مروری بر جذاب ترین فیلمنامه های پیمان قاسم خانی به بهانه تولد 30 سالگی «من زمین را دوست دارم» اولین تجربه او به عنوان فیلمنامه نویس | دست طلایی

مرجان فاطمی | در تابستان 1392 فیلم «من زمین را دوست دارم» به کارگردانی ابوالحسن داودی بر اساس فیلمنامه اول پیمان قاسم خانی کلید خورد. سی سال از اکران این فیلم می گذرد و قاسمخانی همچنان جایگاه خود را به عنوان بهترین فیلمنامه نویس آثار کمدی سینمای ایران حفظ کرده است. بیشتر فیلمنامه های قاسم خانی آثاری هستند که در زمان ساخت بسیار مورد توجه قرار گرفتند و هنوز پس از گذشت سال ها در ذهن ما باقی مانده اند. بخش مهمی از شهرت پیمان قاسم خانی به خاطر نگارش فیلمنامه سریال های پرمخاطب «پاورچین»، «شب های بره»، «مرد هزار چهره»، «ساختمان دکتر»، «پژمان» است. “، “مسافران”. و…؛ نمایش های مهران مدیری و سروش صحت همچنان جزو بهترین های تلویزیون محسوب می شوند.

به گزارش بازتاب آنلاین، پیمان قاسم خانی جدای از موفقیت در عرصه فیلمنامه نویسی نیز بازیگر و کارگردان موفقی است. فضایی برای پرداختن به همه آثار قاسم خانی وجود ندارد و از این رو به مناسبت سی سالگی «من زمین را دوست دارم» به بررسی مهم ترین فیلمنامه های این نویسنده در این سه دهه می پردازیم.

من عاشق زمین هستم ابوالحسن داودی ۱۳۷۲

«من زمین را دوست دارم» به کارگردانی ابوالحسن داودی بر اساس فیلمنامه اول پیمان قاسم خانی ساخته شد. فیلمنامه ای که در واقع تز نویسنده بود. داستان فیلم درباره بیگانه ای به نام «خپیت» بود که به زمین آمد و کم کم عادات زمینیان را آموخت. هدف قاسم خانی انتقاد از عادات بد مردم در حین برنامه ریزی یک داستان سرگرم کننده بود. موضوعی که سال ها بعد در فیلمنامه سریال «مسافران» به کارگردانی بازتاب آنلاین و سپس در سریال «روزی رزگاری مریخ» دوباره به شکلی متفاوت مطرح شد. شخصیت خاطره انگیز «خپیت» بر اساس مدل فیلم ها و متون تخیلی طراحی شد و در دهه 70 بسیار محبوب شد. «من زمین را دوست دارم» به کارگردانی ابوالحسن داودی، فیلم پرفروش آب ارد با استقبال تماشاگران از هر سنی مواجه شد. موفقیت این فیلم باعث شد نام قاسم خانی بر سر زبان ها بیفتد و ورود او به سینما موفقیت آمیز باشد.

نان و عشق و موتور 1000 | ابوالحسن داودی 1380

قاسمخانی پس از موفقیت همکاری با ابوالحسن داوودی در فیلم «من زمین را دوست دارم» تجربه تقریباً ناموفقی با او در فیلم «بوی خوش زندگی» داشت تا اینکه فیلمنامه «نان و عشق و موتور 1000» را برای این کار نوشت. کارگردان در سال 1380; فیلمی انتقادی که محصول فضای بازتر سینما در دوران اصلاحات بود. این کمدی با برخی مسائل سیاسی و اجتماعی آن زمان و دوره انتخابات سراسری شوخی کرد. فیلمنامه «نان و عشق و موتور 1000» روی دیگری از پیمان قاسم خانی را به نمایش گذاشت. او نشان داد که چقدر در شوخی با سیاست و ارکان آن مهارت دارد. موتور 1000 به موتور سریعی اطلاق می شود که لابی گر در فضای سیاسی آن دوره برای اجرای سریع برنامه های خود به آن نیاز داشت. این فیلم مملو از حامیان دولت اصلاحات و جناح اپوزیسیون بود که با زبانی طنز به نمایش درآمدند.

