همشهری آنلاین، افزایش سواد بصری و آشنایی نسبی هر یک از ما با مفاهیمی چون روایت، ژانر، سبک و… حاصل کار نظریه پردازان، مورخان و منتقدان سینمایی است که با پژوهش ها و نوشته های خود کمک زیادی به نزدیک‌تر کردن مخاطب به دنیای سایه‌ها روی پرده کرده‌اند. فیلم همیشه مثل امروز جزئی از زندگی روزمره نبود و عموم مخاطبان و حتی گاهی روشنفکران معمولاً فکر نمی کردند که می توان در مورد فیلم حرف های مهم و اساسی زد. جدی گرفتن سینما به‌عنوان شاخه‌ای از هنر که مانند سایر رشته‌های هنری مانند نقاشی یا تئاتر باید مورد مطالعه و نظریه‌پردازی قرار گیرد، حاصل علاقه و پشتکار گروهی از نظریه‌پردازان، مورخان و منتقدان سینما است که ارزش سینما را آشکار کردند. یکی یکی از این افراد دیوید بردول، نظریه پرداز و مورخ سینما بود که پنجشنبه گذشته پس از تحمل یک دوره بیماری در سن 76 سالگی درگذشت. درگذشت این پژوهشگر سینما با واکنش های بسیاری در شبکه های مجازی همراه بود، از همکارانش گرفته تا دانشجویان و سینمادوستان که با تأسف و تاسف از دست دادن محقق خستگی ناپذیری که به کارش عشق می ورزید و سال ها با سرما و جدیت می نوشت نوشتند. در مورد جنبه های اساسی سینما که دریچه های جدیدی از درک را گشود. او سینما را به روی علاقه مندان سینما باز کرد.
دیوید برادول بیش از 15 جلد کتاب مهم درباره سینما نوشت که دو کتاب «هنر فیلم» و «تاریخ سینما» که به همراه همسرش کریستین تامسون نوشته است، پرمخاطب ترین کتاب ها هستند. این دو کتاب به زبان های مختلف ترجمه شده و زمینه آشنایی بسیاری از دانشجویان و علاقه مندان به سینما را با مفاهیم بنیادی نظری و تاریخی سینما فراهم کرده است. برادول و تامسون از جمله نمایندگان رویکرد روش‌شناختی نئوفرمالیسم هستند که نه بر محتوا، بلکه بر تحلیل مکانیسم فیلم تمرکز دارند. اتفاقاً در این رویکرد برخلاف تصور غلطی که برخی از تأکید بر شکل و کم اهمیت جلوه دادن محتوا در این رویکرد دارند، فرم و محتوا از یکدیگر جدا نیستند. برادول گفت: “اگر فرم یک سیستم کلی است که تماشاگر به فیلم نسبت می دهد، درون یا بیرون وجود ندارد. هر جزء در الگوی کلی عملکردی دارد. در نتیجه، ما با بسیاری از چیزهایی که مردم به آن محتوا می گویند فرم برخورد می کنیم. عناصر از دیدگاه ما موضوع فیلم و مفاهیم نظری همگی در سیستم کلی اثر هنری گنجانده شده است و می تواند انتظارات خاصی را در ما ایجاد کند یا به نتایج خاصی منجر شود.درک کننده عناصر مختلف را به هم متصل می کند و به آنها اجازه می دهد تا بر هر کدام تأثیر بگذارند. در نتیجه موضوع و مفاهیم نظری با آنچه ممکن است خارج از اثر باشد متفاوت است.
البته پروژه مهم بردول، بوتیک سینما بود که بیشتر روی گویندگی تمرکز داشت. او در کتاب «روایت در سینمای روایی» (1985) به تحلیل روایت در فیلم های داستانی پرداخت. در همان سال کتاب مهم او به نام «سینمای کلاسیک هالیوود: سبک فیلم و تولید تا 1960» که به همراه تامسون و جانت استایگر نوشته بود منتشر شد و در آن به بررسی الگوهای فیلمی در ساختار روایی فیلم های کلاسیک پرداخت.
برادول از منتقدان گسترش بیش از حد حوزه تئوری فیلم در دهه 1970 بود که تحت تأثیر نظریه های فردیناند دو سوسور، ژاک لاکان، لوئی آلتوسر و رولان بارت بود و این نظریه ها را علت تبدیل سینما به موضوعی مانند سایر موضوعات در زبان‌شناسی سوسور، روان‌شناسی لاکانی، ایدئولوژی آلتوسر و نشانه‌شناسی بارت مورد بررسی قرار گرفت. این در حالی است که به گفته بردول سینما مکانیسم هایی دارد که بدون تکیه بر این نظریه ها می توان در کار تحلیل و تفسیر به کار برد.
مرگ دیوید بردول نظریه پرداز خستگی ناپذیر سینما، مردی که به میلیون ها نفر در سراسر جهان آموزش داد.
سینمای آیزنشتاین، سینمای درایر، سینمای ازو، سینمای نولان، سینمای هنگ کنگ، سینمای کلاسیک هالیوود، منتقدان سینما و بسیاری از موضوعات دیگر، طیف وسیعی از علایق باردول در کارهای تحقیقاتی سینما را شامل می‌شد. آخرین کتاب او، داستان های پیچیده: داستان سرایی مردمی و بوتیک قتل، در سال 2023 منتشر شد.
بردول و همسرش وبلاگی جذاب داشتند که سال ها نوشته های خود را در آن منتشر می کردند یکی یکی از منابع مهم مطالعات سینمای آنلاین در جهان است.
نظریه پردازان مشهوری مانند ادوارد برانیگان، موری اسمیت و کارل پلانتیگا پایان نامه های دکترای خود را تحت راهنمایی او نوشتند و بسیاری از دانشجویان در سراسر جهان برای نوشتن پایان نامه ها و پایان نامه های خود تحت تأثیر نظرات او قرار گرفتند. در ایران، در میان منتقدان سینما، مجید اسلامی در دهه 1370 تحت تأثیر نظریه نئو فرمالیسم نقدهای خود را در مجله فیلم منتشر کرد. در ایران، «ویرایش چهارم» کتاب «هنر فیلم» همچنان در دست انتشار است که اولین چاپ ترجمه فارسی آن به سال 1377 و نسخه انگلیسی آن در سال 1992 منتشر شد، در حالی که چاپ سیزدهم با نام جف اسمیت در کنار کتاب برادول و تامسون با نسخه ترجمه شده موجود در بازار کتاب ایران بسیار متفاوت است.
«هنر سینما»، «تاریخ سینما»، «روایت در فیلم داستانی»، «ازو و بوتیک سینما»، «معنا»، «نقالها» و «کریستوفر نولان، هزارتوی روابط» عناوین کتاب‌هایی هستند که از باردول به فارسی ترجمه شده‌اند. . علاوه بر این، بسیاری از مقالات او در مجلاتی مانند فصلنامه فارابی و فصلنامه هنر به فارسی ترجمه شده است. اولین کسی که ایرانیان را با بردول آشنا کرد مرحوم پرویز شفا بود که در کتاب «سینمای زمان» مقاله ای از ایشان را به فارسی ترجمه کرد.
میراث برادول یادگاری گرانبها برای دوستداران آثار و نظرات اوست که مطمئناً تا سال های آینده مورد خطاب قرار می گیرد و نام او را زنده نگه می دارد.
۲۲۰۵۷