اعتراض عجیب بانک ها به عدم پرداخت وام مسکن! / چرا تسهیلات ودیعه مسکن برای مستاجران جذابیتی ندارد؟

متقاضی تسهیلات حمایتی سپرده مسکن در اولین قدم برای درخواست این وام، باید «دستورالعمل اجرای تسهیلات حمایتی سپرده مسکن ۱۴۰۱» در سامانه قیمت گذاری وزارت راه و شهرسازی را مطالعه و قبول کند. در این دستورالعمل که عنوان آن دو سال است بدون تغییر باقی مانده است، مدتی پیش مبلغ مصوب وام و سپرده به روز شد و به عنوان مثال متقاضی از تهران که قصد دریافت وام 200 میلیون تومانی را داشت، موافقت کرد. به دستورالعملی که در آن مبلغ وام 100 میلیون تومان قید شده بود. مستاجران می گویند نمی توانند وام امدادی دولت را دریافت کنند و ثبت نام از متقاضیان تنها برای امیدواری مستاجران انجام می شود.

صف طولانی از تامان تا بانک
برای درخواست وام سپرده مسکن، قانون این است که فرد به سامانه قیمت گذاری وزارت راه و شهرسازی به آدرس https://saman.mrud.ir مراجعه کند. اگر واجد شرایط باشد، نام او بلافاصله به بانک اطلاع داده می شود. یعنی پس از ثبت درخواست واحد شرط در سامانه و انتخاب بانک، در واقع متقاضی در صف بانک قرار می گیرد. پیگیری های وزارت راه و شهرسازی نشان می دهد که مراحل ثبت نام متقاضیان وام و سپرده و ارائه آنها به بانک طبق روال قبلی انجام می شود. با این حساب کاغذی، این بانک ها هستند که باید حرکت کنند و مسئول عدم پرداخت وام هستند.

طبق قانون مستاجر مشمول وام سپرده کسی است که ملکی را به نام خانواده خود ثبت نکرده و قبلاً وام سپرده نگرفته است. همچنین اگر متقاضی مجرد باشد، باید حداقل 35 سال برای زنان و 45 سال برای مردان داشته باشد و از نظر اعتبار بانکی واجد شرایط دریافت وام باشد.

صرف نظر از انتقاداتی که می توان نسبت به این شرایط وارد کرد، تحقق این شرایط عموماً برای بانک باید بر دوش همه باشد. اما در عمل آنطور که متقاضیان وام سپرده سرخورده می گویند، خود بانک ها رای پرداخت وام سپرده به مجردان واجد شرایط شده اند و می گویند اگر خانوارهای متاهل به این امر متعهد شوند، مستحق وام اجاره خانه مجری نیستند. !

این در حالی است که بسیاری از مجردانی که برای دریافت وام سپرده اقدام می کنند، افرادی هستند که به دلیل طلاق یا فوت همسر مجبور به تجرد می شوند و گاهی مجبور به نگهداری از فرزند یا فرزندان خود نیز هستند. یکی دیگر از مشکلاتی که اغلب مانع متقاضیان وام سپرده می شود نتایج اعتبارسنجی است که در آن کوچکترین ایراد مالی بهترین بهانه برای عدم اعطای وام است.

وامی که نمی توان داد
یکی وی درباره مستاجرینی که در تماس با همشهری برای دریافت وام سپرده اقدام می کنند، می گوید: درخواست وام سپرده گذاری بسیار آسان است؛ اما در صورت تمایل به خرید وام سپرده گذاری می شود. با این حال، روند تماس با بانک به قدری طولانی است که مستاجر مجبور است نیازهای مالی خود را برای تمدید قرارداد اجاره تحت پوشش پوشش دهد. او روند ثبت نام را تمدید کرد یکی از جمله عوامل مخرب وام سپرده این است که عملاً مفید بودن این وام را از بین می برد.

یکی دیگر از مخاطبینی که یک سال در نوبت تشکیل پرونده در بانک بوده می گوید: بعد از مراجعه به بانک، مجردی او را بهانه عدم پرداخت وام کردند، در حالی که پس از طلاق نیز از حضانت وی استفاده کرد. کودک مسئول بود مخاطب دیگری سخت گیری ضامن به دلیل رتبه اعتباری ضعیف را دلیل عدم دریافت وام سپرده می داند و معتقد است که با وجود همه سخت گیری ها و سخت گیری ها، این وام تسهیلات مصوبی برای کمک مستاجر نیست.

گرسنگی برای اعتبار در بین بانک ها
«سهمیه منقضی شده است. ما در حال حاضر وام نداریم، شاید این دو جمله رایج ترین عباراتی باشد که وام گیرندگان از بانک ها می شنوند. قائم مقام یکی او در پاسخ به خبرنگار همشهری همین جملات را در شعب بزرگترین بانک دولتی تکرار می کند. وی می گوید فعلاً با متقاضیان وام سپرده ای که شعبه ما را انتخاب کرده اند تماس نمی گیریم زیرا اعتبار پرداخت وام را نداریم. اگر سهمیه بدهند ما هم مثل سایر وام ها وام و سپرده می دهیم.

