مجازات بازدارنده ابزاری برای سد کردن جرایم خشن است

یک حقوقدان گفت: مجازات باید آنقدر بازدارنده باشد که مجرم دیگر جرم را تکرار نکند. در حقیقت مجازات بازدارنده، ابزاری برای سد کردن جرایم خشن است.

افشین قاسمی، وکیل دادگستری در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به تکرار جرم از سوی مجرمین جرایم خشن، گفت: قاعدتاً افرادی که جرایم خشن را انجام می‌دهند سابقه‌دار هستند. بسیاری از این مجرمین وقتی پرونده‌شان در روند رسیدگی قرار می‌گیرد، رضایت شاکی را جلب می‌کنند و می‌توانند از کیفر مناسب رهایی پیدا کنند.

وی تأکید کرد: این وضعیت نشانه ضعف قانون نیست بلکه شرایط حاکم بر سیستم رسیدگی به این نحو است که نتوان به شکل درست به پرونده‌ها رسیدگی کرد.

قاسمی ادامه داد: در خیلی از کشورهای دنیا در کنار پرونده‌های کیفری، پرونده شخصیتی هم تشکیل می‌شود تا علل وقوع جرم از سوی مجرم بررسی و شناسایی شود. وقتی فردی به این درجه از قساوت قلبی می‌رسد که اینگونه جرم خشن انجام دهد، خیلی از مولفه‌ها از خانواده و مدرسه و محیط در شکل‌گیری شخصیت او مؤثر است.

این حقوقدان ادامه داد: قانون آیین دادرسی کیفری البته در این خصوص و رعایت حقوق شهروندی حتی برای مجرمین پیش‌بینی‌هایی کرده است اما به‌واسطه حجم بالای پرونده‌ها که گاهی ۱۵۰ تا ۲۰۰ پرونده ورودی یک شعبه است، دادیار اصلاً فرصت مطالعه پرونده شخصیتی مجرم را ندارد. 

وی همچنین تخصصی شدن محاکم و ایجاد دادسراهای ویژه سرقت، جنایی و امنیت را گامی به سوی تقابل با جرایم خشن عنوان کرد و گفت: در بحث مسائل کیفری موضوع تربیت و فرهنگ خیلی مهم است.

قاسمی سپس با اشاره به بازدارنده نبودن احکام مرتبط با جرایم خشن گفت: حقوقدانان معتقد هستند که مجازات باید آنقدر بازدارنده باشد که مجرم دیگر جرم را تکرار نکند. در حقیقت مجازات بازدارنده ابزاری برای سد کردن جرایم خشن است. 

وی ادامه داد: البته باید گفت که در بسیاری از پرونده‌ها احکام مناسب صادر می‌شود.

این حقوقدان درباره تأثیر قانون مجازات اسلامی در رشد میزان جرایم خشن اظهار کرد: اثر این قانون نسبت به همه جرایم نیست و کیفر جرایمی که جنبه عمومی دارد و ارکان جامعه را هدف قرار می‌دهد، کاهش نمی‌دهد. مثلاً می‌گوید برای جرم درجه ۵ می‌توان از پابند استفاده کرد و در نظر داشته باشید که میزان درجه‌بندی سرقت مسلحانه با سرقت عادی تفاوت دارد.

این وکیل دادگستری که خردادماه گذشته مورد سوءقصد واقع شد، در ادامه سخنان خود اظهار کرد: یک خودروی فاقد پلاک با ۴ سرنشین چند ساعت کمین کردند و بعد از خروج من از دفتر با چاقو و قمه و ساطور به من سوءقصد کردند‌ که به شدت زخمی شدم و در یک هفته ۲ بار تحت عمل جراحی قرار گرفتم. این افراد با توجه به شیوه‌ای که داشتند و خونسردی هنگام ارتکاب جرم، حتماً افراد سابقه‌دار و مجرمین حرفه‌ای بودند، هرچند تاکنون از سوی پلیس شناسایی و دستگیر نشده‌اند تا مشخص شود که چرا این سوءقصد را انجام داده‌اند.

قاسمی ادامه داد: در صورتی که پلیس، تحقیقات ویژه خود را به صورت سریع و تخصصی انجام دهد مجرمین جرایم خشن به‌زودی دستگیر می‌شوند و همین عاملی برای ایجاد هراس بین بزهکاران و کاهش جرایم خشن است.

این وکیل دادگستری گفت: قانون‌گذار در خصوص جرایم خشن با شدت و حدت برخورد می‌کند و مجازات سنگینی برای مرتکبین در نظر گرفته است، بنابراین قانون ضعف ندارد اما در اجرا باید به صورت تخصصی و ویژه و تسریع در کار اقدام شود تا نتیجه‌بخش شود.