وضعیت غار علیصدر چگونه است؟

برای بازدید از بزرگترین غار آبی قابل کشتیرانی جهان به دل رشته کوه های زاگرس می رویم. علیصدر، غاری شگفت انگیز که با زیبایی و شگفتی هایش شما را به خود جذب می کند. از همدان تا روستای علیصدر شهرستان کبودرآهنگ یک ساعت رانندگی می کنیم.

طبق اطلاعات، خنکای صبح صورتمان را نوازش می دهد. از لالجین، پایتخت جهانی سفال می گذریم. از مزارع کشاورزی و دشت های سرسبز می گذریم تا به مقصد برسیم.

در نزدیک‌ترین میدان به مجموعه، تابلویی با عنوان «شگفت‌انگیزترین غار آبی جهان» خودنمایی می‌کند. وانت بارز اقدام به حراج انواع میوه های خشک، میوه ها و دانه ها کرده است. از پارکینگ تا ورودی غار باید از یک بازار سوغات عبور کنیم، زیرا باجه فروش بلیط پشت این راهرو است. البته امکان خرید آنلاین بلیط نیز وجود دارد. عطر شیرین خرمای تازه بینی ما را نوازش می دهد. باسلق و حلوای زرده همدان را نمی توان نادیده گرفت.

قبل از نان روغنی محلی، ما را مشتری خود می کند. اگر از بوی منحصر به فرد شیرینی ها راضی هستید، می توانید انواع سفال، صنایع دستی رنگارنگ و شال های محلی را نیز تحسین کنید. انتهای بازار ما را جلوتر به ابتدای رستوران های سنتی و مدرن و انواع کافه ها و سپس به شهربازی می برد. فروش مجسمه بلبل کودکان 10 تا 12 ساله روستای علیصدر. فیگورهای کوچکی که وقتی دمشان بریده می شود سوت می زنند.

-هزینه مجسمه ها چقدر است؟

– 35000 تومان. عمه یکی خرید

یکی خاطره ای را با خودم به تهران می برم.

به طور خلاصه: جایی که گردشگری رونق می گیرد، تجارت مردم بومی این منطقه نیز رونق می گیرد.

کاشفان علیصدر

قبل از ورود به مجموعه، بنای یادبود کاشفان غار علیصدر برای لحظاتی توجه ما را به خود جلب می کند.

این کتیبه حکاکی شده است: «سلام و درود بر کاشفان غار علیصدر و اهالی روستا. مردانی که با تلاش و کوشش در سال 1346 شمسی دروازه زیباترین غار آبی جهان را به روی گردشگران و کارشناسان گشودند و عکس چهار کاشف یوسف نجایی، عباس رئوفی، محمد همایونی و عین الله بختیاری.

البته اهالی روستای علیصدر سال‌ها از وجود چنین غاری اطلاع داشتند و از آب آن استفاده می‌کردند، اما از کاربری گردشگری آن اطلاعی نداشتند تا اینکه در سال 1342 14 نفر از اعضای گروه کوهنوردی از این غار دیدن کردند. آنها با کمک تجهیزات اولیه مانند لوله و چراغ قوه در غار پیشرفت می کنند و این موضوع در روزنامه های محلی منعکس شده است.

پس از چهار سال، خبر کشف غاری شگفت انگیز و بی پایان در رسانه ملی بسیاری از کوهنوردان، محققان و دوستداران طبیعت را به حرکت در همدان سوق می دهد.

قایقرانی در زیر زمین

در ورودی غار، مسئولان بارها به مردم یادآوری می‌کنند که پیاده‌روی دو ساعت طول خواهد کشید و بازدیدکنندگان باید آب و غذای شیرین به همراه داشته باشند. جلیقه نجات به تن کرده و وارد غار می شویم. غاری که 190 میلیون سال قدمت دارد. هوای خنک زیر زمین با گرمای بیرون متناوب می شود.

روز به شب تبدیل می شود و با نورپردازی زیبا جلوه جالبی به مکان می بخشد. در اینجا در غار دمای هوا همیشه در 20 درجه ثابت است. دیدن صخره هایی که میلیون ها سال قدمت دارند قلب ما را پر از هیجان می کند. روی سنگ های گرانیت راه می رویم و از راهروهای پر پیچ و خم زیادی عبور می کنیم. باید با قایق ادامه دهیم. فضای بالای سر ما را صخره های آهکی پوشانده است که برخی از آنها از آب بیرون می آیند و جزایر کوچک و بزرگی را در طول مسیر تشکیل می دهند.

قسمت هایی از غار نیز بسته است و اجازه ورود به آن ها را نداریم. پسر ده ساله ام می پرسد آیا موجود زنده ای در زیر زمین در این غار زندگی می کند؟ اما من پاسخ دقیق را نمی دانم.

وضعیت غار علیصدر

غار علیصدر چگونه است؟ گفته می شود سطح آب غار کاهش یافته است؟ یکی یکی از دلایل آن تعداد بیش از حد گردشگران است، آیا این درست است؟

کریم ملکی مدیرعامل شرکت سیاحتی علیصدر گفت: وضعیت غار بسیار خوب است و امسال با توجه به بارندگی های بهاری وضعیت غار نسبت به قبل بهتر شده است.

