این زمین لرزه در دیاربکر، تونجالی و الازیغ نیز احساس شد. پس از زلزله، کلاس ها در استان های الازیغ و مالاتیا به مدت یک روز متوقف شد. این زمین لرزه در استان های حسکه، دیرالزور و حلب سوریه نیز احساس شد. Zaminleza 6 فوریه 2023 با Splendor 7.8 در 4:17 صبح (دوشنبه 17) بهمن در سال 1401، لغزش زمین در جنوب شرقی ترکیه در قسمتی از سیستم گسلی آناتولی شرقی رخ داد که باعث مرگ بیش از 51000 نفر در ترکیه و حدود 10000 مرگ گزارش شده در سوریه شد و خسارتی در حدود 150 میلیارد دلار در ترکیه برآورد شد. این زمین لرزه در مناطقی از شمال سوریه و لبنان نیز احساس شد، بیش از 250 هزار واحد مسکونی در ترکیه در این زمین لرزه تخریب شد و 9 شهر ترکیه نیز در این زمین لرزه آسیب جدی دیدند.
در روز بیست و پنجم مهر 1403 مدیریت حوادث، بلایا و فوریت های ترکیه (AFAD) اعلام کرد که زمین لرزه ای به بزرگی 5.9 ریشتر روز چهارشنبه استان مالاتیا در شرق ترکیه را لرزاند. این زمین لرزه ساعت 10 و 46 دقیقه و مرکز آن در منطقه کاله در 40 کیلومتری شرق شهر مالاتیا رخ داد. این زمین لرزه در استان های حسکه، دیرالزور و حلب سوریه نیز احساس شد. مرکز لرزه نگاری اروپا برای مدیترانه اعلام کرد این زمین لرزه به بزرگی 6 ریشتر و در عمق 9 کیلومتری زمین رخ داده است. شهروندان تنجلی و ارزنجان پس از احساس زلزله به خیابان ها ریختند.
گسل آناتولی شرقی یک منطقه گسلی اصلی به طول 700 کیلومتر است که از شرق تا جنوب مرکز ترکیه امتداد دارد. این مرز زمین ساختی بین صفحه فرعی آناتولی و صفحه عربی در حال حرکت به سمت شمال را تشکیل می دهد. تفاوت حرکات نسبی دو صفحه در حرکت جانبی چپلگز در طول گسل مشهود است. گسل های شرق و شمال آناتولی با هم حرکت به سمت غرب صفحه فرعی آناتولی را تشکیل می دهند که به دلیل برخورد مداوم بین صفحات عربی و اوراسیا به سمت غرب فشرده می شود. گسل شرق آناتولی از شمال شرقی از محل اتصال سه گانه مرش در انتهای شمالی گسل دریای مرده آغاز می شود و در محل اتصال سه گانه کارلیوا به گسل آناتولی شمالی می رسد. رشته دیگری به طول 350 کیلومتر از این گسل در شمال رشته اصلی به نام سامانه گسلی شورگو-میسیس وجود دارد. در لبه شرقی مدیترانه یک تعامل پیچیده بین صفحات آفریقایی، عربی و اوراسیا وجود دارد. شکاف دریای سرخ یک مرکز گسترش بین صفحات آفریقا و عربستان است، با سرعت انتشار حدود 10 میلی‌متر در سال در نزدیکی انتهای شمالی و 16 میلی‌متر در سال در نزدیکی انتهای جنوبی، و فرآیند شکافت تعدادی سیستم‌های آتشفشانی را تولید کرده است. در سراسر غرب عربستان سعودی
در شمال، شکاف دریای سرخ به مرز جنوبی گسل متجاوز بحرالمیت ختم می شود. اگرچه صفحه آفریقا به سمت غرب و صفحه عربی در شرق در جهت شمال شرقی حرکت می‌کنند، صفحه عربی کمی سریع‌تر حرکت می‌کند و در نتیجه یک حرکت امتداد لغز جانبی در مرز صفحه ایجاد می‌شود. مرز ورقه به دلیل زمین لرزه هایی که در امتداد گسل دریای مرده در منطقه پرجمعیت شام (دریای مدیترانه شرقی) رخ داده است، مانند زمین لرزه نوامبر 1759 که حدود 20000 نفر را کشته است، شناخته شده است. انتهای شمالی گسل دریای مرده در یک منطقه تکتونیکی پیچیده در جنوب شرقی ترکیه نقطه تلاقی صفحات آفریقایی و عربی و بلوک آناتولی در ناحیه قهرمان- مرش است. جابجایی در این منطقه شامل حرکت انتقالی به سمت غرب بلوک آناتولی با سرعت حدود 25 میلی متر در سال نسبت به اوراسیا برای سازگاری با بسته شدن حوضه مدیترانه است.
گسل راستالغار راست آناتولی شمالی در شمال ترکیه بیشتر حرکت به سمت غرب بین بلوک آناتولی و صفحه اوراسیا را تشکیل می دهد. بین سال‌های 1939 و 1999، یک سری زمین‌لرزه با بزرگی بیش از 7 ریشتر در امتداد سیستم گسلی آناتولی شمالی رخ داد. دریای مرمره که حدود 17000 نفر را کشت.