مارمولک | کمال تبریزی ۱۳۸۲

«مارمولک» به کارگردانی کمال تبریزی. یکی یکی از موفق ترین کمدی های سینمای ایران است. اولین عامل موفقیت آن را می توان در فیلمنامه پیمان قاسم خانی جستجو کرد. اگرچه می دانیم فیلم اقتباسی از «ما فرشته نیستیم» است، اما نمی توان منکر موقعیت ها و شوخی های ایرانی در «مارمولک» شد. پیمان قاسم خانی مدت ها روی شخصیت ها و داستان کار کرد و در نهایت به فیلمنامه ای منسجم رسید. فیلمنامه ای غنی با معنای عمیق که حاوی نکات بسیار ظریف و مهمی بود. می توانید با موقعیت هایی که قبل از این فیلم حتی به آنها فکر نمی کردیم شوخی کنید. در کنار شوخی ها، حضار را تا انتها متحرک و سرگرم کرد. رضا مارمولک با بازی پرویز پرستویی در این فیلم محبوب شد و در ذهن ماند و همچنان باقی است. «مارمولک» پنجمین فیلمنامه پیمان قاسم خانی است. او برای این فیلمنامه برنده سیمرغ جشنواره فجر شد. اگرچه این فیلم در زمان اکران با مشکلات زیادی مواجه شد و انتقادات زیادی را برانگیخت، اما هنوز از ارزش آن کاسته نشده است.

کاظم نقاب صادق 1383

فیلم «نقاب» داستانی پر پیچ و خم دارد. زمانی که قاسمخانی فیلمنامه را نوشت، سامان مقدم برای تولید آن طناب زد. مقدم با دو سرمایه گذار قرارداد بست و فیلمنامه را به آنها فروخت. پس از مدتی به دلیل مشکلاتی، قاسمخانی و مقدم از پروژه انصراف دادند و سرمایه گذاران به همراه محمدرضا شریفی نیا به دنبال نیروی جدید بودند و به کاظم راست گفتار آمدند. پس از این بود که ساختار فیلمنامه بسیار تغییر کرد و در آنچه به جا مانده بود تنها ردپایی از قاسمخانی به چشم می خورد. فیلمنامه توسط پیمان قاسم خانی و بازنویسی توسط کاظم راست گفتار کار شده است. اگر فیلمنامه تغییر نمی کرد و ترکیب کارگردان و بازیگران متفاوت بود، به یک فیلم خیلی خوب می رسیدیم. البته به این شکل یکی از پرمخاطب ترین آثار سینما بود. اگرچه «نقاب» بلافاصله پس از اکران نسخه های بوتلگ خود با قیمتی ناچیز به فروش رسید، اما این مشکل سینماها را آرام نکرد تا سرانجام توقیف و از اکران حذف شد.

حداکثر سامان مقدم 1383

“میکس” یکی یکی از نمایش های موفق سامان مقدم بود که بر اساس فیلمنامه پیمان قاسم خانی ساخته شد و دنباله های زیادی پیرامون آن شکل گرفت. داستان فیلم از جایی شروع می شود که وزارت ارشاد قصد دارد به بهانه بازگشت نخبگان ایرانی مقیم خارج، برنامه ای ترتیب دهد. یکی نخبگانی که قرار است برای شرکت در این برنامه دعوت شوند، رهبر ارکستر برجسته ای هستند که در آمریکا زندگی می کنند، اما این دعوت نامه به اشتباه برای خواننده ای به نام مکس که در بارها و کاباره های لس آنجلس کار می کند، ارسال می شود. او وارد ایران می شود و مورد استقبال ویژه قرار می گیرد. تا اینکه در مراسم شروع به اجرای آهنگ های معنوی می کند و همه متوجه می شوند که مکس واقعی نیست و وقتی هویت او را به عنوان خواننده خالتور کشف می کنند تصمیم به دستگیری او می گیرند. قاسمخانی از عنصر جابجایی به درستی استفاده کرده بود و موقعیت طنز خنده داری ایجاد کرده بود. روی اکران این فیلم حساسیت زیادی وجود داشت اما در نهایت پس از گذشت شش سال از ساخت آن به تصویب رسید. اما پخش آن در شبکه نمایش خانگی با سانسور همراه بود.

