بیماری ام اس یک بیماری مربوط به سیستم عصبی است که می‌تواند مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم بالقوه از جمله مشکلات بینایی، مسائل مربوط به حرکت دست یا پا و مشکلات احساسی می‌شود.
ام اس یک بیماری مغز و سیستم عصبی است. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی حمله می کند. سلول های عصبی ما پوششی به نام غلاف میلین دارند. غلاف میلین به انتقال پیام ها بین سلول های عصبی کمک می کند، اما در بیماری ام اس غلاف میلین توسط سیستم ایمنی از بین می رود.
این تخریب می تواند یک تخریب سطحی قابل ترمیم یا تخریب کامل غلاف میلین باشد. به همین دلیل بیماری ام اس علائم گسترده ای دارد و سیر بیماری ام اس برای هر بیمار متفاوت است. در برخی از بیماران دوره ام اس ثابت می ماند، در برخی دیگر با گذشت زمان پیشرفت می کند.
علائم ام اس چیست؟
علائم ام اس متنوع است و بسته به ناحیه آسیب دیده و میزان آسیب متفاوت است. یک بیمار ام اس ممکن است فقط خستگی و بی حسی را تجربه کند، در حالی که در بیمار دیگر علائم ممکن است به اختلال حرکتی شدید تبدیل شود. شایع ترین علائم ام اس عبارتند از:
علائم مربوط به چشم ها شامل تاری دید و دوبینی، سرگیجه، از دست دادن تعادل و راه رفتن، گرفتگی عضلانی یا درد شدید و بدون دلیل عضلانی، بی حسی، خواب آلودگی و ضعف عضلانی، خستگی، تشنج، سردرد، ریزش مو، خارش و افسردگی است.
چه کسانی بیشتر مستعد ابتلا به ام اس هستند؟
در ایران از هر 100 هزار نفر به طور متوسط 20 تا 60 نفر به ام اس مبتلا هستند. متأسفانه سن معمول این بیماری بین 20 تا 40 سال است. همچنین شیوع این بیماری در زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان است. اگرچه علت دقیق این بیماری هنوز ناشناخته است، اما عواملی وجود دارند که ممکن است در ایجاد ام اس موثر باشند. این عوامل عبارتند از:
زمینه ژنتیکی: به عنوان مثال، اگر یکی اگر یکی از بستگان درجه یک مبتلا به ام اس باشد، احتمال عفونت افزایش می یابد.
تولد و زندگی در برخی مناطق جغرافیایی: ام اس در برخی مناطق جغرافیایی شایع تر است.
قرار گرفتن در معرض برخی میکروب ها و ویروس ها در دوران کودکی، استرس یا خستگی بیش از حد جسمی و روحی، سطوح پایین ویتامین D در خون، سیگار کشیدن و مصرف زیاد نمک.
چگونه ام اس تشخیص داده می شود؟
تشخیص این بیماری فقط باید توسط متخصصان مغز و اعصاب انجام شود. اگر به پزشک مراجعه کنیم و علائم ام اس را به او بگوییم، پس از معاینه پزشک آزمایش های تشخیصی تکمیلی را برای تایید تشخیص ام اس تجویز می کند. تعیین اینکه آیا علائم مربوط به ام اس یا بیماری های دیگر است گاهی دشوار است و نیاز به آزمایش های مختلفی دارد. گاهی اوقات ممکن است ماه ها طول بکشد تا تشخیص نهایی انجام شود. در این صورت صبر و استقامت لازم است.
ام اس چگونه درمان می شود؟
پس از تشخیص بیماری ام اس باید به پزشک خود اعتماد کنیم و تحت نظر او روند درمانی مستمر را آغاز کنیم. داروهای درمان ام اس در سال های اخیر به طور قابل توجهی بهبود یافته اند و در صورت ابتلا به ام اس نگران نباشید. بسته به نوع بیماری، گزینه های درمانی مختلفی برای ام اس وجود دارد. با پیشرفت علم، در درمان ام اس علاوه بر داروهای تزریقی، از داروهای خوراکی نیز استفاده می شود که روند درمان را هم از نظر آمادگی و هم از نظر اثربخشی موثرتر می کند. برای درمان ام اس لازم است تغییراتی در سبک زندگی ایجاد شود. تغییرات سبک زندگی و درمان های دارویی می تواند به کند کردن پیشرفت ام اس کمک کند.
عوامل موثر بر ادامه درمان ام اس
درمان تجویز شده توسط پزشک می تواند بیماری ام اس و علائم آن را کنترل کند و گاهی لازم است این درمان برای مدت طولانی طبق تجویز پزشک ادامه یابد. ام اس می تواند توانایی های ما را محدود کند و ما را از داشتن یک زندگی عادی باز دارد. بنابراین باید نسبت به علائم ام اس حساس باشید.