تقریباً 60 درصد مردم ایران از اختلالات روانی رنج می برند و بسیاری از آنها اطلاعی از بیماری خود ندارند. یکی از این اختلالات اضطراب است که بسیاری از افراد به صورت روزانه آن را تجربه می کنند، اما اکثر افراد به دلایل مختلف از جمله گرانی جلسات درمانی و نادیده گرفتن خطرات و اثرات ثانویه اضطراب آن را جدی نمی گیرند.
بسیاری از مردم نمی دانند که اضطراب یک بیماری است و حتی آن را با استرس اشتباه می گیرند که در پاسخ به یک تهدید درک شده رخ می دهد. در حالی که استرس ممکن است به دلیلی اتفاق بیفتد و به سرعت ناپدید شود، اضطراب می تواند فرد را در تمام طول روز آزار و اذیت کند و اغلب فرد نمی تواند دلیل خاصی برای وقوع آن مشخص کند.
آمارها حاکی از آن است که حدود 60 درصد مردم ایران از اختلالات روانی رنج می برند و بیشتر آنها از بیماری خود بی اطلاع هستند. یکی از این اختلالات «اضطراب» است که افراد زیادی هر روز آن را تجربه می کنند، اما بیشتر افراد به دلایل مختلف از جمله گرانی جلسات درمانی و نادیده گرفتن خطرات و اثرات ثانویه اضطراب، آن را جدی نمی گیرند. البته اضطراب یک اختلال مختص کشور ما نیست، بلکه یک مشکل رایج در سطح جهانی است. کارشناسان آمریکایی می گویند که بیماری اضطراب در این کشور در سال های اخیر به میزان قابل توجهی افزایش یافته است و هر ساله بیش از یک سوم بزرگسالان به این بیماری مبتلا می شوند.
بسیاری از افراد با خوردن شیرینی، نوشیدن قهوه و چای، انجام تمرینات تنفسی عمیق، به خواب رفتن، صحبت با دوستان و خانواده و غیره اضطراب خود را برطرف می کنند. سعی می کند کنترل کند؛ با این حال، اگر اضطراب شدید باشد، برخی از این موارد نه تنها بیاثر هستند، بلکه میتوانند وضعیت را تشدید کنند. به عنوان مثال، شیرینی ها به دلیل قند زیاد و قهوه به دلیل کافئین بالا می توانند سطح و شدت اضطراب را افزایش دهند.
به گفته روانشناسان و روانپزشکان، اختلالات اضطرابی که اغلب افراد آن را جدی نمی گیرند و خود به خود برطرف می کنند، می تواند منجر به شکل گیری یا تشدید بیماری های جسمی شود. همچنین ممکن است باعث اختلالات روانی دیگری مانند افسردگی شود و در این صورت روند درمان دشوارتر و طولانی تر خواهد شد.
همه اضطراب ها یک اختلال نیستند
روانشناس دکتر علیرضا تبریزی خاطرنشان می کند که اختلال اضطراب در روانشناسی «اختلال مادر» نامیده می شود. زیرا می تواند باعث ایجاد مشکلات دیگری اعم از روحی و جسمی شود و اختلالات و مشکلات دیگر را تشدید کند.
دکتر. تبریزی تأکید می کند که اضطراب معمولاً خود به خود از بین نمی رود. ممکن است برای مدتی بسته شود، اما دوباره با شدت بیشتری ظاهر می شود. به همین دلیل فرد مبتلا به اختلال اضطرابی نباید آن را نادیده بگیرد و حتما باید برای تعیین علل، کنترل و روش های درمان به متخصص مراجعه کند.
او میگوید: اگرچه همه اضطرابهایی که تجربه میکنیم لزوماً یک “اختلال” نیست و ممکن است فقط علائم یک اختلال باشد، اما هنوز باید توسط یک متخصص بررسی شود.
به گفته این روانشناس، اختلالات اضطرابی یا خود اضطراب می تواند در بروز بیماری های جسمی موثر باشد و فقط به مشکلات روانی محدود نمی شود.
چگونه بفهمیم که اضطراب ما جدی است؟ علائم اضطراب را بشناسید
دکتر در پاسخ به این سوال که چگونه یک فرد می داند چه زمانی برای درمان اضطراب خود به متخصص مراجعه کند. تبریزی توضیح می دهد: اگر اضطراب روند زندگی روزمره و کارکردهای روزانه فرد را مختل کند، فرد نیاز به درمان دارد. . زیرا آن اختلال به نظر یک اختلال بسیار جدی است. با این حال، اگر مشکلات جدی در عملکردهای روزانه ایجاد نمی کند، جای نگرانی نیست، فقط باید نحوه مقابله با آن را یاد بگیریم.
