در ادامه جزئیات هم نشینی سید محمد خاتمی و ناطق نوری را می توانید بخوانید.
روزنامه هم میهن نوشت:
“مرز بین افراد محلی و تازه واردان”؛ این وضعیتی است که اکبر هاشمیرفسنجانی هفت سال پس از مرگش پیدا کرد. مراسم سالگرد او که مانند امسال اغلب در منطقه خاطره و هویت ساز جماران برگزار می شود. این امر ناشی از حضور و همراهی نیروهای مجرب سیاسی از دو جناح درونی خط امام دهه 60 و عدم حضور نیروهای جدید و رادیکال جناح راست است که از دیرباز تمامی ارکان قدرت را در دست داشتند. همان‌هایی که حسن روحانی در سخنانش با تعبیر «اقلیت حاکم» به آنها اشاره کرد و صریحاً از آنها انتقاد کرد. اتفاقی افتاد که امسال به دعوت سید حسن خمینی و خانواده هاشمی رفسنجانی بزرگان دو جناح سنتی چپ و راست در جماران گرد هم آمدند و پای صحبت های حسن روحانی نشستند. در میان حاضران علی اکبر ناطق نوری و سید محمد خاتمی دو نامزد اصلی دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری بودند.خرداد سال 1376 شاخص ترین سال بود و نشان داد که چگونه آرایش سیاسی نیروهای مسلح در طول بیش از ربع قرن تغییر کرد.
حضور «اسحاق جهانگیری» در مراسم سالگرد درگذشت فرزند مرحوم هاشمی/ آیت الله منتظری هم آمد + عکس
غیبت قالیباف و آملی لاریجانی در مراسم سالگرد هاشمی رفسنجانی/ احمد جنتی و ائمه جمعه تهران کجا بودند؟ / تمسخر شورای نگهبان توسط حسن روحانی
البته خاتمی و ناطق و نیروهای نزدیک و هم پیمان با آنها سال ها پیش به همزیستی و همگرایی و حتی اتحاد و اتحاد دست یافته بودند. این همزیستی و همگرایی در ابتدا جنبه نمادین داشت که در آذر 1386 شکل گرفت و حول محور علی لاریجانی، رئیس وقت مجلس بود. در آن زمان لاریجانی به عنوان رئیس مجلس هشتم اولین همایش 100 ساله قانونگذاری را در مجلس برگزار کرد و به شخصیت های مختلف سیاسی فرصت داد تا دور هم بنشینند و سال های رفاقت و تقریب اوایل انقلاب و انقلاب را به یاد آورند. دوران مجلس اول سیدمحمود هاشمی شاهرودی، حشمیر رفسنجانی، احمد جنتی، محمد محمدی گلپایگانی، محمدرضا مهدویکانی، علی اکبر ناطق نوری، مهدی کروبی، غلامعلی حددادال، سید محمد خاتمی، محمد یزدی، روح الله حسینیان، عزت الله سحابی، مهدویکانی، سیدالله سحابی علی اکبر محتشمی پور، فشالله سلوتی و هادی. غفاری از جمله شرکت کنندگان در این همایش فوق العاده بود. همایشی آنقدر زیاد که عزت الله سحابی در کنار روح الله حسینیان نشست. اما با گذشت یک سال از این کنفرانس، فضای سیاسی کشور به قدری تغییر کرد که همزیستی و نزدیکی نمادین به تقابل، تفرقه و درگیری بین نیروهای ریشه دار و ساختار سیاسی تبدیل شد. درگیری و شکافی که پس از انتخابات 2008 شکل گرفت. هاشمی رفسنجانی نطفه خود را در اتهامات و زیر سوال بردن نیروهای ریشه دار انقلاب توسط محمود احمدی نژاد رئیس دولت وقت در مناظره با میرحسین موسوی نخست وزیر زمان امام (ره) یافت و هشدار داد: سر چاه می تواند. با بیل گرفته شود /چاه پر است نمی توان از آن گذشت. “پوست کندن”.
