عصر ایران؛ مهرداد خدیر 20 سال پیش این روزها – دیر مهر ۱۳۸۳- سید محمد خاتمی رئیس جمهور اصلاح طلب ایران برای اولین بار و البته آخرین بار (در این سمت) علناً اعلام کرده است کهاستعفااو گفت اما نه در اعتراض به دلیل همراهی نکردن مجلس جدید (هفتم) در آخرین سال ریاست جمهوری خود. مجلسی که برخاسته از تشدید گارد انتخاباتی یا به دلیل نوع برخورد با وزیر راه است.
یا در پلان با عنوان تثبیت قیمت ها آنها قصد داشتند و می خواستند دولت را ملزم به افزایش معقول و تدریجی سالانه قیمت بنزین و سایر منابع انرژی کنند تا از مزایای آن در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده بهره ببرند.
یا از ترس تکرار ماجرای افتتاح فرودگاه امام یا موضوعات دیگر اما در آن زمان ماجرای پاکدشت و جنایات مطرح بود. “بیجه” زبان زبان ها بود و مردم آنچنان درگیر مسائل اقتصادی و معیشتی و همچنین نرخ سکه و دلار نبودند و بیشتر به رویدادهای اجتماعی پاسخ می دادند. (اگر در مورد قیمت سکه و دلار در 20 سال گذشته صحبت کنیم و آن را با امروز مقایسه کنیم، غرق خواهید شد و احتمالاً نمی توانید ادامه مقاله را بخوانید! پس برگردیم به موضوع اصلی) :
تا قبل از مهر و بیش از یک سال جامعه را جنایت پس از جنایت در پاکدشت و کشف اجساد کودکان پس از تجاوز به عنف به لرزه درآورد و افکار عمومی را جریحه دار کرد و احساس ناآرامی کرد زیرا قاتل تا مهر اول دستگیر نشده بود در ماه 1362 جوانی مردی به نام محمد بیجه او به اتهام قتل 27 کودک و سه بزرگسال و آزار جنسی آنها دستگیر شد.
او یک کارگر نانوایی در پاکدشت بود که در روز عاشورای سال 1360 اولین قربانی خود را که یک پسر 9 ساله بود پس از تجاوز به او کشت. دو سال بعد پرونده محمد بیجه با دستگیری وی به پایان رسید و در نهایت این پرونده جنجالی با صدور حکم اعدام در شعبه 74 دادگاه کیفری برای همیشه بسته شد. با این حال، از آنجایی که رئیس جمهور به قصد ابراز همدردی، بحث درباره تمایل خود به استعفا را به تعویق انداخت، نام بیجه در عرصه سیاسی مطرح شد.
پاسخ رئیس جمهور به یک معضل اجتماعی اگرچه غافلگیرکننده بود، اما نه خشم محافظه کاران و ساختارهای قدرت خارج از دولت را برانگیخت و نه اصلاح طلبان از پاسخ خاتمی به تهدیدها و آزارها استقبال نکردند، زیرا 8 ماه پیش انتظار خروج خاتمی را داشتند. او در اعتراض به رد صلاحیت گسترده نمایندگان مجلس ششم برای انتخابات مجلس هفتم نه به خاطر قتل های زنجیره ای پاکدشت، تهدید به استعفا کرد! البته خاتمی گفتهمدلیاو آماده استعفا بود و جلسات وزارت کشور و نیروی انتظامی را تایید کرد.
دیر شده مهر 2003 و او در یک بعد از ظهر چهارشنبه گفت. اما عصر همان روز نشستی با موضوعی متفاوت در محوطه اتحادیه روزنامه نگاران ایران برگزار شد. مرداد این ساختمان از سال 2018 بسته شده است و خود باشگاه در محق واقع شده است. در آن نشست یکی وی با کنایه از سخنرانان پرسید: آیا در این سال ها (از سال 76) اتفاقی نیفتاده که کلمه استعفا را به ذهنشان بیاورد یا حداقل تهدید به استعفا کرده باشد؟
صبح روز بعد مراسم سالانه روز ملی صادرات در محل دائمی نمایشگاه بین المللی تهران برگزار شد که رئیس جمهور (خاتمی) نیز سخنران آن بود. البته خبرنگاران حاضر در حاشیه به سراغ او رفتند و این بار به جای «بازنشستگی» گفت: «همه ما درگیر فرصت های سوزان هستیم. رابطه عقلانی دولت و ملت مختل شده و مردم از حقایق مربوط به حکومت بی خبرند.
وی به تحریم دولت در صداوسیما اشاره کرد. خاتمی عملا تبدیل به تصویری بدون صدا شده بود، چرا که مثل امروز از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی خبرهایی به گوش می رسد نبود و سعید مرتضوی نفس مطبوعات مستقل را بریده بود.
20 سال بعد و الان مسعود پزشکیان او به عنوان رئیس جمهور – تقریباً یک اصلاح طلب – با وضعیت بسیار پیچیده تری مواجه است. همین مداخلات و محدودیت ها به اضافه تورم افسارگسیخته و تضعیف و تحقیر طبقه متوسط و دولت فرسوده به جا مانده از سه سال پاکسازی های نافرجام وجود دارد و البته خطرناک ترین آنها سایه جنگ است. ، و در آن فضا برخی پزشکیان آنها همچنین خاطرنشان می کنند که او هیچ اختیاری برای تعیین مدیران خود ندارد – و باید پاسخگوی انتصاب محمدجواد ظریف باشد زیرا فرزندش در حین مأموریت رسمی در آمریکا متولد شده است – یا اگر مجبور شود، قانون حکم کند که او اگر با این موافق نیست باید به فکر استعفا باشد یا احتمال این کار را اعلام کرده است، البته اینها احتمالا آخرین حرف هاست. آقای میرباقری از او شنیدند که اگر نصف جهان به خاطر اهدافشان کشته شوند ارزشش را دارد، خدا را شکر کردند که در انتخابات 1403 گرفتار آن طرز فکر نشدیم و به همین دلیل حداقل فشاری بود که تسلیم شویم. رئیس جمهور پزشکیان آنها از عقب نشینی در مورد یک موضوع دست می کشند، برای رفاه نسبی ارزش قائل هستند و نمی خواهند که ما دچار فاجعه شویم.