به گزارش مانیبان، موضوع بیمه تکمیلی بازنشستگان تامین اجتماعی و مستمری بگیران کشوری یکی از مسائل سخت بازنشستگان بخش خصوصی و دولتی در کشورمان است. از دهه 1380 که برخورد مستقیم با بازنشستگان هر دو سازمان بیمه عمومی با مشکل مواجه شد، این وظیفه عمدتاً به یک موسسه بیمه تکمیلی به نام «شرکت بیمه آینده حافظ» واگذار شد و با وجود انتقادات فراوان بازنشستگان به این شرکت، این مجموعه به عنوان تنها نهاد بیمه تکمیلی بازنشستگان حفظ شد.
بسیاری از بخش‌های گران‌قیمت درمان بازنشستگان از جمله هزینه‌های برخی از پروتز، درمان‌های دندان‌پزشکی و بسیاری از حوزه‌های دیگر، عمدتاً شامل بیمه‌های تکمیلی می‌شود که با توجه به ریسک بالای بیماری و نیاز در دوران سالمندی و بازنشستگان، بیمه تجاری و بخش خصوصی از ورود مردم به این حوزه جلوگیری می کند. افراد مسن از آن اجتناب می کنند.
از آنجایی که طبق قانون کلیه هزینه های درمانی بازنشستگان باید از طریق صندوق بیمه (سازمان تامین اجتماعی یا صندوق کشوری) پرداخت شود، دولت سال ها به این تعهدات عمل کرد، اما انباشته شدن هزینه ها و تعهدات باعث شد این وظیفه قانونی انجام شود. برای سازمان های بیمه گر در حال عادی شدن است و هم تامین اجتماعی و هم مراکز بازنشستگی کشوری ورود گروه سوم را در این حوزه پذیرفتند. این رضایت جزئی است اما معادل رضایت سایر بازنشستگان است. نبود و هم اکنون بسیاری از بازنشستگان از عدم تحقق به موقع مطالبات و یا عدم پذیرش بیمه تکمیلی توسط شرکت مذکور توسط مراکز درمانی ناراضی هستند.
از آنجایی که اخیرا مجدداً مناقصه قبولی قرارداد بیمه تکمیلی مستمری بگیران برای نیروهای صندوق بازنشستگی کشوری برگزار می شود، انتقاد بازنشستگان بار دیگر بر سر زبان ها افتاده است. مناقصه ای که معمولا بازنشستگان تامین اجتماعی در پاییز با آن مواجه می شوند.
قرارداد سودمند؟
مهرداد دارانی (عضو کمیته بیمه و تامین اجتماعی خانه کارگر) با اشاره به مشکلات بیمه تکمیلی بازنشستگان در سال های اخیر اظهار می کند: واقعیت این است که شرکت آتیه سازان حافظ به عنوان تامین کننده بیمه تکمیلی صندوق است و انجام می دهد. ماهیت شرکت بیمه را ندارد. این بدان معناست که شما از نظر فنی نسبت به یک شرکت بیمه کسری دارید. ضمناً از نظر سازمانی زیر مجموعه بیمه سلامت و وزارت بهداشت است و همین دو موضوع باعث شده با سایر بیمه های دولتی و خصوصی ارتباط متفاوتی داشته باشد.
متأسفانه بیمه آتی حافظ مشمول بیمه مرکزی نمی شود و اظهار داشت: به عنوان مثال در حوزه بیمه مرکزی چیزی به نام «مانده» نداریم، 50 درصد بیمه افراد به بیمه مرکزی اختصاص دارد. اما در مورد بیمه آتی حافظ متفاوت است زیرا در این صندوق بیمه اضافی 80 درصد از 100 درصد حق بیمه به خدمات بیمه تکمیلی و 20 درصد به هزینه های خود شما اختصاص می یابد.
دارانی تصریح کرد: اما در صورت قبول ریسک سایر بیمه ها، خسارت می تواند تا 200 یا 300 درصد حق بیمه باشد و پرداخت را نیز انجام می دهند. اکنون با این وضعیت مدیریتی خاص، بیمه‌گر تکمیلی ما نمی‌تواند ادامه دهد و عمر یا فوت این هزینه برابر با دریافت 20 درصد هزینه حق بیمه است.
این کارشناس تامین اجتماعی می افزاید: در دهه های اخیر اساسنامه بیمه آتی حافظ به قدری تغییر کرده است که با الحاق بند مقرر شد این شرکت بتواند بیمه تکمیلی را نیز پوشش دهد. از آنجایی که این مجموعه وابسته به وزارت بهداشت است، بیمه مرکزی که دولتی است نتوانست آن را تحت کنترل خود درآورد. مکاتباتی در این زمینه صورت گرفته که بر اساس آن گفته شده این شرکت باید تحت پوشش بیمه مرکزی قرار گیرد اما این مکاتبات هنوز به نتیجه نرسیده است. دلیل آن این است که شرکت می خواهد وضعیت 80-20 خود را حفظ کند. این در حالی است که در صورت باقی ماندن این مجموعه زیر نظر بیمه مرکزی کار تخصصی انجام می دهد.