در لبه جنوبی بلوک آناتولی، قوس ساختاری قبرس با روند شرقی-غربی با لرزه خیزی متوسط مشخص می شود. قوس ساختاری قبرس نشان دهنده مرز همگرای بین بلوک آناتولی به سمت شمال و صفحه آفریقایی در جنوب است. تاریخچه زمین لرزه های بزرگ در امتداد سیستم گسلی EAFZ آناتولی شرقی در 29 نوامبر 1114 با بزرگی 7.8، 28 مارس 1513 با بزرگی 7.4، 2 مارس 1893 با بزرگی 7.1 و 4 دسامبر با بزرگی 19 ریشتر. از 7.1 از 6.8. شناخته شده است و تا 6 فوریه 2023 یک نبود زمین لرزه شدیدی به خصوص در انتهای جنوب غربی این سامانه گسلی رخ داد که با زمین لرزه بامداد 15 بهمن به پایان رسید. سه صفحه تکتونیکی اصلی (عربی، آناتولی/اوراسیا و آفریقا) مسئول لرزه‌خیزی و تکتونیک در خاورمیانه و منطقه ترکیه هستند. برخورد صفحات عربی و ایران/اوراسیا در منطقه ایران رشته کوه های زاگرس را به وجود می آورد که تقریباً 1500 کیلومتر طول دارد و از کل غرب ایران می گذرد و تا شمال شرقی عراق امتداد می یابد. بر اثر برخورد صفحات عربی و اوراسیا، پوسته زمین در رشته‌کوه‌های البرز و کپه داغ در شمال ایران نیز سالانه حدود سه سانتی‌متر کوتاه‌تر می‌شود.
پس از دو زلزله در 17 بهمن 1401 بحث بزرگی در افکار عمومی و رسانه های ترکیه در مورد وقوع زلزله بزرگ بعدی در استانبول وجود دارد. البته اگر منظورتان اثرات دو زلزله در هفدهم است بهمن 1401 بر روی گسل های عریض استانبول قرار دارد، باید گفت با توجه به مسافت 700 کیلومتری این زمین لرزه بعید است تاثیر مستقیم داشته باشد و یا منجر به زلزله های بزرگ در منطقه استانبول شود.
به نظر می رسد که زلزله 6 ریشتری مالاتیا در 16 اکتبر 2024 ناشی از گسیختگی یک قطعه گسل در سیستم گسل آناتولی شرقی بین گسیختگی قطعه گسل در زمین لرزه الازیگ 24 فوریه 2020 و زلزله هیرو مرش بوده است. 6 فوریه 2023 تبدیل شد. پس یکی نبود زمین لرزه دیگری روی این بخش گسلی به پایان رسید.
از سوی دیگر، با توجه به ساخت این سدهای متعدد، وجود مخازن مصنوعی سدهای مختلف در این منطقه همچنان ممکن است نشانه هایی از تحریک سیستم گسلی آناتولی شرقی را نشان دهد که می توان با جزئیات بیشتری آن را بررسی کرد. خشکسالی های شدید در سال های اخیر با تغییرات جدی زیست محیطی در آب های سطحی و زیرزمینی این ناحیه همراه بوده است. ترکیه حدود 75 سد در آناتولی مرکزی و 40 سد در حوزه مدیترانه خود عمدتاً در نیمه دوم قرن بیستم ساخته است.
هشت سد و نیروگاه برق آبی در دره رودخانه منظور در تنگلی (درسیم) ساخته شد. سدها دره را تغییر می دهند، جوامع را جابجا می کنند و منطقه را سیل می کنند. سد ایلیسو بر روی دجله از سال 2000 تا 2002 به دلیل تأثیرات شدید اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی که می تواند داشته باشد، شهرت بین المللی به دست آورد و شهر تاریخی حسنکیو را ویران کرد. . ساخت و ساز به دلیل فروپاشی کنسرسیوم شرکت هایی که می خواستند آن را بسازند، پس از کمپین های موثر عمومی و بین المللی متوقف شد. اما یک تیم جدید به ساختن ادامه داد، عملیات در فوریه 2018 آغاز شد و دریاچه در سال 2020 به طور کامل پر شد. سه سد بر روی رودخانه بزرگ زاپ در استان حکاری در نزدیکی مرز ترکیه و عراق ساخته شد. این پروژه ها بخشی از پروژه بزرگ توسعه منطقه ای جنوب شرقی آناتولی (GAP به زبان ترکی) و یکی این یکی از بزرگترین پروژه های توسعه منطقه ای در جهان است.
سد آتاتورک – در اصل سد کارابابا – سومین سد بزرگ جهان است و یک سد شنی با هسته بتنی است که بر روی رودخانه فرات در مرز استان های ایامان و سانلیورفا در منطقه جنوب شرقی آناتولی ترکیه برای تولید برق و آبیاری ساخته شده است. ساخت و ساز در سال 2015 1983 آغاز شد و در سال 1990 به پایان رسید. سد و نیروگاه برق آبی که پس از تکمیل مخزن در سال 1992 به بهره برداری رسید. مخزن ایجاد شده در پشت سد به نام مخزن آتاتورک با حداکثر حجم 48 میلیارد متر مکعب سومین مخزن بزرگ جهان است. بررسی‌های پس از زمین‌لرزه‌های 6 فوریه 2023 ترکیه، بر اساس داده‌های لرزه‌ای شبکه‌های محلی ترکیه، نشان داد که ساخت سد آتاتورک و مخزن بزرگ آن بر لرزه‌خیزی اطراف دریاچه تأثیر گذاشته است. در پایان، مخزن سد آتاتورک از منطقه گسه آناتولی شرقی می گذرد. وقوع زلزله 25 مهر 1403 نشانه دیگری از یک زلزله بزرگ در یک منطقه گسلی واقع در نزدیکی دریاچه سد آتاتورک است.
۲۳۳۲۳۳