فوتبال یکی این ورزش یکی از تاثیرگذارترین ورزش های جهان است و به دلیل اهمیتی که در زندگی مردم دارد، راه خود را به ادبیات و سینما و به طور کلی به فرهنگ و هنر همه کشورها باز کرده است. به همین دلیل است که فیلم های فوتبال، سریال ها و حتی انیمیشن ها جایگاه ویژه ای در بین مردم دارند. چندین فیلم و سریال درباره فوتبال در ایران ساخته شده است. کارگردانان هر یک از این آثار به جنبه های مختلف آن پرداخته اند و به زندگی بازیکنان، مربیان و همچنین نحوه تشکیل تیم و طرف های مرتبط با فوتبال پرداخته اند. فیلم سینمایی «پرویز خان» به کارگردانی علی ثقفی با محوریت یکی یکی از مهمترین اتفاقات فوتبال ایران مربوط به پرویز دهداری مربی فقید تیم ملی فوتبال است و امسال در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد. به این بهانه نگاهی می اندازیم به آثاری که موضوع آنها حول موضوعی مهم در فوتبال بیان شده است..
به گزارش بازتاب آنلاین، «پرویز خان» اولین تجربه کارگردانی علی ثقفی است. یکی بازی سعید پورصمیمی یکی از برگ های برنده فیلم است. او توانسته چهره ای شایسته از پرویز دهداری به نمایش بگذارد.
پرویز خان علی ثقفی ۱۴۰۲
فیلم «پرویز خان» به کارگردانی علی ثقفی به شخصیت و بخش مهمی از زندگی پرویز دهداری سرمربی تیم ملی فوتبال ایران در دهه 60 می پردازد.استعفای 14 بازیکن تیم ملی پس از بازی های آسیایی 1986 به دلیل حضور پرویز دهداری. یکی یکی از جنجالی ترین اتفاقات فوتبال دهه 60 بود که دهداری در آن زمان برای اثبات خود با وجود همه مخالفت ها و محدودیت ها تیم ملی جدیدی تشکیل داد و جوانانی را که در آن زمان هنوز آشنایی نداشتند به تیم ملی دعوت کرد. آنها پس از حضور شاد در بازی مقدماتی المپیک سئول مقابل تیم کویت که اساس داستان فیلم «پرویز خان» است، در جام ملت های آسیا در قطر نیز شرکت کردند و به مقام قهرمانی صعود کردند. سعید پورصمیمی در نقش پرویز دهداری بازی چشمگیری از خود به نمایش گذاشت و به احتمال زیاد «پرویزخان» بتواند یکی تبدیل به یکی از مهمترین آثار فوتبالی سینمای ایران شد.
خروجی مرتضی علی عباس میرزایی 1400
«بیرو» در سال 1400 با محوریت زندگی علیرضا بیرانوند دروازه بان اصلی تیم ملی ساخته شد. داستان فیلم از نوجوانی بیرانوند و عشق و علاقه شدید او به فوتبال آغاز می شود و مسیری که شخصیت اصلی این فیلم برای رسیدن به تیم ملی طی می کند، خط اصلی روایت فیلم را تشکیل می دهد. بخشی از فیلم به ورود او به زمین فوتبال و حضور در بازی های مهم اختصاص داشت. «بیرو» فیلم موفقی از آب درنیامد. نه داستان واقعی و نه تصویر قابل قبولی از دروازه بان تیم ملی ارائه کرد. این ایده در سطح باقی می ماند و هیچ شانسی برای توسعه ندارد.
عرق سرد سهیل بیرقی 1395
«عرق سرد» درباره مصائب کاپیتان تیم فوتبال داخل سالن بانوان است. دختری به نام افروز که سال ها زحمت کشیده و سعی کرده در مسابقات جهانی جایگاه ویژه ای به عنوان کاپیتان به دست بیاورد اما در روز سفر متوجه می شود که شوهرش او را از فیلمبرداری منع کرده است. او برای شرکت در این مسابقه تمام تلاش خود را می کند، حتی حاضر به توافق با همسرش می شود، اما همه چیز بیهوده است. سرانجام به دلیل رسانه ای شدن و اعتراضات فدراسیون فوتسال از کاپیتانی تیم برکنار می شود و نزدیک ترین دوستش او را تنها می گذارد. تا اینکه بالاخره تصمیم می گیرد به روشی دیگر از شوهرش انتقام بگیرد. سهیل بیرقی این فیلم را بر اساس یک داستان واقعی کارگردانی کرد و بازی باران کوثری در نقش این کاپیتان فوتسال توجه ما را به خود جلب کرد.
