انیمیشن بچه زرنگ که این روزها اکران می شود یکی از پدیده های جشنواره فیلم فجر محسوب می شود. این انیمیشن سال گذشته در چند رشته نامزد دریافت جوایز شد و در طول جشنواره با فیلم های درام و واقعیت رقابت کرد. این اتفاق جدیدی در سینمای ایران است که حضور انیمیشن‌ها در بخش مسابقه اصلی جشنواره را به خود جلب کرد.
به گزارش پی ام آپ، در سینمای جهان انیمیشن ها در کنار آثار برگزیده جشنواره ها قرار می گیرند. این اصلی است که در طول تاریخ اسکار و سایر جشنواره های معتبر جوایز مهمی به سازندگان انیمیشن داده شده است. انیمیشن حرفه ای در ایران عمر کوتاهی و کمتر از دو دهه دارد. اما جشنواره فیلم فجر به‌عنوان اصلی‌ترین جشنواره ملی آثار سینمایی، تاکنون رقابت کمتری را برای آثار پویانمایی میدان ارائه کرده است و بیشتر وظیفه داوری این آثار صرفاً به جشنواره فیلم کودک و نوجوان سپرده شده است. حالا چند سالی است که انیمیشن ها در بین آثار اصلی جشنواره فجر جای گرفته اند. همچنین بسیاری از انیمیشن های ایرانی در سال های اخیر توانسته اند توجه جشنواره های خارجی را به خود جلب کنند و حتی نامزدی و جوایزی نیز دریافت کرده اند. در اینجا مروری داریم بر حضور و موفقیت انیمیشن های ایرانی در جشنواره های داخلی و خارجی.
بچه زرنگ| هادی محمدیان و بهنود نکویی| 1402
پس از چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر، انیمیشن «بچه زرنگ» پرافتخارترین انیمیشن ایرانی این جشنواره است. این فیلم در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر بهمن سال گذشته برگزار شد و در شش رشته نامزد دریافت جوایز شد و با آثار غیر انیمیشن رقابت کرد. «بچه زرنگ» در زمینه تدوین، موسیقی متن، دوبله، فیلمنامه، کارگردانی و حتی بهترین فیلم نامزد دریافت جوایز شد. در پایان جایزه بهترین انیمیشن به «بچه زرنگ» رسید. البته این فیلم به تازگی اکران شده و ممکن است در ماه های آینده در جشنواره های بین المللی حضور داشته باشد.
لوپتو |عباس عسکری| 1401
«لوپتو» با حضور در جشنواره فیلم کودک و نوجوان در پاییز 2019 توانست دو جایزه را از آن خود کند.پروانه طلایی بهترین دستاورد فنی و هنری و همچنین جایزه ویژه دبیر جشنواره در حوزه بازرگانی جوایزی بود که «لوپتو» از این جشنواره دریافت کرد. اما این انیمیشن در جشنواره های خارجی هم حضور داشت. او از جمله در جشنواره فیلم مسکو، جشنواره اول کودکان در آمریکا، جشنواره جهانی کودکان در استانبول، جشنواره سیرا در بولیوی و جشنواره احمدآباد در هند شرکت کرد. «لوپتو» سرانجام توانست جایزه بهترین فیلم انیمیشن را از احمدآباد هند دریافت کند.
پسر دلفینی | محمد خیراندیش| 1399
یکی از حواشی سی و نهمین جشنواره فیلم فجر 2019، انصراف انیمیشن «پسر دلفین» از این جشنواره بود. دلیل این امر این بود که این انیمیشن در بخش رقابتی اصلی جشنواره قرار نگرفت. «پسر دلفین» در جشنواره فیلم شانگهای چین شرکت کرده است. اما یکی از افتخارات اصلی این فیلم فروش بسیار بالای آن در سینماهای روسیه است. از طرفی چون جشنواره فیلم کودک در سال 1401 برگزار نشد، این فیلم نتوانسته در هیچ جشنواره کشوری شرکت کند.
بنیامین | محسن عنایتی | 2017
«بنیامین» به بخش رقابتی جشنواره فیلم فجر راه پیدا نکرد اما توانست جایزه بهترین انیمیشن کشور را از سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان از آن خود کند. همچنین در جشنواره های مختلف بین المللی مانند جشنواره بین المللی کارتون و انیمیشن سئول (CICAF 2021)، زوما در نیجریه، کوتو در تانزانیا و انیمافیلم در آذربایجان شرکت کرد. «بنیامین» موفق شد جایزه بهترین فیلم داستانی و بهترین شخصیت انیمیشن را در تانزانیا از آن خود کند.