این روانشناس علائم و نشانه های اضطراب را اینگونه بیان می کند: بی قراری، تپش قلب، خشکی دهان، ضربان قلب سریع، تعریق زیاد، ریتم تنفس سریع و خودارضایی از جمله علائم اختلال اضطرابی در بزرگسالان است. این علائم در کودکان شامل ادرار شبانه، دندان قروچه، ناخن جویدن، تیک تاک، لکنت زبان، راه رفتن در خواب، غلت زدن در خواب، صحبت کردن در خواب، ترس از تنهایی و تاریکی، ترس از آسانسور، ترس از آب و تحریک پذیری است. ناتوانی در تحمل از دست دادن، پرخاشگری، اعتیاد و علائم مشابه. گاهی اوقات برخی از علائم اضطراب که در کودکان دیده می شود در بزرگسالان نیز دیده می شود و این نشان می دهد که فرد باید سریعا توسط متخصص معاینه شود.
پیامدهای اضطراب مداوم چیست؟
بسیاری از مردم تصور می کنند که اضطراب نیز مانند استرس موقتی است و مشکل اساسی نیست، اما روانشناسان و روانپزشکان معتقدند که حتی استرس را نیز نباید نادیده گرفت و باید آن را مدیریت کرد. در مورد اضطراب که مادر سایر اختلالات است و می تواند منجر به بیماری های بزرگ تری شود چطور؟
تبریزی پیامدهای ادامه اختلال اضطرابی را اینگونه بیان می کند: این اختلال بسته به میزان و میزان اضطراب در درازمدت می تواند عوارضی برای ما داشته باشد. اختلالات اضطرابی می تواند باعث تشدید بیماری های جسمی و تضعیف سیستم ایمنی بدن شود. در دوران کرونا شاهد بودیم که سیستم ایمنی بسیاری از افرادی که به دلیل ابتلا به کرونا دچار اضطراب شدید شده بودند ضعیف شد و این ویروس بیشتر آنها را تحت تاثیر قرار داد.
این روانشناس تاکید می کند که هر بیماری که داشته باشیم، اضطراب می تواند آن را تشدید کند، این اختلال می تواند اثرات منفی روی پوست، گوارش، حتی بیماری هایی مانند ام اس داشته باشد، یک بیماری ساده مانند سرماخوردگی را تشدید کند و باعث خواب آلودگی شود. اختلالاتی مانند صحبت کردن در خواب، راه رفتن در خواب و کم خوابی می تواند خوردن را دشوار کرده و منجر به پرخوری یا بی اشتهایی شود. به طور کلی، اضطراب می تواند بر تمام رویدادهای روزمره زندگی ما تأثیر بگذارد و وضعیت را بدتر کند.
برای کنترل اضطراب به کدام متخصص مراجعه کنیم؟
دکتر بیان می کند که اکثر نگرانی ها با کمک روانشناس قابل حل است. تبریزی می گوید: عموماً مرسوم است که فردی که با مشکلات روانی سروکار دارد ابتدا به روانشناس مراجعه می کند. اگر روانشناس به این نتیجه برسد که مشکل فرد به اندازه کافی جدی است که ممکن است درمان با جلسات درمانی مدت زیادی طول بکشد، او را به روانپزشک ارجاع می دهد. روانپزشک با کمک دارو سطح اضطراب فرد را کاهش می دهد.
این روانشناس می گوید: البته مصرف دارو اختلال اضطرابی را درمان نمی کند. فقط علائم شما را کاهش می دهد. برای درمان حتما باید با روانشناس یا درمانگر مشورت کنیم. زیرا یک روانشناس یا درمانگر ریشه اضطراب را پیدا می کند و بر اساس ریشه ها راه حل های لازم را ارائه می دهد.
اضطراب شدید دارید، قهوه یا نوشابه ننوشید
این روانشناس در پاسخ به این سوال که آیا مصرف غذا و نوشیدنی باعث ایجاد یا تشدید اضطراب می شود، می گوید: زمانی که دچار اضطراب شدید می شویم، خوردن برخی غذاها یا غذاهایی که ضربان قلب ما را افزایش می دهد یا مصرف غذاها و نوشیدنی های تحریک کننده باعث افزایش اضطراب می شود. شدت اضطراب را افزایش می دهد. به عنوان مثال، قهوه و نوشابه حاوی کافئین است و قطعاً در افزایش سطح اضطراب فرد تأثیر دارد. به همین دلیل در مواقعی که اضطراب ما شدید است، اصلا نباید آنها را مصرف کنیم.
منبع: همشهری آنلاین