به گزارش مگتو چند سالی است که نامگذاری سالیانه جانوران به ویژه در ایام نوروز با وجود اینکه ربطی به تقویم ایرانی ندارد و از قرن هفتم هجری قمری به تقویم اضافه شده است، جدیتر شده است. حتی برخی هفت سین خود را روی آن می گذارند و اساس حیوان منسوب به آن سال را انتخاب می کنند، برخی سال ها مانند سال ۱۴۰۳ درباره نام گذاری حیوان بحث می شود و برخی دیگر امسال را امسال می دانند. سال اژدها است، اما برخی آن را اینگونه توجیه می کنند: «بر اساس تقویم ایرانی سال نهنگ است». ».
اما موضوع زمانی جالب می شود که بدانیم نامگذاری سال ها به این شکل در باور ایرانیان و تقویم های آن دوره دیده نمی شد. نامگذاری حیوانات پس از هر سال روندی است که در کشورهای شرق آسیا در حال ظهور است. پس از حمله مغولان به ایران، برخی از اعتقادات، سنت ها و آداب و رسوم آنها در ایران رواج یافت، زیرا مدت ها بر مردم تسلط داشتند. این موضوعی است که یکی یکی از جلوه های آن، راه یافتن گاهشماری حیوانی به تقویم ایرانی و باور ایرانیان است.
با این حال، گاهشماری هیولای ایجاد شده توسط این قوم در ایران دقیقاً با گاهشماری هیولای رایج در چین، ژاپن، کره جنوبی و … یکی نیست. این تفاوت ها حتی باعث شد تا نام این دو حیوان به چند سال اطلاق شود.
با این حال، ایرج ملک پور، ستاره شناس و استاد پژوهشگاه ژئوفیزیک، نجوم و فیزیک فضایی در گفتگویی قدیمی در این باره توضیح می دهد: تقویم با نام جانوران مربوط به تقویم ترکی-مغولی است. پس از فتح ایران توسط مغولان، این تقویم از قرن هفتم وارد تقویم ایران شد.
وی با اشاره به اینکه این تقویم شمسی – قمری است، می گوید: یعنی سال شمسی و ماه های قمری 29 یا 30 روزه است. مبدأ تاریخ 680 هجری قمری است.
او در این باره توضیح می دهد: در تقویم ترکی مغولستانی یک دوره حیوانی 12 ساله وجود دارد، یعنی هر سال به ترتیب خاصی به نام یک حیوان نامگذاری می شود. این تقویم از زمان صفویه به طور رسمی در ایران پذیرفته شد و در سال 1259 هجری قمری جایگزین تقویم سلالی شد.
ملک پور با وجود اینکه 30 سال بعد در سال 1289 هجری قمری این گاهشماری لغو می شود، ادامه می دهد: اما کسانی که گاهشماری فارسی را پذیرفته اند تا امروز به طور غیررسمی سال هجری را به نام حیوانات نامگذاری می کردند.
وی می گوید: نام دوازده حیوان در تقویم ترکی مغولستانی چنین است: مار، اسب، گوسفند، میمون، مرغ، سگ، خوک، موش، گاو، پلنگ، خرگوش و نهنگ. لازم به ذکر است که دوازده نام ذکر شده در ایران همواره مورد استفاده بوده است، اما نام های دیگری نیز چند سالی است که در برخی کشورها استفاده می شود.
این استاد طالع بینی می گوید: در برخی کشورها به جای گوسفند از بز، به جای مرغ از خروس یا مرغ، به جای پلنگ از ببر، به جای خرگوش از گربه، به جای نهنگ از اژدها استفاده می شود.
اگرچه سال هاست که نامی از حیوانات در تقویم ایرانی به طور کلی وجود ندارد، اما اگر بخواهیم امسال را بر اساس پذیرش تقویم حیوانات مغولی از دوره صفویه و اینکه این نام گذاری غیررسمی تا به امروز ادامه دارد، نام گذاری کنیم. ، باید بدانیم که امسال سال نهنگ است نه سال 1403. اژدها!