دلایل حواس پرتی و کاهش تمرکز کودکان

تمرکز یکی از تأثیرگذارترین عوامل تعیین کننده در کیفیت یادگیری دانش آموزان است.  یکی از مشکلات رایج خانواده ها پایین بودن تمرکزو  میزان یادگیری فرزندانشان در کلاس های درس است. گاهی اطلاعات آنها از کلاس به گونه ای است که به نظر می رسد اصلا در کلاس حضور ندارند.

مشکل کم توجهی و نداشتن تمرکز لازم برای یادگیری موضوعی است که می تواند از دوران کودکی به الگوی یادگیری تبدیل شود و به قدری مهم است که بسیاری از والدین و معلمان اغلب نگران این هستند که دانش آموز به مشکل خاصی مثل بیش فعالی (اختلال کمبود توجه و بیش فعالی) یا ADHD مبتلا باشند.

البته ممکن است برخی از کودکان این مشکل را داشته باشند. اما این فقط یکی از عوامل تاثیرگذار در این زمینه است و مسائل مهم دیگری ممکن است باعث عدم تمرکز دانش آموزان شود که باید تا حد امکان بررسی و رفع شود.

عوامل موثر بر تمرکز دانش آموزان

مهدیه نقره، کارشناس ارشد روان شناسی عمومی  در خصوص دلایل عدم تمرکز برخی از دانش آموزان می گوید: عوامل زیادی می تواند بر تمرکز دانش آموزان در کلاس تاثیر بگذارد. محیطی که کودک در آن بزرگ شده و نوع رفتار والدین در خانواده و بازی هایی که والدین برای او در نظر می گیرند، رفتار معلم یا مربی، ویژگی های خود دانش آموزان، محیط آموزشی و محتوا درس.

به گفته این روانشناس، بهتر است به هر یک از عوامل موثر بر تمرکز دانش آموزان و منابع مختلف شناسایی شده به طور جداگانه پرداخته شود.

نقش والدین و محیط خانواده

عوامل مرتبط با والدین: اولین جایی که کودکان در آن رشد می کنند و با محیط خود آشنا می شوند خانه است. نوع رفتار مادر و پدر با یکدیگر و فضای آرام یا بی قراری که در خانه حاکم است، گاهی به گونه ای است که در میزان یادگیری، علاقه کودک به یادگیری و تمرکز او تأثیر زیادی دارد. مثلاً کودکی که در محیطی پرتنش و ناآرام بزرگ شده است، نمی تواند هنگام حضور در کلاس آرامش لازم را داشته باشد.

نقش مربی و معلم

عوامل مرتبط با معلم: دانش، مهارت های مختلف معلم، روش تدریس و تعامل معلم و مربی با دانش آموزان می تواند بر توجه و یادگیری آنها تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، برخی از دانش آموزان ممکن است معلمی را ترجیح دهند که از نمایش های عملی، آموزش یا کمک تصویری و چندین مثال برای توضیح موضوع استفاده کند. اگر دوست ندارند در کلاس معلمی باشند که بدون خلاقیت و عشق به سادگی مطالب را تکرار می کند.

درس معلم ار بود زمرمه محبتی …

مهدیه نقره  می گوید معلمانی که عاشق کارشان هستند، روش تدریس منحصر به فرد و خلاقانه ای را برای خود در نظر می گیرند و مشتاق بودن در کنار بچه ها و کارشان هستند، می توانند بازیگوش ترین دانش آموزان را هم هیجان زده کنند و آنها را به یادگیری وادار کنند.

این معلمان می توانند تمرکز دانش آموزان را تحریک کنند تا در حین یادگیری دقت بیشتری داشته باشند و به نوعی آنها را به حضور در کلاس علاقه مند کنند.

نقش دانش آموز

عوامل مرتبط با دانش آموز: وضعیت جسمی، روانی و عاطفی دانش آموز می تواند بر تمرکز او تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، برخی از دانش آموزان ممکن است به دلیل خستگی، خواب آلودگی، گرسنگی، کم آبی، استرس یا مشکلات روانی در تمرکز دچار مشکل شوند. علاوه بر این، برخی از دانش‌آموزان ممکن است تفاوت‌های یادگیری خاصی داشته باشند، مانند اختلال نقص توجه بیش‌فعالی (ADHD)، که فیلتر کردن عوامل حواس‌پرتی و ادامه کار را برای آنها را دشوار می‌کند.

نقش محیط 

فاکتورهای محیطی: این روانشناس نقش محیط کلاس را برای تمرکز حائز اهمیت می داند و می گوید: محیط فضای آموزشی نیز می تواند تمرکز دانش آموزان را تحت تاثیر قرار دهد. عواملی مانند سر و صدا، دما، روشنایی، تهویه و چیدمان صندلی ها می تواند توجه و راحتی دانش آموزان را آسان تر یا دشوارتر کند. به عنوان مثال، کلاسی که خیلی پر سر و صدا، گرم، تاریک یا شلوغ است، می تواند تمرکز و یادگیری را برای دانش آموزان دشوار کند.

محتوای درس

عوامل مرتبط با محتوای دوره: کارشناس روانشناسی عمومی می گوید: محتوای درس می تواند تمرکز دانش آموزان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. عواملی مانند دشواری، ارتباط، علاقه و تنوع دروس می توانند دانش آموزان را علاقه مند یا خسته کنند.

درسی که خیلی آسان، خیلی سخت، بیگانه با سن و علایق دانش آموزان و کاربرد آنها در زندگی روزمره باشد یا خیلی خسته کننده و یکنواخت باشد، می تواند باعث از دست دادن علاقه و تمرکز دانش آموزان شود.