محور اصلی بازار کار تهران، جذب نیرو در بخش خدمات است، در حالی که بخش کشاورزی تنها بخش کوچکی از بازار کار را به خود اختصاص داده است. صنعت در بازار کار استانی و کشوری تقریباً مشابه است. نقش بالا و قوی استان تهران در ایجاد ارزش افزوده کشور در بخش خدمات به ویژه در حوزه فعالیت های اطلاعاتی و ارتباطی و نیز فعالیت های مالی و بیمه ای در آمارها منعکس شده است. بخشی از ارزش افزوده فعالیت های مالی و بیمه ای کشور در استان تهران تولید می شود.
به گزارش اقتصاد 24، بر اساس آمار وزارت کار، تهران بدون رقابت ثروتمندترین استان کشور است. سال گذشته افراد ساکن در استان تهران نسبت به سایر استان ها درآمد بیشتری داشتند. بر اساس این آمار ساکنان استان تهران به طور متوسط 19 میلیون و 221 هزار تومان در ماه درآمد داشتند.
البته ارائه یارانه معیشتی پس از افزایش قیمت بنزین در سال 1397 و پرداخت یارانه های 300 و 400 هزار تومانی پس از لغو ارز ترجیحی در سال گذشته از دلایلی بود که شکاف درآمدی استان ها را در سال های اخیر کاهش داد. تهران در سال های اخیر با اختلاف زیادی نسبت به سایر استان ها جایگاه ثروتمندترین استان ایران را به خود اختصاص داده است.
تهران، پایتخت ایران، به عنوان پرجمعیت ترین شهر کشور، یکی از بزرگ ترین شهرهای کشور از نظر وسعت نه تنها در ایران بلکه در جهان است که از آن به عنوان کلان شهر یاد می شود.
نام گذاری تهران
از نوشته جعفر شهری، نویسنده و پژوهشگر تاریخ اجتماعی تهران در کتاب «تهران قدیم» مشخص می شود که «ته» به معنای خاک و «ران» به معنای حوزه است. می توان گفت در مورد ریشه نام تهران نظریات مختلفی وجود داشته است. یکی از جمله این نظریات، نظریات مرحوم کسروی است که در گذشته های دور «ته» را به معنای «گرم» به کار می بردند. برای آنها ران به معنای مکان هم بود و به همین دلیل تهران را مکانی گرم می دانستند.
آب و هوای تهران
پهنه های اقلیمی مختلفی در مناطق مختلف تهران به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص شکل گرفته است. سه عامل بر اقلیم استان تهران تأثیرگذار است:
– رشته کوه های البرز در شمال تهران
-بادهای بارانی غربی
– دشت کویری در جنوب استان
نژاد در استان تهران
از نظر نژادی بیشتر استان تهران را پارسیان آریایی تبار تشکیل می دهند. طبق شواهد تاریخی، قبایل مادها حدود سه هزار سال قبل از میلاد مسیح از سیبری وارد ایران شدند. این اقوام آریایی تبار در ری و ورامین ساکن شدند. اما موضوع مهاجرت زمینه ساز اسکان ترک زبانان، شمالی، کرد، لر، بلوچ و… در استان تهران شده است.
اقتصاد تهران
محور اصلی بازار کار تهران، جذب نیرو در بخش خدمات است، در حالی که بخش کشاورزی تنها بخش کوچکی از بازار کار را به خود اختصاص داده است. صنعت در بازار کار استانی و کشوری تقریباً مشابه است. نقش بالا و قوی استان تهران در ایجاد ارزش افزوده کشور در بخش خدمات به ویژه در حوزه فعالیت های اطلاعاتی و ارتباطی و نیز فعالیت های مالی و بیمه ای در آمارها منعکس شده است. بخشی از ارزش افزوده فعالیت های مالی و بیمه ای کشور در استان تهران تولید می شود.
بر اساس آمار، پنج فعالیت تولید مواد غذایی، صنایع فلزی، فرآورده های نفتی و صنایع چوب و پلاستیک حدود 47 درصد از کل ارزش افزوده بخش صنعت استان تهران را به خود اختصاص داده اند. صنعت چاپ با سهم 65.9 درصد از ارزش افزوده کل صنعت چاپ کشور، سایر محصولات با سهم 50.9 درصد از ارزش افزوده کل سایر محصولات و پوشاک کشور با سهم 49.5 درصد از ارزش افزوده کل کشور. سهام صنعت پوشاک کشور بیشترین سهم را بین ادارات مربوطه در سراسر کشور دارد.
استان تهران یکی یکی از شهرهای مهم کشور با شهرک های صنعتی فراوان است.
این سکونتگاه ها عبارتند از:
– شهرک صنعتی شمس آباد: در سال 1369 در کیلومتر 40 اتوبان تهران – قم تاسیس شد. از واحدهای فعال در این شهرک صنعتی می توان به صنایع شیمیایی، پلاستیک، سلولزی، نساجی، پوشاک، مواد غذایی و آشامیدنی، فلزی، برق و الکترونیک اشاره کرد که هر ساله بخشی از نیاز کشور را تامین می کند.
