سس کچاپ یک چاشنی شیرین و تند است. این چاشنی محبوب معمولا با گوجه فرنگی، شکر، نمک و سرکه درست می شود. ترکیب این مواد طعم دلپذیری را ایجاد می کند.
برخی افراد بنا به گزارشات از ادویه هایی مانند پودر فلفل قرمز، میخک، گشنیز و حتی دارچین یا زنجبیل برای تهیه سس کچاپ استفاده می کنند. البته این بیشتر سلیقه ای است و هرکس به سلیقه دلخواهش این سس خوشمزه را درست می کند.
ارزش غذایی سس کچاپ
ارزش غذایی 1 قاشق غذاخوری (15 گرم) سس کچاپ:
- کالری: 15
- چربی: 0.02 گرم
- سدیم: 136 میلی گرم
- کربوهیدرات: 4.1 گرم
- فیبر: 0.05 گرم
- شکر: 3.2 گرم
- پروتئین: 0.2 گرم
1 قاشق غذاخوری سس کچاپ 15 کالری و حدود 4 گرم کربوهیدرات دارد. یک بسته معمولی سس گوجه فرنگی 10 گرم (کمتر از 1 قاشق غذاخوری) وزن دارد و بنابراین حاوی کالری، کربوهیدرات و قند کمتری است.
شاخص گلیسمی تخمینی 1 قاشق غذاخوری سس گوجه فرنگی 2 است. این بدان معناست که این ادویه نوعی غذای با شاخص گلیسمی پایین است. شاخص گلیسمی تأثیر غذا بر قند خون را اندازه گیری می کند.
سس کچاپ پروتئین کمی دارد، بنابراین هر واحد (1 قاشق غذاخوری) فقط 0.2 گرم پروتئین دارد.
از آنجایی که سس کچاپ در مقادیر کم مصرف می شود، منبع خوبی از ریزمغذی ها نیست. گوجه فرنگی سرشار از ویتامین C و ویتامین A است و همچنین منبع خوبی از ویتامین K، پتاسیم و منگنز است. با این حال، اغلب ما به اندازه کافی سس کچاپ نمی خوریم تا مقادیر قابل توجهی از این مواد مغذی را دریافت کنیم.
علاوه بر این، به دلیل مصرف کم سس کچاپ، بدن معمولا کالری زیادی دریافت نمی کند. (1 قاشق غذاخوری سس کچاپ 15 کالری دارد.)
فواید سس کچاپ
گنجاندن گوجه فرنگی در رژیم غذایی شما ممکن است فوایدی داشته باشد زیرا حاوی لیکوپن و سایر ترکیبات آنتی اکسیدانی است. البته، غذاهایی مانند سس کچاپ که در مقادیر بسیار کم مصرف می شوند، بعید است که تأثیر قابل توجهی بر سلامت ما داشته باشند. با این حال، طبق برخی منابع، سس گوجه فرنگی در برخی مناطق دارای فواید سلامتی است. در این بخش، برخی تحقیقات در مورد فواید سس گوجه فرنگی را مورد بحث قرار خواهیم داد.
1. کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات
در مطالعه ای که در سال 2010 منتشر شد، محققان ارتباط بین غذاهای مبتنی بر گوجه فرنگی و احتمال ابتلا به سرطان پروستات را بررسی کردند. به گفته محققان، محصولات مبتنی بر گوجه فرنگی حاوی مواد شیمیایی گیاهی ضد سرطان هستند که احتمال ابتلا به سرطان پروستات را در مردان کاهش می دهد. با این حال، سس گوجه فرنگی در این تحقیق ذکر نشده است.
2. کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی
لیکوپن موجود در گوجه فرنگی خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد. طبق تحقیقات، مکمل لیکوپن می تواند عملکرد اندوتلیال را در بیماران مبتلا به بیماری قلبی بهبود بخشد، اما در داوطلبان سالم نه.
با این حال، محققان فقط ترکیب لیکوپن را بررسی کردند و در مورد اثرات گوجه فرنگی یا غذاهای حاوی گوجه فرنگی بر بیماران چیزی نگفتند. بنابراین، مشخص نیست که آیا این مزیت برای کسانی که سس گوجه فرنگی را به مقدار معمول مصرف می کنند نیز صدق می کند یا خیر.
