سیستم اعتبار سنجی جدید/شرط وام تغییر کرده است

در نهایت در زمستان 1400، محبوب صادقی، مدیر وقت اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی، گفت: برای کاهش بدهی های معوق، بانک ها باید قبل از پرداخت تسهیلات به متقاضیان وام، تاییدیه دریافت می کردند وام، میزان و سابقه چک های وصولی یا برگشتی از متقاضیان یکی از معیارهای تعیین اعتبار مشتریان شبکه بانکی است. دسترسی به سیستم اعتباری برای عموم مردم فراهم شده است.

تاییدیه که سی و یکم خرداد در سال 1402 بانک مرکزی اعلام کرد که مدل رتبه بندی اعتباری اشخاص حقیقی مورد بازنگری و تصویب هیئت رتبه بندی اعتباری قرار گرفت.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان ؛ مدل جدید ابوذر سروش معاون اسبق نظارت بانک مرکزی در تشریح ویژگی های آن گفت: مدل جدید مبتنی بر تجربه جهانی است و از شاخص های بانک جهانی و پنج شرکت معتبر بین المللی استفاده می کند. در زمینه اعتبار سنجی و مدل سازی تهیه شده و نسبت به مدل قبلی بهبود قابل توجهی یافته است.

وی افزایش پوشش آماری افراد برای اعطای رتبه اعتباری و همچنین افزایش دقت مدل را از مهم ترین ویژگی های نسخه جدید برشمرد و گفت: در مدل قبلی تنها افرادی که رتبه اعتباری دریافت می کردند. تسهیلاتی که توسط بانک ها مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه اعتبار برخی از افرادی که سابقه قبلی داشتند، در نظر گرفته شد. در خصوص دریافت تسهیلات از بانک ها شفاف نبودند، اما در نسخه جدید با افزایش فاکتورهای درج شده، سطح پوشش و دقت مدل بهبود یافته است.

سروش تصریح کرد: با همکاری و هماهنگی نهادهای ذیربط، تنوع اطلاعات در نسخه جدید افزایش یافته است. وی توضیح داد: در طراحی این مدل از شاخص های مختلفی استفاده شده است که عبارتند از: از جمله رفتار بازپرداخت تسهیلات مردم، سابقه پرداخت چک افراد، سابقه اعتقادات مالی افراد، وضعیت پرداخت مالیات و حتی مواردی مانند پرداخت یا عدم پرداخت جرایم راهنمایی و رانندگی از مهمترین شاخص های تشخیص اعتبار محسوب می شود.

مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: طرح اعتبارسنجی بسیار مهم است و در مراحل پایانی خود قرار دارد و تفاوت مدل اعتبارسنجی جدید با مدل قبلی است که دقت آن از بیش از 60 درصد به 88 درصد افزایش یافته و پوشش آن نیز حدود 30 درصد (به عبارت دیگر حدود 30 درصد) است. اعتبار ایرانی ها تقریبا 100 درصد است. مدل اعتبار سنجی جدید برای تکمیل نیاز به دریافت اطلاعات از بخش های مختلف دارد.

سیستم اعتبار سنجی در سال 1403 پیاده سازی خواهد شد
معرفی سامانه اعتبارسنجی که هنوز به سال 1402 نرسیده است و اکنون معاون فناوری های نوین بانک مرکزی زمان معرفی آن را اعلام می کند، در همین راستا مهران محرمیان توضیح داد: این امر بر اساس شمول مالی و اینکه چه تعداد از مردم از خدمات مالی، به ویژه استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی بهره مند می شوند، در حال بررسی است. بر اساس گزارش بانک جهانی ایران، در حال حاضر ایران یکی از کشورهای پیشرو در جهان در زمینه استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی محسوب می شود، اما در زمینه ارائه تسهیلات الکترونیکی، کشورمان از رتبه خوبی برخوردار نیست.

وی افزود: برنامه بانک مرکزی تسهیل دسترسی آحاد جامعه به تسهیلات خرد است و این امر مستلزم سیستم اعتبارسنجی است تا مردم بدون نیاز به ضامن و غیره به تسهیلات خرد دسترسی داشته باشند. یکی از عوامل افزایش ریسک اعتباری این است که مشتریان سعی می کنند اقساط وام خود را به موقع پرداخت کنند.

معاون فناوری های نوین بانک نوین گفت: سامانه اعتبارسنجی مبتنی بر هوش مصنوعی اطلاعات را از منابع مختلف اطلاعاتی مانند سازمان امور مالیاتی، وزارت امور اجتماعی، دادگستری، پلیس راهنمایی و رانندگی و … جمع آوری می کند و در از ابتدای سال جاری این مدل به منظور افزایش رتبه اعتباربخشی دریافت خدمات بانکی مورد بهره برداری و استقرار قرار می گیرد.

اما سیستم اعتبارسنجی پایه چقدر مهم است؟ حجت الله فرزانی کارشناس امور بانکی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان با بیان این مطلب گفت: بحث اعتبار سنجی در ادبیات بین الملل نیز رواج دارد و کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و اعتباربخشی به گزینه های پرداخت و پرداخت ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد. به نیازهای متقاضیان پاسخ دهد.»

این کارشناس امور بانکی ادامه داد: در فرآیند اعتبارسنجی، ظرفیت بازپرداخت متقاضیان از جنبه های مختلف سنجیده می شود و برای بانک ها بسیار مهم است که وضعیت و میزان ریسک متقاضی به درستی و در ابعاد مختلف بررسی شود.

فرزانی اضافه کرد: در صورت عدم رعایت اصول اعتبار در زمان اعتبار سنجی، بانک ها ممکن است با مشکلات و چالش هایی مواجه شوند، زیرا در دهه 90 که اعتبارسنجی انجام نمی شد، حجم مطالبات بلندمدت به دلیل شرایط اقتصادی افزایش یافت.

این کارشناس امور بانکی می گوید: در زمان اعتبارسنجی، همواره کل سابقه متقاضیان بررسی می شود تا علاوه بر آسایش برای متقاضیان، اعتماد کافی نیز وجود داشته باشد. اینجاست که دقت و صحت اهمیت دارد، بر این اساس بانک مرکزی اعلام کرده است که سیستم اعتبار سنجی جدید با اجزای جدید اجرا نمی شود. موضوع مهمی است که باید در کنار همکاری بخش‌های مختلف در اجرا و اجرای آن تسریع شود.

حال باید منتظر ماند و دید که آیا سیستم اعتبارسنجی جدید برای 1403 اجرا می شود؟ باشگاه خبرنگاران جوان این موضوع را بررسی خواهد کرد.

۲۲۰