آیا قارچ پشمی واقعاً یک “ابر غذا” با خواص درمانی است؟

امروزه تبلیغاتی در سرتاسر جهان برای مکمل های غذایی تهیه شده از “قارچ یال شیری” منتشر می شود که ظاهراً دارای خواص ارتقاء سلامت و پیشگیری از بیماری هستند. اما آیا علم از این محصولات و ادعاهای آنها حمایت می کند یا فقط یک “مد” جدید است؟

به گزارش فرادید، قارچ های میلک با نام علمی Hericium erinaceus، قارچ های درشت، پشمالو و خوراکی هستند که طعم ملایم شیرین و بافتی لطیف دارند و در آشپزی کاربرد دارند. آنها همچنین سابقه طولانی در طب سنتی دارند که اخیراً مورد توجه علم غربی و بازاریابان مدرن قرار گرفته است.

تحقیقات زیادی در مورد قارچ های نیشکر انجام شده است و در 10 سال گذشته حداقل در 410 مقاله تحقیقاتی نام آن ذکر شده است.

با این حال، باید گفت که تنها حدود یک چهارم از این مطالعات بر روی انسان انجام شده است. مطالعات باقی‌مانده از سیستم‌های مدل مانند جوندگان یا کشت‌های سلولی (جایی که عصاره‌ها مستقیماً روی سلول‌ها اعمال می‌شد) استفاده کردند.

در مجموع، تنها هفت مطالعه بالینی انسانی (مطالعات استاندارد طلایی برای مداخلات) بر روی اثرات این قارچ انجام شده است. بنابراین کدام یک از ادعاهای منتشر شده در اینترنت توسط علم پشتیبانی می شود؟

سلامت قلب

حدود یک نفر از هر سه بزرگسال در بریتانیا فشار خون بالا و نیمی از آنها کلسترول بالا دارند. هر دو خطر بیماری های قلبی عروقی، از جمله سکته مغزی و حملات قلبی (علل اصلی مرگ) را افزایش می دهند.

نشان داده شده است که عصاره قارچ نیش شیر باعث بهبود سطح چربی خون در جوندگان چاق و کاهش اکسیداسیون در کشت سلولی می شود. اکسیداسیون چربی ها در جریان خون به سخت شدن رگ ها کمک می کند. خار مریم حاوی ترکیبی به نام هریسنون B است که پتانسیل آن به عنوان یک ضد انعقاد بررسی شده است.

دیابت

دیابت تنظیم سطح قند خون را مختل می کند. تعداد جوانان مبتلا به دیابت در سال های اخیر افزایش یافته است و سطوح بالای قند خون مداوم می تواند به مشکلات بینایی، کلیه ها و اعصاب آسیب برساند.

مطالعات نشان داده است که قارچ گیلاس قند خون را در جوندگان کنترل می کند. مطالعات سلولی همچنین نشان داده است که برخی از قسمت‌های این قارچ، آنزیمی را که قند را تجزیه می‌کند، مهار می‌کند، بنابراین برخی از محققان این فرضیه را مطرح کرده‌اند که این خاصیت ممکن است قند خون را کاهش دهد. اما این ادعا در هیچ انسانی به اثبات نرسیده است، چه رسد به افراد دیابتی.

محافظت از سرطان

بسیاری از شیمی درمانی ها از منابع طبیعی مانند باکتری ها و گیاهان ساخته شده اند، بنابراین منطقی است که آنها را در قارچ ها نیز جستجو کنیم.

چندین کاندید بالقوه که بر روی سلول های سرطانی اثر می گذارند از قارچ نیشکر شناسایی شده اند. برخی مطالعات روی موش ها نشان داده است که این قارچ می تواند از رشد تومورهای کاشته شده در ریه ها و روده بزرگ جلوگیری کند. عصاره‌هایی که مستقیماً روی سلول‌های سرطانی اعمال می‌شوند نشان داده‌اند که رشد سلولی را کند می‌کنند یا سلول‌ها را در انواع سرطان‌ها از جمله سرطان کبد، روده بزرگ، معده و خون از بین می‌برند.

اما مهار سلول های سرطانی در لوله آزمایش لزوماً منجر به تولید مکمل هایی نمی شود که همین کار را انجام می دهند. کشت ها در مقایسه با بدن ما سیستم های ساده ای هستند و دوزهای استفاده شده معمولاً بالا هستند.

در واقع کشتن یا مهار سلول های سرطانی در آزمایشگاه کار دشواری نیست، فقط اضافه کردن آب می تواند رشد آنها را کند کند. آنچه دشوار است یافتن ترکیباتی است که بتواند بدون آسیب رساندن به بقیه سلول ها وارد سلول های مناسب شود، و این هنوز برای عصاره قارچ نیشکر ثابت نشده است.

سلامت روان و شناخت

سلامت مغز فقط به معنای عدم وجود بیماری هایی مانند زوال عقل یا افسردگی نیست، بلکه شامل شناخت بهینه مانند کارکردهای اجرایی (مهارت های ذهنی مانند حافظه، تفکر انعطاف پذیر و خودکنترلی) نیز می شود. در اینجا می توانید برخی از داده های مطالعه انسانی در مورد عصاره یال شیر را بیابید.

عصاره هایی که مستقیماً روی سلول های عصبی اعمال می شود به آنها کمک می کند تا با اکسیداسیون و التهاب کمتر رشد کنند. اکسیداسیون و التهاب می تواند باعث آسیب شود و در بیماری هایی مانند آلزایمر و زوال عقل نقش دارد.

