«وفاق» کلید واژه دولت مسعود است پزشکیان اتفاق افتاده، هم خودش و هم وزرایش هر جا که می نشینند از «وفاق» حرف می زنند و راست می گویند، مهم است، اما بهتر است از اول بگوییم در حالی که «وفاق» وسط داستان خودش درخت است. باید کاری کرد تا این درخت میوه بدهد. با تایید نمی توان به همدلی دست یافت.
بیایید “وحدت” را ملموس تر کنیم. چگونه افراد یک جامعه می توانند در مورد یک موضوع خاص «توافق» کنند و با یکدیگر همدلی کنند؟ آیا غیر از این است که پیش نیاز این «وحدت» «اعتماد» است؟ آیا غیر از این است که ملت ها و دولت ها در صورت «اعتماد» به یکدیگر می توانند پروژه های مشترکی را انجام دهند؟ اساساً هر نوع همکاری مبتنی بر «اعتماد» و سرمایه اجتماعی است، بدون «اعتماد»، جوامع، گروه‌ها و سازمان‌ها در دام‌های اجتماعی می‌افتند (تله‌های اجتماعی و مشکل اعتماد – صفحه 28).
این اعتماد از کجا می آید که دولت ها و ملت ها قرار است پروژه مشترکی را با آن انجام دهند؟ بسیاری از افراد هستند که وقتی صحبت از اعتمادسازی به میان می‌آید، فوراً یقه خود را می‌گیرند، مانند بسیاری از موارد در این شرایط، جملاتی مانند «اگر یک کار را در یک زمان انجام دهیم، همه چیز خوب می‌شود». خودشان و مثلاً این یکی یا از آن کار حمایت می‌کنند، به یک گروه واحد و همگن دست می‌یابیم.» و موارد مشابهی از این دست، در صورتی که «سورنا را از سرش بیرون بیاورند» ظاهر و ظاهر می‌شود، داستان این است که برعکس، شما می توانید هر چه می خواهید مردم را سرزنش کنید، اما نه این یک چیز، یعنی اعتماد، از پایین (ملت) تولید نمی شود، بلکه از بالا (دولت) تولید می شود. به طور خاص، انواع خاصی از نهادهای سیاسی وجود دارند که اعتماد ایجاد می کنند، نهادهای دولتی که برابری سیاسی، حقوقی و اجتماعی را برقرار می کنند و بر اصول انصاف، صداقت و بی طرفی مبتنی هستند (تله های اجتماعی و مسئله اعتماد – صفحه 20).
حال باید از خود بپرسید که منظور از نهادهای دولتی باکیفیت که قصد ایجاد اعتماد را دارند چیست؟ «بو روتشتاین»، جامعه شناس سوئدی، معتقد است که بین نهادهای نمایندگی سیاسی (پارلمان، کابینه حزب، شورای شهر) و نهادهای اجرای سیاست (آموزش و پرورش، بهداشت، پلیس، دادگستری) این نهادها برای ایجاد اعتماد از اهمیت بیشتری برخوردارند. یعنی اگر مردم با اظهارات بی طرفی، پرهیز از خویشاوندی، پرهیز از تبعیض و فساد نسبت به مؤسسات آموزشی مانند مدارس و دانشگاه ها، مؤسسات بهداشتی مانند بیمارستان ها، پلیس و دادگاه ها مواجه شوند، «اعتماد» پدید می آید و خود را نشان می دهد. بنابراین «همکاری» مستقیماً با درک مردم از عملکرد این مؤسسات مرتبط است. (تله های اجتماعی و مسئله اعتماد – صفحات 199-187)
تا جایی که می توانی به مردم پشت تریبون از معنای «وحدت» بگوئید، برای مردمی که مخالف این اندیشه نیستند، کلید این «وحدت» در جیب شماست! اگر تکرار «وفاق» باعث شهادت مردم می‌شود، خب، ما گوش می‌دهیم، شاهد حرف‌های شما هستیم، اما عملکرد شما را هم از دست می‌دهیم. وفاق که فروشی نیست، باید بازاریابی کنیم، ساخت و ساز است، نیاز به تابلوهای جسورانه، غیر دادگاهی دارد، سازوکارش را مردم باید حس کنند.
* روزنامه نگار
۲۳۳۲۳۳