پژمان | سروش صحت | 2013
یکی یکی از موفق ترین سریال های فوتبالی تلویزیون بدون شک سریال پژمان است. ترکیب طلای سروش صحت و موافقت قاسم خانی در تحقق ایده «پژمان» بی نتیجه ماند. نبود. پژمان جمشیدی در جایی توضیح داد که قبل از اینکه به ماجرای بازی در این سریال اشاره شود، پیمان قاسم خانی با او مشورت کرده بود تا فیلمنامه ای را براساس شرایطی که در سال های پس از بازنشستگی از فوتبال پشت سر گذاشته بنویسد. به گفته جمشیدی او حاضر شد به قاسمخانی مشاوره بدهد اما از یک جایی پیمان قاسمخانی تاکید کرد که در آن فیلمنامه یک فوتبالیست واقعی باید نقش اصلی را بازی کند تا برای عموم جذاب باشد و قرعه به نام او افتاد. «پژمان» برگرفته از زندگی شخصی و حرفه ای فوتبالیستی است که در دوری از زمین فوتبال سعی در یافتن موقعیت اجتماعی دارد. او مدام برای تشکیل تیم تلاش می کند اما هیچکس او را قبول ندارد و خیلی ها اصلا پژمان جمشیدی را نمی شناسند.
سه، پنج، دو حسین سهیلی زاده 1390
حسین سهیلی زاده در سال 1390 سریال «سه، پنج، دو» را با موضوع فوتبال پشت صحنه و فعل و انفعالات حاکم بر آن ساخت. او برای اجرای این ایده دست روی داستان فردی متنفر از فوتبال گذاشت که در شرایط خاص وظیفه مدیریت یک تیم فوتبال را بر عهده دارد. حشمت سوری که از فوتبال متنفر است، پس از مرگ دایی به دلیل ارثی که می گیرد، سرمایه دار می شود و برای استفاده از این پول بادآورده، با توصیه پسرش، تیم فوتبالی به نام «آذرخش» می خرد. «سه، پنج، دو» از جایگاه حشمت و پسرش در روند مدیریتی باشگاه «آذرخش» استفاده کرد تا بخشی از روابط ناسالم حاکم بر فوتبال را به طنز روایت کند. این سریال چند سال بعد به فصل دوم رسید اما موفق نشد.
پنبه سفید محمد ابراهیم میری | 1386
«لباس سفید» به کارگردانی محمد ابراهیم میری در جنوب ایران روایت می شود. داستان یک معلم ورزش به نام امیری است که به مدرسه ای در بوشهر فرستاده می شود و با دیدن کمبود امکانات ورزشی در آنجا سعی می کند با تشکیل تیم فوتبال مدرسه به بچه ها کمک کند. نوجوانان علاقه مند به ورزش را در قالب یک طرح مدون در قالب یک تیم گرد هم می آورد. البته در این راه ماجراهای دیگری هم به بحث فوتبال می پیوندند، اما تمرکز اصلی فیلم روی تشکیل تیم و تلاش مربی برای افزایش بهره وری تیم است.
فوتبالیست ها علی اکبر ثقفی ۱۳۷۹
علی اکبر ثقفی در سال ۱۳۷۹ فیلم «فوتبالیست ها» را با حضور علی پروین ساخت اما تاثیر چندانی نداشت. خود ثقفی در مصاحبه ای گفته بود قصد دارد مردم و نوجوانان را با فوتبال آشنا کند اما فیلمش آنطور که انتظار داشت نبود. وی به این نتیجه رسید که سینما و ورزش تفاوت های اساسی دارند و نمی توان ورزش را به سینما آورد. داستان فیلم درباره پسری است که پدر و مادرش را در زلزله رودبار از دست داده و از آنجایی که به فوتبال علاقه داشت در مسابقات جهانی فوتبال کودکان بی سرپرست در سوئیس شرکت کرد. او با درخشش در بازی ها نامزد عنوان آقای گل مسابقات شد اما به خاطر فداکاری برای دوستش بازنشسته شد تا جوایز به او برسد.
به افتخار سیروس مقدم 1377
«به سوی شکوه» در سال 1356 به کارگردانی سیروس مقدم و بر اساس فیلمنامه ای از سعید سلطانی تولید شد. سریالی که می توان آن را نقطه شروع سریال سازی با موضوع فوتبال در تلویزیون دانست. این سریال درباره یک مربی با اخلاق فوتبال به نام هادی خویی بود که از پرداخت باج به مافیای فوتبال خودداری کرد و به همین دلیل از تیم دسته اولی که مدیریت می کرد به یک تیم دسته سومی تبعید شد. او باید با هواداران جوانی که فوتبالشان ضعیف بود کار می کرد و در عین حال خودش را به همه ثابت می کرد. من سعی می کردم این تیم را احیا کنم و به اوج برسانم.