اما یک روز پس از انتخابات 2018، منبع درگیری و تقابل خشک شد. کار به جایی رسید که نه تنها میرحسین موسوی و حامیان اصلاح طلبش به عنوان «شورش» شناخته شدند، بلکه بخش مهمی از نیروهای راستگرای محافظه‌کار و سنتی نیز شناخته شدند که در این میان علی اکبر ناطق نوری، حسن روحانی و علی لاریجانی بیشترین نقش را داشتند. برجسته، چون در درگیری دخالت نکردند و به اصلاح طلبان حمله نکردند، «فتنه آرام» نامیده شدند و رفته رفته موضوع حملات و کنایه های راست های نوظهور و رادیکال قرار گرفتند. چنین شد که حتی وساطت حشمیر رفسنجانی و تلاش او برای گشودن راه میانه در نماز جمعه تاریخی 5 تیر 1387 نتیجه ای در بر نداشت و حتی بهانه و دلیلی شد تا تندروهای حامی دولت وقت، او را «عزیز» خطاب کنند. رئیس شورش» و بیشتر او را به حاشیه برانند. از تابستان داغ سال 2008 به بعد، «حاشیه نشینی ریشه دارها» رخ داد. نیروهای مجرب دو جناح به تدریج عقب نشینی کردند و بسیاری از آنها در کنار تظاهرکنندگان قرار گرفتند. این یک شوک بزرگ برای اکثریت شرکت کنندگان در انتخابات 2018 بود. شالوده شکاف های تحلیلی در نگاه نظریه پردازان، فعالان و تحلیل گران گذاشته شده است. تحلیل‌های مبتنی بر «اصلاح‌ناپذیری ساختار موجود» که در دهه ۷۰ و حتی در دهه ۱۹۹۰ در اقلیت بود و از سوی بسیاری از سیاستمداران مورد انتقاد و رد قرار گرفت، به تدریج به متن راه یافت و حامیان و حامیان جدی‌تری پیدا کرد.
اما نه بزرگان و نه کل بدنه اجتماعی هنوز با صندوق رای و امکان مشارکت خداحافظی نکرده بودند. مهمترین نماد تداوم رویکرد کنشگری خود هاشمیرفسنجانی بود که در اردیبهشت ماه ماه 92 تردیدهای خود را کنار گذاشت و برای چهارمین و آخرین بار در عمر خود وارد انتخابات ریاست جمهوری شد. در دو نوبت اول به پیروزی تقریباً قطعی دست یافت و در نوبت سوم (1384) شکستی تلخ و تاریخی را متحمل شد. برای چهارمین بار شگفت‌انگیزترین اتفاق رخ داد: کلاه سر نظام و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و یکی او از نزدیکترین یاران امام کنار گذاشته شد. هاشمی هم رد را نادیده نگرفت. او با استفاده از حمایت های اجتماعی خود و حمایت اصولگرایان چپ و راست، تمامی مقدمات صحنه ای را به هم زد و حسن روحانی را رئیس جمهور کرد. تجربه موفقی که نیروهای میانه رو و عمیقاً ریشه دار را به متن بازگرداند و پروژه نیروهای رادیکال راست نوظهور را متوقف کرد.
هاشمی در آخرین انتخابات عمر خود نیز این تجربه موفق را تکرار کرد و با پیروزی چشمگیر اصلاح طلبان، اعتدالیون و علمای سنتی در انتخابات مجلس دهم و خبرگان پنجم، انتخابات سرد اسفند 1393 را به رقابتی داغ تبدیل کرد. اتفاقی که پس از درگذشت او تکرار نشد و اکنون پس از گذشت هشت سال از آخرین انتخاب عمر هاشمی که مجدداً همزمان انتخابات مجلس شورا و خبرگان برگزار شد. غیبت او و همچنین توانایی و درایت او در مورد فعالیت و رهبری سیاسی بیش از هر زمان دیگری محسوس و آشکار است.
این است که حضور خاتمی، ناتک نوری و دیگر بزرگان و بنیانگذاران دو جناح سیاسی جمهوری اسلامی در مراسم سالگرد هاشمی تنها جنبه ای نمادین و یادآور روزهایی است که هنوز سیاست در دهه 1370 زنده بود. هیچ راهی به جلو ارائه نمی دهد همانطور که خاتمی در سخنرانی اخیر خود عملاً و تلویحاً این وضعیت را تبیین می کند، با دیدن نیروهای سیاسی (به ویژه اصلاح طلبان) در حالت انفعال و بین تلاقی «جامعه مداری» و «قدرت محوری» صرفاً به آنها یک نگاه فلسفی می دهد. موضع گیری و پاسخ اخلاقی . این به شما امکان می دهد “مردم محور باشید”!