محمد جلیلوند
گفتگوها در برنامه های تاک شو حول موضوعاتی می چرخد که جنبه کلی دارند و در عین حال طرفداران زیادی دارند. اتفاقی که نمونه های زیادی از آن را در دو دهه اخیر در تلویزیون های کوچک دیده ایم که گاه به یک روند اجتماعی ختم می شود. بخشی دیگر از این گونه برنامه ها به صورت تخصصی بوده و در این فضا گفتگوها برگزار و ادامه می یابد. به این ترتیب، هرچه گروه هدف کوچکتر باشد، محصول نهایی جذاب تر است.
«اسفنج» که در حال حاضر از پلتفرم فیلمو در حال پخش است، یکی این یکی از جدیدترین نمونه هایی است که با دیگر برنامه های گفتگوی سال های اخیر تفاوت دارد. دیالوگی کلاسیک بر اساس نامی جذاب و بسیار متفاوت که به گذرا بودن جهان اشاره دارد. از اینجا، سازندگان «اسفنج» مختصر خود را برای مخاطبان احتمالی خود روشن می کنند و مستقیماً به سر اصل مطلب می پردازند. گفت‌وگوهایی که در هر قسمت انجام می‌شود طیف گسترده‌ای از فرهنگ را در بر می‌گیرد و به گفته مهمان، به دین، فلسفه و اخلاق نیز می‌پردازد. مناطقی پر از مضامین بدیع و جذاب و نکات ظریفی که مخاطبان علاقه مند به آن حوزه را به خود جذب می کند و تا 50 دقیقه از هر قسمت او را مجذوب خود می کند. در برنامه های مکالمه محور، مجری نقش کلیدی دارد و می تواند موفقیت یا شکست را تعیین کند. علی درسکار که سابقه درخشانی در ارائه برنامه هایی از این دست در تلویزیون دارد، در اسفنج مقابل مهمان خود می نشیند و با تسلط بر موضوعات، گفتگو را با ظرافت هدایت می کند. داشکار در دو سه دقیقه اول هر قسمت، ماشین دیالوگ را به خوبی روشن می کند و عمداً بیشتر دیالوگ ها را به مهمانش می سپارد. چند سوالی که می پرسد هوشمندانه است و میل مهمان را برای ادامه بحث افزایش می دهد.
اتاق فکر برنامه در هر قسمت از «اسفنج» سناریویی را بسته به حوزه فعالیت میهمان برنامه آماده می کند و در اختیار شخص صادق به عنوان رهبر کار قرار می دهد که از آن بخش مهمی موفقیت است. “اسفنج” بوجود می آید. در قسمت اول، فاضل نظری به عنوان شاعری شناخته شده مقابل ترسکار می نشیند و گفتگو حول محور فرهنگ، زندگی و مردم می چرخد. گفت و گوی جذاب با لحظات درخشان و نگاه شاعرانه به نظریه آن را غنا بخشید. در قسمت بعدی سید مهدی شجاعی حضور داشت که به دلیل کامل بودن کیفیت فوق العاده ای هم پیدا کرد. چهره پژوهشگر شجاعی به بخش هایی از این گفتگو عمق خاصی بخشید که کاملاً با مفهوم «اسفنج» همخوانی داشت و اغلب دوستداران فرهنگ و فلسفه آن را می دیدند. نکته ای که در تمام نقاط سپنگ قابل مشاهده و چشمگیر است آرامش دلپذیری است که در جایی حاکم است که از چالش های رایج اجتناب شده است. اما «اسفنج» شاه بیت گفتگوی صادقانه با علی نصیریان است که می تواند مخاطبان بیشتری را در بر بگیرد. تاکید نصیریان بر اخلاق حرفه ای و جدیت در کار نقطه طلایی این گفتگو است که می تواند کلاس درس تمام عیار برای علاقه مندان به بازیگری باشد. خوانندگی علی نصیریان هم جای تعجب دارد.
برخلاف برنامه‌های گفتگو، «اسفنجی» دارای یک چیدمان ساده و متفاوت است که در آن اتاق کاملاً تاریک است و میزبان و مهمان در وسط روی یک مبل ساده می‌نشینند. نکته بارز این بخش وجود فرشی نزدیک به دویست ساله در سه قسمت است که علی درسکار در هر بخش به آن و تاریخچه آن اشاره ظریفی دارد. به عنوان نمادی از تاریخ، فرهنگ و هنر این کشور که نگین این گونه گفتگوها شده است. از نظر فنی نیز «اسفنجی» در وضعیت خوبی قرار داشت و دوربین های متنوع به کارگردان کمک کرد تا به آن ریتم بدهد و از نماهای تکراری جلوگیری کند.