تب دنگی در کمین است! اقدامات احتیاطی لازم بعد از عفونت

تب دنگی (تب استخوان خردکن) یک بیماری عفونی ویروسی است که توسط پشه های آئدس به انسان منتقل می شود. این بیماری بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دیده می شود. اکثر افراد مبتلا پس از 1 تا 2 هفته بهبود می یابند، اما بیماری برخی از افراد مبتلا به قدری شدید می شود که باید تحت نظر پزشک در بیمارستان باشند. علاوه بر این، میزان مرگ و میر تب دنگی کمتر از 1٪ است.

به گزارش دیده بان ایران، گاهی اوقات درد ناشی از این بیماری به حدی است که بیمار احساس می کند استخوان هایش در حال شکستن است و به همین دلیل به این بیماری تب دنگی نیز می گویند.

مناطق پرخطر برای تب دنگی

بر اساس برآورد مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در آمریکا، سالانه حداقل 400 میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا می شوند و بیشتر این افراد در مناطق گرمسیری زندگی می کنند. از جمله مناطقی که بیشترین خطر ابتلا به این بیماری را دارند، باید به موارد زیر اشاره کرد:

آفریقای جنوب صحرا (سیاه)

آمریکای مرکزی

مکزیکی

کارائیب

جزایر اقیانوس آرام

هندوستان

آمریکای جنوبی

جنوب شرقی آسیا

جنوب چین

تایوان

مناطق شمالی استرالیا

علائم تب دنگی

اکثر افراد پس از ابتلا به تب دنگی علائمی از خود نشان نمی دهند، اما اگر علائم این بیماری رخ دهد، معمولاً 4 تا 10 روز پس از ابتلا ظاهر می شوند. علائم زیر علائم تب دنگی است:

تب بالا (40 درجه)

سردرد شدید

درد پشت چشم

درد مفاصل و عضلات

حالت تهوع

بالا آوردن

تورم غدد

جوشیدن

اگر فردی دو بار متوالی به این بیماری مبتلا شود، بار دوم شدیدتر می شود و علائم بدتری دارد:

درد شدید شکم

استفراغ مداوم

تنفس سریع و کم عمق

خونریزی لثه یا بینی

خستگی

بی قراری و تحریک پذیری

خون در استفراغ یا مدفوع

تشنگی شدید

رنگ پریدگی و سردی پوست

احساس ضعف بسیار

اگر بیماری فرد بسیار شدید شد باید سریعا به مراکز درمانی منتقل شود. گاهی اوقات این بیماری به حدی شدید می شود که به تب خونریزی دهنده دنگی تبدیل می شود و در صورت عدم بستری شدن بیمار احتمال مرگ را افزایش می دهد.

فردی که به تب خونریزی دهنده دنگی مبتلا شده است علائم زیر را نشان می دهد:

تب شدید

آسیب به سیستم لنفاوی

آسیب به رگ های خونی

خونریزی زیر جلدی

بزرگ شدن کبد

ناهنجاری در سیستم گردش خون

فشار خون بسیار پایین

سندرم شوک دنگی

خونریزی فرد مبتلا به سندرم شوک دنگی پیشرفت می کند و آنقدر شدید می شود که احتمال مرگ افزایش می یابد.

تشخیص و درمان تب دنگی

تب دنگی با کمک آزمایش خون و وجود ویروس دنگی یا آنتی بادی های آن در بدن قابل تشخیص است. همچنین اگر فردی پس از سفر به مناطق گرمسیری احساس بیماری کرد، باید سریعاً به مراکز درمانی مراجعه کند تا احتمال ابتلا به تب دنگی را بررسی کنند.

درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد و بیشتر تمرکز بر روی درمان علائم این بیماری است. علاوه بر این، در بیشتر موارد، تب دنگی را می توان در خانه با مسکن درمان کرد. استامینوفن اغلب برای کنترل درد استفاده می شود. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین که خطر خونریزی را افزایش می دهند، برای درمان تب دنگی ممنوع هستند.

اقدامات احتیاطی لازم پس از ابتلا به تب دنگی

اگر فردی به تب دنگی مبتلا شده باشد، برای درمان باید موارد زیر را در نظر گرفت:

استراحت کافی

به مقدار زیاد مایعات بنوشید

استفاده از استامینوفن برای کنترل درد

اجتناب از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین

در صورت تشدید بیماری با مراکز درمانی تماس بگیرید

روش های انتقال تب دنگی

پشه های Aedes انسان را نیش می زنند

ویروس تب دنگی از طریق نیش پشه ماده آئدس آلوده به این ویروس به انسان منتقل می شود.

گونه های دیگر این گونه پشه اغلب به عنوان ناقل عمل می کنند. البته در سال 2023 گونه دیگری از پشه آئدس به نام پشه ببر (Aedes albopictus) باعث شد بسیاری از مردم اروپا به تب دنگی مبتلا شوند.

انتقال از انسان به پشه

ویروس تب دنگی نیز از انسان به پشه ها منتقل می شود. اگر پشه فرد مبتلا به این ویروس را نیش بزند، او نیز مبتلا می شود.

انتقال از مادر به جنین

اگرچه این بیماری از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود، اما برخی شواهد نشان داده اند که تب دنگی می تواند از مادر باردار به جنین منتقل شود. در این صورت احتمال زایمان زودرس، نوزاد کم وزن و بیماری های جنینی وجود دارد.

سایر روش های انتقال

در موارد نادر، ویروس تب دنگی از طریق فرآورده های خونی، اهدای عضو و انتقال خون منتقل می شود.

روش های پیشگیری از تب دنگی

پشه هایی که باعث تب دنگی می شوند در طول روز فعال هستند و در واقع روزانه هستند. بنابراین، می توانید با روش های زیر از خود در برابر نیش پشه محافظت کنید:

پوشیدن لباس هایی که بیشتر بدن را می پوشاند

اگر در طول روز می خوابید از پشه بند استفاده کنید

استفاده از مواد دافع حشرات

استفاده از توری پنجره

کاسه های حیوانات خانگی

ظرف برای پرندگان یا حیوانات خانگی

روش های پیشگیری از تولید مثل پشه

بهترین راه حل برای جلوگیری از شیوع تب دنگی، جلوگیری از افزایش جمعیت پشه های آئدس است. برخی از روش ها عبارتند از:

جلوگیری از دسترسی پشه‌ها به محیط‌های تخم‌گذاری مناسب، مانند مکان‌هایی که آب راکد می‌ماند.

دفع صحیح زباله های جامد

پوشاندن یا تخلیه ظروف ذخیره آب خانگی و تمیز نگه داشتن آنها

استفاده از آفت کش های مناسب برای منابع ذخیره آب در فضای باز

در حال حاضر برخی از کشورها «کیودنگا» را تهیه کرده اند و تنها برای گروه سنی 6 تا 16 سال از سوی سازمان بهداشت و درمان کشورشان تأییدیه دریافت کرده اند و احتمالاً پس از انجام آزمایشات لازم منتشر خواهند شد این واکسن تولید شده و در دسترس همه افراد قرار می گیرد، با کمک روش های حفاظتی می توان از شیوع بیماری جلوگیری کرد.