نشان داده شده است که عصاره ها پلاک های مغزی را در موش ها کاهش می دهند یکی این یکی از ویژگی های اصلی آلزایمر است و مشخص شد موش هایی که این عصاره ها را دریافت کرده اند در تست های حافظه عملکرد بهتری داشته اند.

مطالعات بالینی بر روی افراد مبتلا به بیماری آلزایمر خفیف و اختلالات شناختی خفیف نشان داده است که قارچ‌های شیری نمرات تست‌های شناختی را به صورت روزانه بهبود می‌بخشند. با این حال، این مطالعات کوچک بودند (30-40 نفر)، بنابراین ما باید افراد بیشتری را مطالعه کنیم تا بفهمیم آیا این تفاوت درست است یا تصادفی است.

به طور مشابه، آزمایشات کوچک انسانی نشان داده است که خار مریم می تواند استرس و خلق و خوی را در بزرگسالان جوان و زنان یائسه بهبود بخشد. مطالعات روی موش‌ها که تغییرات رفتاری را نشان می‌دهند، تغییراتی را در بخش‌هایی از مغز مرتبط با احساسات نشان می‌دهند.

به طور خلاصه، شواهد در حال حاضر برای جایگزینی داروها یا سایر درمان ها با مکمل های غذایی کافی نیست.

ایمنی و التهاب

بهبود ایمنی و التهاب ادعاهای دشواری هستند. هر دو برای مبارزه با عفونت ها و بهبود زخم ها ضروری هستند. با این حال، واکنش های بیش از حد یا نادرست می تواند منجر به آسیب و بیماری های مزمن مانند دیابت، سرطان، بیماری های قلبی عروقی و بیماری های خود ایمنی شود.

آزمایشات کشت سلولی نشان می دهد که ترکیبات موجود در خار مریم ممکن است اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی داشته باشند، اما این در مورد همه میوه ها، سبزیجات و غلات کامل صدق می کند. زمانی که این قارچ در مقایسه با سایر قارچ ها مورد آزمایش قرار گرفت، قارچ شیری دارای بیشترین آنتی اکسیدان نبود.

در مدل‌های سلولی و حیوانی، عصاره خار مریم سیگنال‌دهی را در مسیرهای ایمنی افزایش می‌دهد، اما مشخص نیست که آیا این خاصیت مفید است یا خیر. وقتی به موش ها دوز کشنده ای از این باکتری داده شد، قارچ آنها را برای مدت طولانی تری زنده نگه داشت و پاسخ ایمنی قوی تری نشان داد. اما بیشتر لزوماً بهتر نیست، زیرا آسیب می تواند در اثر واکنش های ایمنی ایجاد شود.

حمایت از سلامت دستگاه گوارش

سلامت ضعیف گوارشی می تواند بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. روده نیز به دلیل اثراتی که بر میکروب های روده دارد، به طور کلی با سلامتی مرتبط است.

خار مریم از رشد هلیکوباکتر پیلوری، باکتری که باعث زخم معده در مدل های سلولی و حیوانی می شود، جلوگیری می کند. در مدل‌های حیوانی زخم‌های الکلی، بیماری‌های التهابی روده و التهاب پوشش روده بزرگ، خار مریم به جلوگیری از تشکیل آن‌ها و کاهش شدت آن‌ها، احتمالاً از طریق تغییر در میکروب‌های روده، کمک کرده است. با این حال، این اثرات در انسان ثابت نشده است.

یک مطالعه کوچک روی افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو نشان داد که مکمل‌های خار مریم علائم را تسکین می‌دهند. با این حال، یک مطالعه مشابه در افراد مبتلا به بیماری کرون هیچ فایده ای نداشت.

آیا مکمل های قارچ نیشکر می توانند به انسان کمک کنند؟

بیشتر محصولات موجود بر روی عصاره ها، کپسول ها و پودرها به جای قارچ کامل تمرکز دارند. این به این دلیل است که مطالعه آنها آسان تر است، به خصوص زمانی که هدف تولید داروهای جدید به جای ارائه توصیه های تغذیه ای باشد.

محصولات یال شیری نیز متفاوت است. به عنوان مثال، محتویات عصاره های مبتنی بر آب با عصاره های روغنی یا الکلی متفاوت است. عصاره ها غلیظ تر هستند، اما پودرها (و قرص های ساخته شده از آنها) حاوی ترکیبات متنوع تری هستند.

به دلیل این تنوع و ماهیت داده ها، تعیین دوزهای توصیه شده دشوار است. استنباط مقادیر قابل بلعیدن از مطالعات کشت سلولی دشوار است زیرا مطالعات کشت سلولی از اشکال غلیظ به طور مستقیم استفاده می کنند و هضم یا متابولیسم را در نظر نمی گیرند.

در آزمایشات حیوانی معمولاً 2-10 میلی گرم عصاره به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای یک انسان 70 کیلوگرمی استفاده می شود که این مقدار 700-140 میلی گرم است. اما موش ها انسان نیستند، بنابراین این معادله ساده نیست. در مطالعات انسانی، دوزها از 350 میلی گرم تا 5 گرم متغیر است.

آیا قارچ نیشکر عوارضی دارد؟

خار مریم به طور کلی به خوبی تحمل می شود، اما ممکن است باعث ناراحتی دستگاه گوارش، حالت تهوع یا بثورات پوستی شود و ممکن است باعث آلرژی و مشکلات تنفسی شود. هنگام مصرف سایر داروها باید احتیاط کرد زیرا ممکن است اثر متقابل داشته باشند یا اثرات آنها را تشدید کنند، حتی اگر مکمل ها طبیعی به نظر برسند. بنابراین، همیشه بهتر است با پزشک مشورت کنید!