3. کاهش کلسترول LDL
سطوح بالای لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) که «کلسترول بد» نیز نامیده می شود، می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. لیکوپن از بیماری های قلبی عروقی پیشگیری می کند و طبق مطالعه دیگری، آب گوجه فرنگی میزان LDL را کاهش می دهد.
بر اساس این مطالعه، مکمل های مبتنی بر آب گوجه فرنگی می توانند اثرات خوبی بر LDL و HDL (کلسترول خوب) داشته باشند. با این حال، این نتایج به آب گوجه فرنگی نسبت داده شد و نه سس کچاپ، بنابراین تحقیقات بیشتری برای تعیین تأثیر سس گوجه فرنگی بر سطح کلسترول مورد نیاز است.
4. کاهش احتمال ابتلا به بیماری های دیگر
بر اساس تحقیقات در مورد فواید لیکوپن، محققان خاطرنشان می کنند که وقتی گوجه فرنگی خام با استفاده از گرما به آب گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی یا سس گوجه فرنگی تبدیل می شود، لیکوپن به گونه ای تغییر می کند که جذب آن را برای بدن انسان آسان تر می کند.
این محققان به پتانسیل آنتی اکسیدانی قوی لیکوپن اشاره می کنند و معتقدند که لیکوپن می تواند از بیماری های قلبی عروقی و سرطان های پروستات، سینه، ریه، مثانه، تخمدان، روده بزرگ و پانکراس جلوگیری کند.
هر 100 گرم سس کچاپ حاوی 9.9 تا 13.44 میلی گرم لیکوپن است، در حالی که هر 100 گرم گوجه فرنگی تازه حاوی 0.88 تا 7.44 میلی گرم لیکوپن است. اگرچه ممکن است به نظر برسد که سس کچاپ حاوی لیکوپن بیشتری است، اما برای مقایسه بهتر باید مقدار هر کدام را در نظر بگیریم.
بعید است که یک نفر در یک وعده 100 گرم سس کچاپ مصرف کند. 1 قاشق غذاخوری سس گوجه فرنگی حدود 15 گرم است بنابراین برای مصرف 100 گرم باید حدود 7 وعده سس کچاپ مصرف کنید. در حالی که یک گوجه فرنگی بزرگ و رسیده می تواند حدود 185 گرم وزن داشته باشد. اگر سالادی را با 200 گرم گوجه فرنگی تازه تهیه و مصرف کنید، حدود 1.6 تا 15 میلی گرم لیکوپن دریافت خواهید کرد.
سس کچاپ خانگی بهتر است یا از فروشگاه؟
سس کچاپ بسته بندی شده و خریداری شده در فروشگاه حاوی موادی است که باید از آنها اجتناب کنیم، مانند شربت ذرت با فروکتوز بالا و نگهدارنده های مختلف.
از طرفی سس کچاپ خانگی ارزان تر است و تمام طعم ها و ادویه های استفاده شده طبیعی هستند. درست کردن سس کچاپ در خانه واقعا آسان است و طعم بهتری نسبت به سس های فروشگاهی دارد.
طرز تهیه سس کچاپ در خانه
سس کچاپ تقریباً در هر خواربار فروشی موجود است، اما می توانید آن را در خانه نیز تهیه کنید. درست کردن سس کچاپ به شما این امکان را می دهد که مواد تشکیل دهنده را انتخاب کنید و چاشنی متناسب با ذائقه خود ایجاد کنید.
دستور العمل های زیادی برای تهیه سس کچاپ وجود دارد که شامل استفاده از ادویه های مختلف یا انواع مختلف سرکه است. اول از همه بهتر است از ساده ترین روش و فقط چند ماده اصلی و ادویه استفاده کنید. پس از تسلط بر اصول اولیه، می توانید به راحتی از مواد جدید استفاده کنید.
دو روش طولانی و سریع برای تهیه سس کچاپ وجود دارد که در زیر توضیح داده ایم.
1. طرز تهیه سس کچاپ خانگی ساده با رب و بدون پخت
مواد لازم
- رب گوجه فرنگی؛
- سرکه سفید؛
- آب؛
- پودر پیاز؛
- پودر سیر؛
- پودر دارچین (پودر دارچین اختیاری است و اگر دوست ندارید می توانید آن را حذف کنید.)
- شربت افرا (در صورت تمایل می توانید آن را با شکر قهوه ای یا شربت آگاوه جایگزین کنید).
- نمک و فلفل.