پایین آوردن سطح آب در غار مشکلی ندارد زیرا آب در غار جریان دارد. شاید در چند سال گذشته که خشکسالی را تجربه می کردیم گاهی با کاهش سطح آب مواجه می شدیم و مجبور می شدیم آب را از چشمه و بیرون به رودخانه غار پمپاژ کنیم، اما این وضعیت خدادادی بود و دستی در آن نداشتیم. تعداد بازدیدکنندگان تأثیری در کاهش سطح آب ندارد زیرا آنها از این آب برای نوشیدن یا شستشو استفاده نمی کنند.

وی درباره اینکه آیا برنامه ریزی برای گسترش مسیر گردشگران به غار وجود دارد، گفت: تاکنون 11 کیلومتر از دالان داخل غار شناسایی شده و نقشه آن نیز موجود است، اما ورود گردشگران به آن تنها 2000 متر است از این فضا

قسمت های صعب العبور یا باریک رودخانه که قایق از آنجا عبور نمی کند و همچنین قسمت های بدون نور و برق مسدود شده است. از طرفی غار باید نفس بکشد، 9000 متری که باقی مانده به این قسمت که بازدیدکنندگان زیادی دارد، اجازه تنفس می دهد.»

پاسخ مالکی به این سوال که آیا موجود زنده ای در غار علیصدر زندگی می کند خیر است. به گفته وی، غار علیصدر دو ویژگی دارد که امکان وجود موجودات زنده را به صفر می رساند، اول اینکه از نور خورشید بی بهره است و دوم اینکه میزان املاح و رسوبات موجود در آب آن بسیار زیاد است.

مراحل قانونی

چندی پیش اسناد مربوط به رسیدگی به عملکرد شرکت سیاحتی علیصدر به قوه قضائیه ارجاع شد و بحث بر سر تخلفات صورت گرفته در مدیریت و بهره برداری شرکت سیاحتی علیصدر و مدیریت غار بود. ما به پیگیری موضوع ادامه خواهیم داد. مدیرعامل می گوید: اگر گزارش منتشر شده در مجلس را بخوانید متوجه ابهام و کلی بودن آن می شوید. بسیار مهم است که دقیقا چه سالی و چه تخلفی رخ داده است. همه چیز باید با جزئیات ذکر شود تا بتوانیم مسئولیت را بر عهده بگیریم.»

موانع ثبت جهانی غار علیصدر

علیصدر یکی از زیباترین پدیده‌های طبیعی در نوع خود در جهان است و تنها غار مولیز در فرانسه و غارهای شوالیه و بوکان در استرالیا از زیبایی خیره‌کننده‌ای قابل مقایسه هستند، اما چرا این غار شگفت‌انگیز هنوز در فهرست غارها قرار نگرفته است. آثار طبیعی در یونسکو گنجانده شده است؟ و آثار فرهنگی؟ این درست است که می گویند کار ساخت و ساز در غار و تخریب در غار مانع اصلی بوده است؟

محسن جانجان، مدیر ایران شناسی و مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان می گوید: اساساً پرونده ای برای ثبت جهانی این غار وجود ندارد و به همین دلیل می گویند موانعی در این زمینه وجود دارد. فرآیند نامعتبر است.”

ثبت یک اثر در سراسر جهان فرآیندی طولانی و دشوار است. پیشنهاد باید در سطح وزیران ارائه شود، سپس کمیته ارزیابی موضوع را بررسی و در نهایت پرونده را ارائه کند، سپس پیشنهاد به یونسکو ارائه و ارزیابی نهایی انجام خواهد شد.

آثار پیشنهادی به دو بخش طبیعی و تاریخی تقسیم می‌شوند و غار علیصدر در فهرست آثار طبیعی قرار دارد.

به گفته این باستان شناس، دو سال پیش گمانه زنی هایی درباره ثبت جهانی غار علیصدر مطرح شد اما به پرونده ها و بررسی ها نرسید.

وی که این روزها مشغول کارهای مربوط به ثبت جهانی آثار هگمتانه در سازمان متبوع خود است، می گوید: در حال حاضر تمام دستگاه های اجرایی استان بر روی پرونده هگمتانه متمرکز شده اند و امیدواریم اینگونه باشد. این اثر تاریخی در چند روز آینده ثبت جهانی خواهد شد. همدان پایتخت تاریخ و تمدن ایران به شمار می رود و امیدواریم آثار بیشتری از این استان به اهمیت جهانی برسد. غار علیصدر قطعا یکی از آثاری است که پتانسیل جهانی شدن را دارد و بدون شک تحقق این امر باعث شناخت بیشتر گردشگران و همه جهان از همدان خواهد شد و ما همچنان به آن آینده امیدواریم.

پی نوشت: مدتی پس از این مصاحبه، پرونده ثبت جهانی هگمتانه با موفقیت به پایان رسید.