در حال حاضر اقتصاد ایران در شرایطی است که سطح عمومی قیمت ها هر روز در حال افزایش است. کالاهای مصرفی مانند غذا به سرعت با تورم سازگار می شوند و قیمت آنها افزایش می یابد. سایر کالاهای بادوام مانند کالاهای خانگی نیز به گونه ای هستند که در نهایت با تورم به فروش می رسند، حتی اگر برای مدت طولانی به فروش نرسند. اگر فردی برای خرید چنین کالاهایی در روزهایی که قیمت ارز بسیار نوسان است به بازار مراجعه کند، احتمالاً ظرف چند ساعت متوجه نوسانات قیمت کالاهای مورد نظر می شود. این در حالی است که کتاب نمی تواند چنین وضعیتی داشته باشد. زمانی که کتابی منتشر می شود، قیمت آن با توجه به هزینه محاسبه شده در سایت نمایش داده می شود. اگر یک ماه پس از انتشار کتاب، تورم افزایش زیادی داشته باشد، قیمت کتاب نمی تواند متناسب با تورم افزایش یابد. توزیع کتاب در اینجا بسیار مهم است.
اگر ناشر نتواند از سرمایه خود در برابر تورم محافظت کند، احتمالاً تجارت خود را از دست خواهد داد. به همین دلیل کسانی که در بخش نشر کتاب کار می کنند ترجیح می دهند تیراژ کتاب را کاهش دهند. کاهش تعداد کتاب‌های چاپی به این معناست که سرمایه سریع‌تر به ناشران می‌رسد. تعدادی از ناشران بر این باورند که کاهش تیراژ کتاب به آنها کمک می‌کند تا میزان فروش بیشتر کتاب‌ها را بسنجند. و این در حالی است که مزایای این موضوعات تنها در چاپ اول یک کتاب قابل توجه است. سپس ناشر می تواند تصمیم بگیرد که چه تعداد کتاب را می خواهد در چاپ بعدی منتشر کند. این رویه اکنون به یک فرآیند رایج در انتشار کتاب تبدیل شده است. ممکن است بین قیمت کتاب در ابتدای سال و قیمت آن در پایان سال 100 درصد تفاوت قیمت وجود داشته باشد.
شعله های تورم زندگی کتابفروشی ها را می لرزاند
در سال های اخیر تورم به یکی از ویژگی های اقتصاد ایران تبدیل شده است. این مشکل باعث شده هر ساله قدرت خرید خانوارهای ایرانی کاهش یابد. با ادامه این کاهش قدرت خرید، بسیاری از کالاهایی که در سبد مصرف خانوارها قرار داشتند، به مرور زمان بسته و از سبد مصرف خارج شدند. البته این مشکل برای طبقات مختلف اقتصادی متفاوت بود. در حال حاضر فروشگاه های زنجیره ای و کتابفروشی های آنلاین بر فروش کتابفروشی های داخلی تاثیر گذاشته اند.
به عنوان مثال، اگر شخصی بخواهد یک کتاب چاپی بخرد، می تواند آن را از فروشگاه های محلی به قیمتی که روی کتاب درج شده است خریداری کند یا همان کتاب را با قیمت کمتری از یک فروشگاه اینترنتی خریداری کند. بخش قابل توجهی از مردم ترجیح می دهند کتاب مورد نظر خود را از فروشگاه های اینترنتی با قیمت ارزان تری خریداری کنند. از طرفی فروشگاه های اینترنتی این امکان را به فرد می دهند که کتاب خود را در هر نقطه از کشور تهیه کند و با محدودیت های کتابفروشی داخلی مواجه نشود. در شرایط کنونی که تیراژ کتاب ها کاهش یافته و قیمت نسخه های مختلف کتاب به میزان قابل توجهی متفاوت است، می توان با مراجعه به کتابفروشی های اینترنتی نسخه قدیمی کتاب را با قیمت مناسب پیدا کرد.
در دهه‌های اخیر، ایجاد زنجیره‌های خرده‌فروشی بزرگ و تأثیر آنها بر شرکت‌های کوچک‌تر فعال در همان صنعت مورد مطالعه قرار گرفته است. تجمیع سرمایه‌های کلان و فروش بالا در فروشگاه‌های بزرگ به این فروشگاه‌ها اجازه داد تا کالاها را با سود کمتری به فروش برسانند و مشتریانی را که قبلاً نیازهای آنها را در فروشگاه‌های کوچک محلی برآورده کرده بودند، جذب کنند. این موضوع در مورد کتابفروشی ها نیز صدق می کند. به عنوان مثال، در سال 1998 فیلمی به نام “You have email” با همین مضمون ساخته شد، یعنی تاثیر فروشگاه های زنجیره ای بر یک کتابفروشی کوچک. بنابراین می توان گفت که این معضل یک معضل جهانی است و تنها بر کسب و کار کتابفروشی های ایرانی اثر نمی گذارد.
کتابخوان الکترونیکی به جای کاغذ
می توان گفت یکی از دلایل کاهش فروش کتاب و تعطیلی کتابفروشی های کوچک الکترونیکی شدن کتاب است. این رویداد، مانند تأثیر فروشگاه های زنجیره ای بر کتابفروشی های کوچک، یک تحول جهانی است. امروزه بسیاری از مردم ترجیح می دهند به جای صرف هزینه برای خرید کتاب های کاغذی، به نسخه های الکترونیکی متوسل شوند. اگرچه این نوع مطالعه به نظر نمی رسد که کتابی را در دست بگیرید و ورق بزنید، اما مزایای خاص خود را دارد. به عنوان مثال، هزینه ایجاد یک کتاب الکترونیکی بسیار کمتر از هزینه خرید یک کتاب کاغذی است. از سوی دیگر، استفاده گسترده از گوشی های هوشمند به این معناست که تعداد زیادی از مردم می توانند در هر زمان به کتاب مورد نظر خود دسترسی داشته باشند. در سال های اخیر، یک دستگاه الکترونیکی ساخته شده است که با این تغییرات مطابقت دارد.
کتابخوان هایی که شبیه تبلت هستند اما نور آنها طوری طراحی شده است که هنگام مطالعه چشم را اذیت نکند و حسی شبیه به نگاه کردن به کاغذ ایجاد کند. بسیاری از مردم نیز با شعار حفظ محیط زیست و کاهش مصرف کاغذ از استفاده از این ابزار حمایت می کنند. علاوه بر این، در سال های اخیر شکل دیگری از اطلاعات در مورد محتوای کتاب، یعنی نسخه صوتی کتاب، رواج یافته است. در حال حاضر نسخه صوتی تعداد قابل توجهی از کتاب ها به ویژه از ژانر ادبی در بسترهای مختلف کتابخوان الکترونیکی موجود است. نکته پایانی در این زمینه این است که مقایسه رعایت حقوق مالکیت معنوی در ایران با کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که این موضوع در کشور ما چندان جدی گرفته نمی شود، بنابراین فردی که قصد مطالعه کتاب خاصی را دارد ممکن است بتواند دریافت کند. نسخه الکترونیکی آن رایگان ارائه دهید.
23302