چهاربانسوری مانند یکی مراسم مذهبی ایرانیان پتانسیل زیادی برای تبدیل شدن به سوژه چندین فیلم دارد. هم به عنوان شبی که با جشن همراه است و هم به عنوان شبی که در اثر صدای انفجار و آتش سوزی خطرناک و ناامن به نظر می رسد. چندین فیلم بوده اند که داستان هایشان در این شب شکل گرفته است و چهاربانسوری به نوعی در شکل گیری درام آن ها نقش دارد. البته در بعضی از فیلم ها فقط به عنوان یک مراسم یاد می شود و تاثیر زیادی در معنای فیلم ندارد. به بهانه چهارشنبه شب نگاهی می اندازیم به فیلم هایی که موضوع آنها مربوط به این مناسبت است.
به گزارش بازتاب آنلاین، تعداد این آثار کم نیست، اما سعی کرده ایم تنها به مواردی بپردازیم که چهاربانسوری در آن ها اهمیت ویژه ای داشته و به نوعی کارکرد دراماتیک در داستان فیلم داشته اند.
خیلی دور خیلی نزدیک رضا میرکریمی 1383
داستان فیلم «خیلی دور، خیلی نزدیک» از چهارشنبه شب آغاز می شود و در حدود شب سال نو به پایان می رسد. چهارشنبه شب تولد پسر دکتر علم است و او با دیدن نتیجه ام آر آی پسرش آماده رفتن به جشن تولد است و متوجه می شود که او تومور مغزی دارد. در حالی که مردم در خیابان ها جشن می گیرند، او در دفتر خود محاصره شده است و نمی تواند به خانه بازگردد. جشن و شادی همه با حالات روحی و روانی دکتر علم در آن لحظه کاملا در تضاد است و احساس ناامنی و بحران را بیشتر نشان می دهد. روز بعد، شب سال نو، او به صحرا می رود تا پسرش را جستجو کند و تلسکوپ تولدش را به او بدهد. دکتری که تمام نشانه های آرامش و جذابیت را کنار گذاشته است با دیدن اتاق کوچک مطب دکتر به تعریف جدیدی از زندگی می رسد.
چهارشنبه سوری اصغر فرهادی 1384
داستان فیلم بر اساس یک شک است. زنی که به رابطه شوهرش با آرایشگر همسایه شک دارد، همچنان به تلاش برای اثبات این واقعیت ادامه می دهد. در واقع سایه ای از شک و قضاوت در طول فیلم بر سر شخصیت ها آویزان است. همانطور که از نامش پیداست، کل فیلم چهارشنبه شب می گذرد. در طول تاریخ با حال و هوای پیش از نوروز و شلوغی تیر و با ترقه و حوادث خیابانی مواجه هستیم. در واقع اصغر فرهادی با انتخاب این لحظه خاص به دنبال ایجاد فضایی ناامن و همراهی آن با ناامنی خانه بوده است. خود فرهادی در جایی گفته است: «روز چهاربانسوری به عنوان یکی من یکی از ناامن ترین روزهای سال را انتخاب کردم و به نظرم رسید که لوکیشن و معماری زندگی این افراد در یک مجتمع آپارتمانی می تواند در ایجاد این فضای ناامن موثر باشد و به خوبی به داستان فیلم پاسخ دهد.” گویا در این شب خانه و زندگیشان مثل شهر شلوغ و بی نظم است و واقعیت مثل ترقه می ترکد و آتش زندگیشان را می سوزاند.
آرایش غلیظ حمید نعمت الله 1391
فیلم چند روز قبل از چهاربانسوری شروع می شود و قسمتی در شب چهاربانسوری می گذرد. این شب در فیلم مرکزی است زیرا قرار است یک محموله ترقه فروخته شود و مشکلات زیادی در حمل و نقل و فروش آنها وجود دارد. نکته مهم این است که فروش ترقه و مواد محترقه فقط تا چهارشنبه شب در سوریه ادامه دارد و پس از آن هیچکس حاضر به خرید این مواد نخواهد شد. بنابراین شخصیت اصلی فیلم که محموله بزرگی از ترقه و مواد منفجره را وارد ایران کرده بود، تنها چند روز فرصت دارد تا محموله را بفروشد و این مدت کوتاه تهدیدی برای او محسوب می شود. بخش عمده ای از درگیری فیلم از این محدودیت زمانی ناشی می شود. در پایان فیلم شاهد تصاویر جذابی از چارشانس سوری هستیم که این حال و هوا به طور کامل در فیلم منتقل شده است.
نهنگ عنبر 2 سامان مقدم 2015
چهارشنبه شب در «نهنگ عنبر 2» چندان جنبه دراماتیک ندارد. ارژنگ و رویا با مرور وقایع و خاطرات گذشته، بخشی از خاطرات خود از یک شب چهارشنبه را مرور می کنند. به محله دوست رویا می روند و پس از شعر خوانی و رقص و پریدن از روی آتش با هیئت روبرو می شوند. سامان مقدم با مرور این خاطره قصد دارد به فضای بسته و سنگین دهه شصت سفر کند. نبود آزادی تمرکز بر برگزاری جشن. این قسمت از فیلم به دلیل حضور بازیگران قدیمی مثل شهلا ریاحی با استقبال زیادی روبرو شد و بارها در فضای مجازی دست به دست شد.
تجاس 2 مسعود اطیابی 2018
داستان فیلم «تگزاس 2» از این قرار است که بهرام، ساسان و همسر برزیلی اش به اشتباه در فرودگاه به جای چمدان پر پول خودشان، چمدان یک فروشنده مواد مخدر را برمی دارند و این باعث می شود که همه به طرق مختلف دنبالشان بروند. بهرام و ساسان چمدان اشتباهی را باز می کنند و چیزی جز چند مجسمه راه پله پیدا نمی کنند. این مراسم مصادف با شب چهاربان سوری و نذر آشپزی است که خانم سوری همه ساله برگزار می کند. در حین آشپزی در حیاط بین بهرام و پدرش و بابک دعوا می شود. یکی مجسمه های پله را به سمت بهرام پرتاب کنید. مجسمه به دیوار بالای دیگ برخورد می کند و می شکند و مقداری از مواد تعبیه شده در داخل آن در دیگ حل می شود. بعد از خوردن آش، همه همسایه ها مست می شوند و در خانه و محله آتش روشن می کنند و می رقصند و حتی سیلندرهای گاز را منفجر می کنند. در واقع جشن چهارشنبه به ماجرای کیسه پر از مواد مخدر مربوط می شود و موقعیت جالبی ایجاد می کند. از سوی دیگر، دو خارجی که به دنبال مواد مخدر به ایران آمده بودند، در حالی که مشغول تماشای آتش بازی و انفجار در خیابان های تهران هستند، می ترسند و فرار می کنند.