اگر به دنبال یک دستور غذای فوق العاده سریع هستید، دستور پخت بدون پخت را انتخاب کنید، که فقط به مقداری رب گوجه فرنگی و آب نیاز دارد. سس تهیه شده به این روش طعم ملایم و مطبوعی دارد و بهتر از سس های فروشگاهی است. طرز تهیه سس:
- همه مواد را در مخلوط کن بریزید. (می توانید از چرخ گوشت برقی هم استفاده کنید.)
- هم بزنید تا بافت یکدست و یکدست شود.
- در آخر می توانید مقداری جوز هندی و پودر فلفل قرمز اضافه کنید تا طعم آن کمی تندتر شود.
- با افزودن سیر، شربت افرا (یا کمی شکر) یا نمک، به راحتی می توانید طعم چاشنی را مطابق با ذائقه خود تنظیم کنید.
2. طرز تهیه سس گوجه فرنگی
مواد لازم
- 800 گرم گوجه فرنگی پوره شده؛
- 1 پیاز متوسط و ریز خرد شده؛
- 2 قاشق غذاخوری روغن زیتون فوق بکر؛
- 80 گرم شکر قهوه ای؛
- 1 قاشق چایخوری نمک؛
- 120 میلی لیتر سرکه سفید یا سرکه سیب؛
- 1 قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی؛
- 1 قاشق چایخوری پودر دارچین؛
- 1 قاشق چایخوری پودر فلفل سیاه؛
- در صورت لزوم، جوز هندی و فلفل چیلی را رنده کنید.
مراحل تهیه سس
- یک قابلمه بزرگ روغن زیتون خالص را روی حرارت متوسط گرم کنید، پیاز خرد شده را اضافه کنید و تفت دهید.
- پوره گوجه فرنگی را در آن بریزید. شکر قهوه ای، رب گوجه فرنگی، سرکه، دارچین، فلفل سیاه و نمک را اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.
- مخلوط را روی حرارت بسیار کم حدود 40 دقیقه بپزید و مرتباً هم بزنید تا سس غلیظ شود.
- بعد از آماده شدن می توانید به سلیقه خود جوز هندی و فلفل را اضافه کنید.
- همه مواد را در غذاساز یا مخلوط کن بریزید و مخلوط کنید.
- سس کچاپ آماده را در ظرف تمیزی بریزید و در آن را محکم ببندید و در یخچال قرار دهید.
اگر می خواهید از گوجه فرنگی تازه استفاده کنید، ابتدا آن را به مدت 2 تا 3 دقیقه در آب بجوشانید، پوست آن را جدا کرده و سپس طبق دستور عمل کنید.
عوارض جانبی
مصرف آن به اندازه سس کچاپ بی خطر است. با این حال، اگر بیش از حد از آن بخورید، ممکن است عوارض جانبی خفیفی را تجربه کنید. معایب احتمالی کچاپ عبارتند از:
- قند زیادی دارد. 1 قاشق غذاخوری سس کچاپ حاوی 7 درصد قند توصیه شده روزانه است. اگر عاشق سس گوجه فرنگی هستید و 4 تا 5 قاشق غذاخوری همراه غذا می خورید، به این معنی است که حدود 35 درصد از قند مصرفی روزانه خود را فقط از سس کچاپ دریافت می کنید.
- حاوی نمک زیادی است. اکثر سس گوجه فرنگی های تجاری حاوی مقدار زیادی نمک هستند. نمک زیاد می تواند منجر به فشار خون بالا، بیماری قلبی و سایر مشکلات شود.
- نوعی ادویه ترش است. گوجه فرنگی یک غذای بسیار اسیدی است. اگر از مشکلاتی مانند سوزش سر دل یا رفلاکس رنج می برید، مصرف زیاد سس گوجه فرنگی می تواند علائم را بدتر کند.
- ممکن است باعث آلرژی شود. اگرچه بعید به نظر می رسد، اما ممکن است به این سس حساسیت داشته باشید. آلرژی به سس گوجه فرنگی می تواند ناشی از گوجه فرنگی یا سایر مواد موجود در چاشنی مانند سولفیت ها، سالیسیلات ها و گلوتن موجود در سرکه باشد. کسانی که به گوجه فرنگی حساسیت دارند نباید سس کچاپ مصرف کنند. علائم آلرژی ممکن است شامل خارش یا تورم دهان، صورت، لب ها، زبان و گلو باشد. مشکل در بلع یا تنفس نیز می تواند نشانه حساسیت شدید باشد.