سن پترزبورگ بهروز افخمی 1388

پیمان قاسم خانی هشت فیلمنامه سینمایی نوشته بود که به «سن پترزبورگ» راه یافت. او این فیلمنامه را در اوج بلوغ نوشت و بهروز افخمی توانست به خوبی او را به تصویر بکشد. قاسمخانی در این فیلم به شوخی با مردم و شرایط کنونی جامعه پرداخت. در «سن پترزبورگ» زوج جذابی متولد شدند که دوام چندانی نداشتند: محسن تنابنده و پیمان قاسم خانی. این دو نقش دو رقیب را بازی می کردند که برای به دست آوردن یک عتیقه گرانبها مدام با یکدیگر دوئل می کردند. شوخی‌ها، شوخی‌ها و کل رفتار این دو خنده‌دار بود و برای دو شخصیت جذاب به یاد ماندنی ساخته شد. «سن پترزبورگ» یکی از بهترین کمدی های دهه هشتاد است که در اکران عمومی و تحسین منتقدان موفق بود. اخیراً صحبت های زیادی در مورد انجام قسمت دوم این کار انجام شده است، اما هنوز مطمئن نیستیم که آیا این تصمیم اجرایی می شود یا به عنوان یک ایده باقی می ماند. زمزمه هایی درباره سمت و سوی بازتاب آنلاین شنیده می شود که هنوز مشخص نیست.

ورود مردان ممنوع است. بازتاب آنلاین 1389

بدون شک «ورود به آقایان ممنوع است». یکی یکی از بهترین فیلم های کمدی سینمای ایران است. پیمان قاسم خانی در «آقایان وارد نشوند» کاری به سیاست نداشت و نمی خواست توهین کند. او فیلمنامه ای بر اساس شخصیتی جذاب نوشت و داستان موفقی را با محوریت این شخصیت ساخت. داستان درباره یک مدیر مدرسه دخترانه بود که هیچ معلمی را به مدرسه راه نمی داد، اما در نهایت مجبور شد حضور آقای گراز را بپذیرد و همین موضوع به ماجرای عجیبی منجر شد. «آقایان اجازه نمی دهند» پر از شوخی های لفظی و موقعیت هایی بود که تماشاگران را به درد می آورد. خانم دارابی با بازی ویشکا آسایش یکی از شخصیت هایی بود که از ابتدا مورد توجه قرار گرفت و هنوز هم از آن یاد می شود. شخصیت رضا عطاران به یکی از شخصیت های خاطره انگیز تبدیل شد. موقعیت “ورود آقایان ممنوع” به فروش بالایی دست یافت. منتقدان نقدهای مثبتی درباره آن نوشتند و از یک اتفاق ویژه دیگر در کارنامه پیمان قاسم خانی گفتند.

کلاس حساس کمال تبریزی 1391

قاسمخانی به عنوان فیلمنامه نویس ظاهر شد و در «طبقه حساس» نقش کوتاهی را ایفا کرد. این فیلم عمدتاً روی مردی حسود متمرکز بود که طاقت دفن جسد یک غریبه را در قبر همسرش نداشت. این مشکل او را آزار می داد و سعی می کرد به هر طریق ممکن جلوی آن را بگیرد. چنان درگیری ذهنی برای او ایجاد کرده بود که بالاخره تصمیم گرفت خودش این کار را انجام دهد و قبر را نبش قبر کند و جسد را خارج کند. آنچه در فیلم بسیار مهم بود، تمرکز قاسم خانی بر تعصب کور و نادیده گرفتن احساسات زنان در پوشش تعصب بود. رضا عطاران برای این فیلم سیمرغ بهترین بازیگر مرد را از آن خود کرد.

خوب، بد، جلف | میثاق قاسمخانی ۱۳۹۳

اولین تجربه کارگردانی پیمان قاسم خانی در سال 1393 در فیلم خوب، بد، جلف رخ داد. این اثر بر اساس موفقیت زوج سام و پژمان در سریال پژمان ساخته شد و از همان ابتدا توانست توجه زیادی را به خود جلب کند. پیمان قاسم خانی که پیش از این فیلم به عنوان فیلمنامه نویس موفق کمدی شناخته می شد، بر اساس این زوج جذاب فیلمنامه ای نوشت و مجموعه شرایط را به گونه ای پیش برد که توانست آثار دیگری را بر پشتوانه موفقیت آن بسازد. «خوب بد جلف» در فصل اول بسیار موفق بود، اما فصل دوم به دلیل شیوع ویروس کرونا آنطور که باید موفق نبود. فصل سوم در قالب سریال «خوب، بد، جلف: رادیواکتیو» ساخته شد که برخلاف انتظار، آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفت.