به گزارش مانیبان، بانک مرکزی در راستای تعهد خود به شرایط صدور و استفاده از چک های تضمینی با هدف جلوگیری از استفاده غیرعادی از چک های مذکور، شناسایی دقیق ذی نفعان و جلوگیری از پولشویی از سال 1396 تاکنون و همچنین اقداماتی انجام شده است. اقدامات اجرایی تکمیلی بر اساس ابلاغیه شماره 20962 مورخ 28/2/1400 رئیس جمهور در خصوص اصلاح و الحاق موادی به قانون «اصلاح قانون صدور چک» (بخشنامه شماره 77419/00 03/03) انجام شده است. /17/). 1400 اداره کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی از جمله اختصاص شناسه صیادی به چک تضمینی و ایجاد حداکثر شفافیت در صدور و گردش چک تضمینی از طریق سامانه صیاد (پیچک) (بخشنامه شماره 278944 / 00 مورخ 24/09/1300 اداره نظام های پرداخت) طرح حذف چک های رمزدار در شبکه بانکی در دستور کار قرار گرفت.
با توجه به مزایای چک های تضمینی نسبت به چک های رمزدار پس از اجرای قانون، بانک مرکزی پیش بینی شباهت عملکردی با چک های رمزدار که می تواند جایگزین آن ها باشد، لزوم شفاف سازی و ایجاد امکان نظارت متمرکز بر شکل و حجم چک ها را فراهم کرد. چک های مبادله شده توسط افراد، علاوه بر کاهش هزینه های عملیاتی بانک ها با برچیده شدن روال سنتی پذیرش و رسیدگی به چک های رمزدار، نتیجه اعلام ممنوعیت صدور چک های رمزدار در شبکه بانکی است. بنابراین لازم است مقدمات اجرای ممنوعیت صدور چک های رمزدار به تدریج و مرحله به مرحله در شبکه بانکی فراهم شود.
مراحل اجرایی در نظر گرفته شده توسط بانک مرکزی برای اجرای این طرح به شرح زیر است:
1 اطلاع رسانی، آموزش و تشویق مردم به دریافت چک تضمینی:
چک تضمینی مجهز به شناسه ماهیگیر 16 رقمی بر اساس موازین قانونی صدرالعاشرا و بر اساس بخشنامه شماره 278944/00 مورخ 24/09/1400 اداره نظام های پرداخت از طریق سامانه صیاد صادر می شود. صدور چک تضمینی خارج از مفاد قانون «اصلاح قانون صدور چک» ممنوع و مبادله بین بانکی چک تضمینی بدون شناسه صیادی از تاریخ 17/3/1301 طبق بخشنامه شماره 32481/01 از 11 ممنوع است. /02/1401 در سامانه چکاوک.
لذا از آنجایی که کلیه چک های تضمینی فعلی مجهز به شناسه پسکادر بوده و از طریق سامانه پسکادور ثبت و صادر می شود، قابل جستجو بوده و ذینفع می تواند پس از دریافت، با استفاده از شناسه 16 رقمی، تمامی منابع استعلام چک را بررسی و از آن مطلع شود. اصالت چک صادره به نفع شما از درگاه های نوین بانکی (اینترنت بانک و موبایل بانک)، اپلیکیشن موبایل و شماره تلفن 4040701701 (به صورت پیامکی). ایجاد امکان مشاوره چک تضمینی مزیت قابل توجهی نسبت به چک رمزدار ایجاد می کند، در حالی که چک رمزدار قابل مراجعه نیست و ذینفع می تواند صرفاً با مراجعه به بانک صادرکننده از صحت چک اطمینان حاصل کند.
علاوه بر این، چک های تضمین شده برخلاف چک های رمزدار، محدودیت جغرافیایی در محل صدور و وجه نقد ندارند و در سراسر کشور قابل صدور و مبادله هستند.
از طرفی کارکرد چک تضمینی مانند چک رمزی است و چک تضمینی به نام شخص و حساب خاصی صادر می شود و قابل انتقال نیست. بنابراین افراد می توانند در معاملات تجاری خود چک رمزدار را با چک امن جایگزین کنند.
لذا با عنایت به موارد فوق، لازم است در هنگام مراجعه و ارائه درخواست صدور چک رمزدار، شعب مشتری را جهت صدور چک تضمینی با تشریح مزایای ذکر شده راهنمایی نمود. در عین حال لازم است اقدامات موثری از جمله تهیه برنامه های آموزشی، بروشور، ارائه اطلاعات در سایت های بانکی و … انجام شود.
2- یکسان سازی روش پرداخت چک تضمینی با روش پرداخت چک رمزدار:
در حال حاضر شبکه بانکی پس از دریافت چک رمزدار از ذینفع، چک را بررسی و پس از اطمینان از صحت آن را پرداخت می کند و قبل از تسویه بین بانکی وجوه چک رمزدار، وجه را به ذینفع انجام می دهد. از آنجایی که چک های تضمین شده مانند چک های رمزدار فاقد وضعیت برگشتی هستند، بانک ها می توانند چنین رویه ای را در مورد چک های تضمین شده نیز اعمال کنند.
بدیهی است با توجه به ثبت صدور چک تضمین شده در سامانه صیاد (پیچک)، بانک می تواند صحت چک تضمین شده صادره از طریق سامانه را تشخیص دهد و این امر با مشتری مداری و یکسان سازی پرداخت قابل انجام است. . مراحل پرداخت چک تضمین شده در زمان درخواست. ذینفع اقدام کرد. با توجه به اینکه واریز وجه به ذینفع مابه التفاوت چک به صورت تضمینی و رمزدار می باشد، اجرای این مرحله در جایگزینی کامل چک تضمینی بسیار حائز اهمیت است.
3- اطلاعیه ممنوعیت صدور چک های رمزدار توسط بانک مرکزی و عدم امکان بازخرید چک های رمزدار در سامانه دسته چک:
در صورتی که شبکه بانکی مقدمات اجرایی ممنوعیت صدور چک را طی مراحل 1 و 2 فراهم کند، ممنوعیت صدور چک رمزدار و عدم تبادل بین بانکی در سامانه دسته چک تسهیل می شود و چالش های اجرای این امر. بدیهی است این بانک با بررسی و نظارت بر اقدامات اجرایی توسط بانک ها، زمان بندی مرحله نهایی را برنامه ریزی و برای اجرای یکسان در شبکه بانکی اعلام خواهد کرد.
بر این اساس بانک‌ها باید تمهیدات لازم را در خصوص مراحل اجرایی 1 و 2 انجام دهند و همچنین برای کاهش ملاحظات اجرایی، شبکه بانکی باید در صدور چک‌های رمزدار روزانه کوشا باشد تا بستر مناسبی برای آن فراهم شود اجرای طرح