عصر ایران؛ رضا صائمی «بازنده” یکی از سریال‌های جدید شبکه نمایش خانگی است که داستانی خانوادگی را در فضایی پلیسی مرموز دنبال می‌کند که به طور طبیعی با سطوح روانکاوی شخصیت‌ها آمیخته شده و ویژگی‌های پلیسی را با نوعی افشاگری روانکاوانه شخصیت‌ها ترکیب می‌کند.
سریالی که با روش رمزگشایی و ایجاد فضای فیزیکی می تواند مخاطبان را مجذوب خود کند. جلوه های بصری آن برجسته است و مخاطب را به محیطی جدید منتقل می کند.
با وجود خلاقیت بصری و تعلیق داستان که تاکنون توانسته داستان جنایی ایرانی قابل قبولی را ترسیم کند، این سوال پیش می آید که چرا عنوان این سریال به زبان انگلیسی نوشته شده است؟
البته اخیرا و پس از اعتراض شورای حفاظت از زبان فارسی، عنوان و نام تهیه کننده و کارگردان در تیتراژ ابتدایی سریال «بازنده» به عناوین انگلیسی این سریال تغییر یافت.
در دو قسمت اول سریال «بازنده»، اسامی و بازیگران فیلم فقط به زبان انگلیسی بود، در حالی که در تیتراژ اسامی به فارسی و انگلیسی نوشته شده بود. پس از اعتراض دبیر شورای هماهنگی زبان فارسی، عنوان سریال تغییر کرد و متن ها به فارسی و انگلیسی نوشته شد.
امین حسین پورکارگردان سریال «بازنده» در مینی سریال قبلی خود به نام «درمانگراو همچنین عنوان افتتاحیه را به زبان انگلیسی طراحی کرد. زمان شروع هر قسمت به جای عنوان “درمانگر”، “درمانروی صفحه نوشته شده بود و نام بازیگران به زبان انگلیسی روی صفحه نمایش داده می شد. در عوض تیتراژ پایانی فقط ایرانی بود.
مشکل اینجاست که چرا وقتی داستان و همه عوامل دخیل در ساخت این سریال و مخاطبان آن ایرانی و فارسی زبان هستند، دلیل منطقی برای انگلیسی بودن عنوان سریال وجود دارد.
بدیهی است که اگر قرار است یک فیلم یا سریال ایرانی از شبکه های خارجی برای مخاطبان غیرفارسی زبان پخش شود، باید عناوین انگلیسی یا غیرفارسی تهیه و تولید شود. اما از آنجایی که دوبله غیرفارسی امری مسلم است، دلیلی وجود ندارد که اگر مدیوم نمایش و مخاطبان اثری به زبان فارسی صحبت کنند، تیتراژ پایانی آن به زبان غیرفارسی باشد.
حامد برعی طبری طراح تیتراژ پایانی فیلم است مصادره، شنای پروانه و سریال های سال های دور از خانه، یاغی،زخم کاری» او در این زمینه معتقد است:
اثر فارسی با خط انگلیسی بین المللی نمی شود! باید به این مشکل حساس تر بود توجه کنید.” فونت فارسی دارای طرح های گرافیکی غنی است و اگر نتوانید از آن به درستی استفاده کنید طبیعتاً به فونت انگلیسی متوسل می شوید و از آنجایی که فونت انگلیسی ساختار جدیدی دارد در هر محتوایی زیبا به نظر می رسد. اما به نظر من ترفند این است که محتوای تولید شده داخلی را با استفاده از زبان فارسی و خط فارسی به بهترین شکل ممکن طراحی و به مخاطب منتقل کنیم.»
واقعیت این است که همه عناصر یک فیلم یا سریال توانایی نمایشی در انتقال معنا دارند و در کنار هم هویت اثر را تشکیل می دهند. عنوان و پوستر و همچنین طراحی گرافیکی آن یکی یکی از مهم ترین مولفه هایی است که هویت بصری یک اثر را تعیین می کند.
زیرنویس انگلیسی به زبان امروزی ممکن است یک محیط مجلل ایجاد کند، اما به آن اعتبار نمی افزاید یا مثلاً اعتبار بین المللی به آن نمی دهد. در ضمن، فارسی صرف نظر از هویت زبانی اش دارای قابلیت های گرافیکی، بصری و زبانی است که می توان از آن برای جذابیت بیشتر اثر استفاده کرد. به جای تیتراژ انگلیسی به خلاقیت گرافیکی و بصری با حروف و الفبای فارسی برای تیتراژ توجه کنید. همان دغدغه ای که عباس کیارستمی داشت و در طراحی عنوان از آن استفاده می کند.