– شهرک صنعتی عباس آباد: در 13 شهریور 1369 افتتاح شد. واحدهای تجاری این مجتمع شامل صنایع الکترونیک، آخان و امرسان، پلاستیک، آینه، شیرآلات، بستنی، نفت و گاز و صنایع نایلون می باشد.
– شهر صنعتی پیشوا: در سال 1382 در جاده خاوران، بعد از سه راهی شریف آباد به سمت پیشوا افتتاح شد.
– شهرک صنعتی پرند: شهرک صنعتی پرند در سال 1380 در زمینی به مساحت 358 هکتار تأسیس شد. این شهرک صنعتی در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی تهران قرار دارد. بخش هایی مانند صنایع فلزی، برق و الکترونیک، خدمات بازرگانی و … در این شهر صنعتی فعال است.
– شهرک صنعتی خاوران: یکی یکی از شهرهای صنعتی قدیمی استان تهران است که در سال 1383 با مساحتی بالغ بر 360 هکتار تاسیس شد. این شهر صنعتی همچنین صنایعی مانند صنایع فلزی، صنایع غذایی، الکترونیک برق، صنایع نساجی و پوشاک، شیمیایی، سلولزی، سنگ و دارو تولید می کند.
شهرک صنعتی فیروزکوه: در سال 1380 به مساحت 203 هکتار در محور تهران – فیروزکوه تأسیس شد. 70 اتحادیه فعال در این شهرک صنعتی وجود دارد که تاکنون برای 1208 نفر شغل ایجاد کرده اند. محصولات تولید شده در این شهر صنعتی عبارتند از: صنایع فلزی، کانی های غیرفلزی، مواد غذایی و دارویی، صنایع الکترونیک برق، نساجی و پوشاک، صنایع شیمیایی، سلولزی و فرآوری کشاورزی.
صنعت ماشین سازی تهران
یکی یکی از بخشهای اصلی اقتصاد تهران، صنعت ماشینآلات است که بیشتر آن به مونتاژ و تولید کالاهای مصرفی میپردازد. بیشتر این صنایع در مبادی ورودی شهر تهران به ویژه در مسیرهای تهران – کرج، تهران – دماوند، تهران – ساوه و تهران – قم مستقر هستند.
صنایع تهران را می توان بر اساس نوع تولید به گروه های زیر تقسیم کرد:
– صنعت نساجی: صنعت نساجی حدود 50 درصد از کل صنعت تهران را به خود اختصاص داده است. این صنایع شامل ریسندگی و بافندگی پنبه و پشم، بافتنی، کف پوش، فرش ماشینی، فرش، پتو، حوله و ساخت انواع پوشاک و کفش است. اخیراً چرم، کیف و چمدان و تولید برزنت و الیاف نیز بخشی از این صنعت شده است.
– صنایع غذایی: صنایع غذایی حدود 30 درصد از سهم صنعت تهران را به خود اختصاص داده است. این صنایع شامل کارخانه های قند، روغن های گیاهی، لبنیات پاستوریزه، فرآورده های گوشتی، تصفیه شکر، بیسکویت سازی، نان ماشینی، نوشابه سازی، کنسروسازی و مرباسازی و … می باشد.
– صنایع کانی غیرفلزی: 28 درصد صنایع به طور خاص مربوط به صنایع معدنی غیرفلزی کشور است. این صنعت مصالح ساختمانی و تجهیزات بهداشتی منازل و شیشه را تهیه و تولید می کند.
– صنایع فلزی: این حوزه شامل صنایعی مانند اتومبیل و مینی بوس، وانت، لوازم خانگی مانند بخاری، کول باکس، اجاق گاز، یخچال، ماشین لباسشویی و … و همچنین مخازن تحت فشار، لوله های پروفیل و پنجره ها و بسیاری فلزات دیگر است. محصولات و در غرب و شرق تهران قرار دارند.
– صنعت سلولزی: شامل تاسیساتی است که کاغذ، مقوا، مقوا، کیسه و پاکت کاغذی، کاغذهای بهداشتی و محصولات چوبی مانند تخته خرده چوب، الیاف، کبریت و مداد تولید می کند.
– صنایع شیمیایی و دارویی: در این صنایع کارخانجات و کارگاه های تولید دارو، مواد بهداشتی، ضدعفونی کننده، لاستیک و پلاستیک، رنگ های ساختمانی و صنعتی، شوینده های جامد و مایع، فرآورده های نفتی، روغن موتور و سموم گیاهی وجود دارد.
– صنعت برق و الکترونیک: شامل مؤسساتی است که به مونتاژ تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی و تولید کابل، باتری و لامپ اشتغال دارند. تولید این صنایع در سطح استان در مقایسه با سایر گروه های صنعتی چشمگیر نیست، اما در کل کشور سهم بسیار بالاتری نسبت به صنایع مشابه دارد.