بزرگترین بانک بورس نیز وضعیت مشابهی دارد. آنها همچنین می گویند که پرداخت وام مسدود است و پولی برای تسویه سپرده وام ندارند. خصولتی مدیر تسهیلات این بانک در واکنش به اینکه هنوز اعتبار مصوب بانک مرکزی برای وام و سپرده تمام نشده است، می گوید: بانک مرکزی پول نداده، اما بانک ها را موظف به ساماندهی کرده است. از منابع خود وام و سپرده گذاری می کند و اگر بانک وجوه نداشته باشد فرقی نمی کند این وجوه در کجا خرج شود.

دستورالعمل اجرایی کمک به سپرده مسکن
به استناد ماده (4) قانون جهش تولید مسکن مصوب 30/6/1300 شورای اسلامی و مصوبات 1301/03/03 و 31/03/1301 شورای پول و اعتبار و مطابق با پشتیبانی. برای مستاجران کم درآمد دستورالعمل اجرای تسهیلات حفاظت از سپرده در ساخت و ساز مسکن به شرح زیر است:

ماده 1 – متقاضیان مشمول این سیاست توسط وزارت راه و شهرسازی و بر اساس ضوابط مربوط در حد نصاب های تعیین شده توسط سامانه طرح های حمایتی مسکن به آدرس https:/ به بانک های عملیاتی معرفی می شوند. /. saman.mrud.ir.

ماده 2- سقف تسهیلات اعطایی موضوع این دستورالعمل با توجه به درخواست متقاضی و شرایط اعطای تسهیلات بانکی در مناطق شهری کشور به شرح زیر است: شهر تهران 200 میلیون تومان، مراکز استان ها 150 میلیون تومان. سایر شهرها 100 میلیون تومان و مناطق روستایی 40 میلیون تومان

تبصره- مبالغ در نظر گرفته شده برای تخفیف این ماده می تواند با دریافت مدارک و درخواست های لازم از بانک/موسسه اعتباری غیربانکی و بر اساس توافق متقاضی و بانک/موسسه اعتباری غیربانکی، به مقادیری کاهش یابد که کمتر از حد بالایی است که باید کاهش یابد. در این صورت متقاضی موظف است سقف سرمایه گذاری درخواستی را در سامانه تغییر دهد.

ماده 3 – بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی موظف است کمبود تسهیلات جاری در بخش مسکن اعم از تسهیلات ساخت، خرید، نظافت و سپرده مسکن برای متقاضی و همسرش را ابتدا به سامانه سمت بانک مرکزی اطلاع دهد. استعلام در صورت مثبت بودن این درخواست، درخواست متقاضی با ذکر دلایل در سامانه رد شود.

ماده 4 – تسهیلات موضوع این دستورالعمل در قالب قرارداد مرابحه برای خرید کالا و خدمات از طریق بانک/موسسه اعتباری غیربانکی به مستاجر پرداخت می شود.

ماده 5- تسهیلات فوق با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار و حداکثر مدت بازپرداخت 5 سال قابل اعطا می باشد.

ماده 6 – اسناد مربوط به اشخاص مشمول این دستورالعمل مطابق دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد ابلاغی در بخشنامه شماره 01/24792 بانک مرکزی مورخ 04/02/1301 اداره کل مقررات بانکی می باشد. مجوزها و مبارزه با پولشویی

ماده 7 – شرایط متقاضیان موضوع این بخشنامه به شرح زیر است:

– متقاضیان باید دارای اجاره نامه رسمی یا اجاره نامه ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک و دارای کد رهگیری از تاریخ 01/01/1401 باشند. متقاضی موظف است مشخصات سکونت و ملک خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت نماید.

تبصره: بانک/موسسه اعتباری غیربانکی موظف است کد رهگیری و شهر درج شده در سامانه را با اجاره نامه دریافتی مطابقت دهد.

کلیه متقاضیان و همسرانشان متعهد می شوند که در زمان ثبت نام فاقد هرگونه مسکن یا زمین مسکونی باشند. اگر سابقه مالکیت آنها در هر زمان کشف شود، از فرآیند پرداخت تسهیلات حذف خواهند شد. در صورت دريافت تسهيلات، موظفند كليه تسهيلات دريافتي را مسترد و نسبت به جبران ضرر و زيان و تخلفات مربوط به آن اقدام نمايند.

– متقاضی باید متاهل باشد. اگر متقاضی مجرد باشد، برای خانم ها باید بالای 35 سال و برای آقایان بالای 45 سال سن داشته باشد.

– متقاضیانی که در سال 2019 و 2010 از تسهیلات کمک به سپرده مسکن مصوب ستاد ملی کرونا استفاده کردند، نمی توانند در سال 2011 از این تسهیلات استفاده کنند.

ماده 8 – چنانچه متقاضی ظرف مدت 15 روز کاری از تاریخ ورود به شعب، مدارک و ضامنین خود را تکمیل ننماید، بانک/موسسه اعتباری غیربانکی موظف است درخواست متقاضی را در سامانه رد نماید.

ماده 9 – در صورتی که بانک/موسسه اعتباری غیربانکی تسهیلات موضوع این بخشنامه را بدون توجیه بانک در حدود سهمیه ابلاغی به متقاضیان اعطا ننماید مشمول جریمه مالیاتی موضوع تبصره (5) آن خواهد بود. مطابق ماده (4) قانون جهش تولید مسکن.

تبصره: بانک های عامل موظفند تا رسیدن به سهمیه اعلام شده از سوی بانک مرکزی در سال 1401، روند پرداخت تسهیلات به متقاضیان را ادامه دهند.

۲۲۰