فیلشاه | هادی محمدیان | 2016
اگرچه «فیلشاه» به عنوان اولین انیمیشن تاریخ سینمای ایران به بخش رقابتی سودا سیمرغ سی و ششمین جشنواره فیلم فجر راه یافت، اما به گفته داوران، به دلیل عدم رقابت با سایرین از ارزیابی حذف شد. . نمایشنامه. اما این فیلم در جشنواره حافظ همان سال جایزه بهترین دستاورد فنی و هنری را دریافت کرد. «فیل شاه» در جشنواره انسی فرانسه و همچنین بازار جشنواره بین المللی فیلم کن به نمایش درآمد و مورد تحسین قرار گرفت اما جایزه ای دریافت نکرد.
آخرین داستان | اشکان رهگذر| 1396
«آخرین داستان» را می توان پرافتخارترین انیمیشن ایرانی تاکنون دانست. این فیلم اولین نماینده سینمای انیمیشن ایران در بخش بهترین انیمیشن اسکار بود که به بخش رقابتی بهترین فیلم اسکار 92 راه یافت. همچنین این انیمیشن در جشنواره های بزرگی مانند انسی فرانسه و کن به نمایش درآمد و مورد توجه قرار گرفت. علاوه بر این، فهرست بلند بالایی از جوایز در افتخارات این فیلم وجود دارد. مانند پروانه طلایی بهترین کارگردانی انیمیشن بلند و بهترین فیلمنامه در بخش بین‌المللی در سال ۱۳۹۶ سی و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان و جایزه ویژه هیئت داوران همان جشنواره. همچنین این فیلم برنده اولین سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن سینمای ایران در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر شد. «آخرین داستان» همچنین برنده تندیس طلای بهترین فیلم بلند یازدهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران شد. این انیمیشن در جشنواره های بین المللی بسیار مورد تحسین قرار گرفت از جمله جایزه بهترین موسیقی که به کریسف رضایی در جشنواره بوچئون کره برای ساخت موسیقی این انیمیشن رسید. همچنین در سال 2018، “La Última Historia” جایزه بهترین فیلم بلند انیمیشن را در جشنواره های انیمیشن اسپانیا، آمریکای جنوبی، سن دیگو، آمریکا و غیره دریافت کرد.
فهرست مقدس | محمدامین همدانی| 1394
یکی از تنها انیمیشن‌های ایرانی که تاکنون در روز انیمیشن جشنواره کن شرکت کرده «فهرست مقدس» است. البته این انیمیشن افتخارات داخلی و خارجی دیگری هم کسب کرده، از جمله بهترین انیمیشن جشنواره فیلم فجر ۹۴ و جایزه ویژه هیئت داوران برای دستاورد تکنیکی درخشان از جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان را در کارنامه‌اش دارد. علاوه بر این جایزه بهترین انیمیشن را از دو جشنواره مادرید اسپانیا و هالیوود مووینگ پیکچرز آمریکا در سال 2016 به دست آورده.
رستم و سهراب | کیانوش دالوند | 1392
انیمیشن «رستم و سهراب» اولین بازمانده جشنواره فیلم فجر در عرصه انیمیشن بود که اجازه حضور در این جشنواره را پیدا نکرد. اما موفق به نمایش در بازار جشنواره کن شد و همچنین در سال ۲۰۱۸، حدود ۷ سال پس از تولید فیلم، جایزه بهترین انیمیشن جشنواره سیدنی را از آن خود کرد.
تهران ۱۵۰۰ | بهرام عظیمی | 1392
«تهران 1500» به عنوان اولین انیمیشنی که در ایران به نمایش عمومی رسید و در عین حال مورد توجه جشنواره های داخلی و خارجی قرار گرفت. «تهران 1500» نامزد بهترین اولین فیلم در سی امین جشنواره فیلم فجر شد و جایزه بهترین دستاورد هنری را از آن خود کرد. همچنین در چهاردهمین جشنواره حافظ کاندیدای بهترین دستاورد فنی و هنری شد. این فیلم اولین حضور ایران در جشنواره انیمیشن انسی فرانسه بود و در جشنواره پیسف کره و جشنواره فیلم آینده ایتالیا نیز به نمایش درآمد.