد، نویسنده نمی تواند موضع روشنگری پیدا کند.
سید مهدی شجاعی نیز گفت: متاسفانه. یکی یکی از هنرهای ما در این سال ها این است که از یک جامعه متدین و اسلامی با اعتقادات دینی به جایی رسیده ایم که فقط 10 درصد در دانشگاه ها نماز می خوانند یا تیراژ کتاب از میانگین ده هزار کتاب و می تواند بیست افزایش یابد. هزار انقلاب به 200 نسخه! این روش و نگرش مبتنی بر عوامل مختلفی از جمله ارعاب و ترغیب است، اما نویسنده باید بتواند اولاً آزادی قلم خود را نفروشد و ثانیاً تابع حقیقت باشد. انتشار کتاب او در تیراژهای بزرگ و فروش زیادی کند بوده است، اما او روی حقایق و دانش ایستاده است و بیان آن حقایق و دانش برایش مهم بود. این آزادی همان چیزی است که ما به آن نیاز داریم. البته آزادی هزینه دارد و شما نمی توانید استقلال داشته باشید، اما می توانید مانند دیگران زندگی کنید.
شجاعی درباره اهمیت توجه مسئولان به مقوله فرهنگ نیز گفت: روایات می گویند مردم بیشتر به حاکمان خود شباهت دارند تا به پدر و مادرشان، یعنی وقتی با انحطاط فرهنگ در بین مردم مواجه می شویم این یک امر است. محصول شخصیت و رفتار حاکمان است. حجت الاسلام جوادی آملی حفظ الله نیز می گوید: ظاهر جامعه جلوه باطن مسئولان است.
این نویسنده همچنین از روند نقد کتاب انتقاد کرد و گفت: شعور را هنرمند و نویسنده ایجاد می کند و در فضای خفقان و انسداد، اهالی هنر بیشترین آسیب را می بینند. البته کار خانم حجتی مشکلی برای چاپ نداشت، اما اثر نویسنده دیگری بود که قرار بود اولین کتابش را منتشر کند و با وجود محدودیت ها و اصلاحاتی که در آن انجام دادیم، سه سال در وزارت مشاوره در آنجا ماندگار شد. و در نهایت نیمی از کتاب قصابی و حذف شد، یعنی از 200 صفحه کتاب. 70 صفحه مونده بود و اشک تو چشمام جمع شده بود! البته این کار با کسی که تازه کارش را شروع می کند نتیجه ای جز تشویق او به زمین گذاشتن قلم ندارد و کسانی که این کار را انجام می دادند این را هم می دانستند و مشکلشان این است که چنین کتابی به آنها داده می شود که دوست ندارند. منتشر شود. در این شرایط دغدغه کیست که میانگین تیراژ کتاب به 200 نسخه رسیده است؟ حذف کتاب از سبد خانوار مشکل کیست؟ دیگر کار دشمن نیست، اما دغدغه ای هم نیست، همانطور که دغدغه اقتصاد مردم نیست. اینها مواردی است که هنرمند باید به آن توجه کند، به خود اجازه ندهد تحت تأثیر فضای عوام فریبانه قرار گیرد و به هر قیمتی واقعیت را بگوید.»
وی همچنین به تیراژ کتاب «ماهی ماه» اشاره کرد و گفت: در بحث فرهنگی آسیب جدی می بینیم و هیچ کس نگران نیست که وقتی یک اثر شریف با مفاهیم والا در 200 نسخه منتشر می شود، الف. ..» اتفاق تلخی که هر چند در ابتدای جلسه نشر به کتاب تبریک گفتم، اما طرف دیگر انتشار چنین کتابی در این چاپ بسیار تلخ است. من در مقدمه کتاب یکی برای دوستان نوشتم که اگر مدیران فرهنگی ما کتابخوان بودند تیراژ این کتاب حداقل باید هزار نسخه باشد، البته ارشاد این جمله را هم حذف کرد!
شجاعی در ادامه اذعان داشت: می‌توان گفت سایر مسائل مانند فضای مجازی نیز تاثیری در کاهش سرانه مطالعه ندارد، اما اصل ماجرا این است که فضای فرهنگی ما برای مطالعه و مراکزی مانند وزارتخانه ارزشی قائل نیست. فرهنگسراهایی که وظیفه شان حمایت از کارهای فرهنگی است، حالا ژاندارم شده اند و فقط به بررسی و فیلترینگ اهمیت می دهند. اگر نه، بستری برای خلق یک اثر ارزشمند فراهم می کند، مکانیزمی دارد که در کشورهای دیگر می بینیم، در حالی که دغدغه ما حذف یک کلمه یا عبارت خاص است و من اخیراً گفتم این چیزها واقعاً تأثیری ندارد. و ما قبلاً این تجربه را تکرار کرده ایم. گاهی در مورد ویدیو بود، گاهی در مورد ماهواره و حالا در مورد فیلتر کردن، اما تکنولوژی آنقدر پیشرفت می کند که بالاخره دسترسی مردم به اطلاعات امکان پذیر می شود و فقط ما با این سیاست آن را به تعویق می اندازیم و اگر نه، همه این مطالب منتشر می شود به صورت دوره ای، مثلاً قسمت هایی از آخرین کتاب من که درباره زندگی حضرت سجاد (ع) بود حذف می شد و در نهایت آنها را آنلاین منتشر می کنم و این روش خیلی بدتر است. با این روش نمی توان دست و پای همه را بست و به هدف رسید.
در ادامه این مراسم رونمایی، عطیه حجتی، نویسنده کتاب، پس از خواندن بخش‌هایی از کتاب «سیما سادات تقوی» گفت: بخش مهمی از آن اشاره به حضور مادرش خانم است فاطمه نصیری از مادرم معذرت میخوام چون بلد بودم با نوشتن یه نامه دل مادرم رو بدست بیارم. راستش من قصد انتشار این نامه ها را نداشتم و برای این عذرخواهی های کتبی از مادرم یک گروه واتساپ ایجاد کرده بودم. ابتدا تصمیم گرفتم فقط چهل نامه برای مادرم بنویسم، اما شور و شوقی که او پس از خواندن نامه ها نشان داد باعث شد به نوشتن آنها ادامه دهم. بخشی از این نامه ها را برای استاد شجاعی فرستادم و ایشان هم پیشنهاد چاپ کتاب را دادند و امیدوارم این کتاب بخشی از اشتباهات من را جبران کند و صبر و شکیبایی مادر را در کلام حفظ کند.
در پایان این نشست از کتاب «ماهی ماه» رونمایی و از سید مهدی شجاعی با اهدای نشان یک عمر دستاورد فرهنگی تجلیل شد.
کتاب ماهی ماه نوشته عطیه حجتی در دویست و هشت صفحه توسط انتشارات نیستان منتشر شده است. این کتاب شامل مجموعه ای از نامه های حجتی به مادرش است.
حجتی در ۱۱۰ نامه به زندگی روزمره، اتفاقات زندگی، مروری بر گذشته، احوال شخصیه، محبت و عذرخواهی از مادر پرداخته است. در عین حال محتوای نامه ها کلی است و از نظر احساسی جذاب برای مخاطب تاثیرگذار است.