وی تاکید کرد: بیمه مرکزی 25 درصد حق بیمه بیمه اموال و 50 درصد حق بیمه بیمه اشخاص را دریافت می کند و بر عملکرد شرکت های بیمه زیر نظر نظارت دارد. متعاقباً در صورت خسارت یا هزینه این مبلغ مسترد خواهد شد. این روابط مالی باعث ایجاد نظارت از بالا به پایین بر شرکت های بیمه می شود.
دارانی خاطرنشان کرد: دلیل نارضایتی بازنشستگان تامین اجتماعی و تامین اجتماعی از بیمه تکمیلی این است که با توجه به این سیستم حق بیمه 80 تا 20، به دلیل فشار هزینه های درمانی، بیمه تکمیلی موظف به تعویق مبالغ و پرداخت هزینه های درمانی است. به تعویق انداختن پرداخت ها برای آینده عدم تعهد به عوامل درمانی در برخی موارد برای پرهیز از این روند، مجبور می شود در برخی موارد مهم درمان تکمیلی، فرانشیزهای نامتعارف قرار دهد که به این ترتیب هزینه از جیب بازنشستگان افزایش می یابد.
یکی از اعضای کمیته بیمه و تامین اجتماعی خانه کارگر تصریح کرد: البته خود حافظ آتیه سازان بهانه هایی مانند تاخیر در پرداخت حق بیمه سازمان تامین اجتماعی با این شرکت می آورد زیرا نیمی از هزینه های بیمه تکمیلی بر عهده این شرکت است. تامین اجتماعی و نیمی دیگر توسط بازنشستگان. سال گذشته 10 میلیارد تومان از طریق صندوق و 10 میلیارد تومان از طریق مستمری بگیران به این شرکت پرداخت شد که رقم کمی نیست. این در حالی است که در سال های اخیر بیمه دولتی ایران با کانون وکلا قرارداد بیمه تکمیلی بسته بود که ضریب پوشش خسارت آن حدود 300 درصد بود. این موضوع بیمه گر را به قرارداد می بندد اما بیمه تکمیلی ما تعهدی ندارد!
دارانی تصریح کرد: به دلیل اینکه نظارت مستقیمی بر این دسته از بیمه گذاران تکمیلی وجود ندارد، با افزایش هزینه های درمان از اشکال و طرق مختلف، از انجام تعهدات خودداری می کنند. البته برای جلوگیری از این روند، راه حل های ما نیز در معرض دید قرار می گیرد. در مواجهه با این روند، پیشنهاد دادیم شستا و تامین اجتماعی به تنهایی یا از طریق مجموعه بانک رفاه، مانند بسیاری از بانک های کشور که دارای شرکت های بیمه هستند، شرکتی در زمینه خدمات بیمه تکمیلی تاسیس کنند که این خدمات را از در داخل مجتمع همه کاهش هزینه ها
وی افزود: زیر مجموعه شستا، بانک رفاه و . در خانواده خودمان می‌توانیم شرکتی ایجاد کنیم که به وزارت بهداشت وابسته نباشد و از داخل آن نظارت شود. ما نمی توانیم در حوزه خاصی مانند درمان تکمیلی بازنشستگان با بیمه بازرگانی برخورد کنیم و امکان واگذاری آن نیز زیر نظر وزارت بهداشت وجود دارد. ممکن است تحت نظارت بیمه مرکزی ایران برای ارائه خدمات تخصصی با نظارت همان موسسه و استفاده از کارشناسان قوی بیمه و محاسبات اکچوئری سهم داشته باشیم.
این کارشناس تامین اجتماعی با اشاره به ریسک بالای بیمه تکمیلی بازنشستگان و افزایش دو برابری حق بیمه سالمندان در رویه بیمه ای کشور، گفت: قاعدتا شرکت های بیمه تجاری تمایلی به ورود به این حوزه ندارند و رقابت در این فضا محدود است و وزارت تعاون و سازمان تامین اجتماعی باید وارد این عرصه شوند. سازمان باید خدمات را قرارداد کند و با وجود این چرا حق بیمه آنها دست خودشان نباشد و این خرید را در خانواده خودشان انجام ندهند؟
دارانی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود انتقادات از بیمه تکمیلی موجود پیشنهادهای جایگزین ارائه نمی شود، گفت: واقعیت این است که در قراردادهای بیمه تکمیلی مزایای پنهانی وجود دارد. هم در حوزه مراکز بازنشستگی بحث یک درصد مطرح است و هم در خانواده مدیران تامین اجتماعی کار با بیمه تکمیلی فعلی به یک عادت تبدیل شده است و خود آن قشر از قرارداد ثابت با بازنشستگان منافع جدی دارند سال ها، و این منافع محافظت می شود و مردم دوست ندارند از دست بدهند. هر چقدر هم که این شرکت ادعای زیان کند، این مزایا باعث شده وضعیت بیمه تکمیلی بازنشستگان با وجود ناکارآمدی ها همچنان در اختیار همین قشر باشد. این مطالبه ابتدا باید از طریق مراکز بازنشستگی کشوری و تامین اجتماعی مطرح شود تا نمایندگان ما در این سازمان ها اصراری بر ادامه همکاری با این مجموعه ها نداشته باشند.