اولین عکس های ارتش ایتالیا از حرم امام رضا (ع)!/عکس

اولین ها همیشه جذاب تر از قبلی ها بودند و این جذابیت حال و هوای متفاوتی نسبت به اولین عکسی که از آستان مقدس حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) گرفته شده است، دارد و حالا شاید بد نباشد در ۱۲۴۲‌امین سال‌روز شهادت ایشان به‌ سراغ قدیم‌ترین عکس‌های برداشته‌شده از آن بارگاه ملکوتی برویم.

به گزارش پی ام آپ، اولین عکس های آستان قدس رضوی (علیه السلام) توسط دو سرباز ایتالیایی که در زمان ناصرالدین شاه به ایران سفر کردند، گرفته شده است. یکی از آنها آنتونیو جوویناتزی از ماترا و دیگری لوئیجی پسچه از ناپل است.

از زمان دقیق حضور «پشه» در مشهد که سلطان صاحبقران او را «عکاس‌باشی» ملقب کرده بود آگاهی چندانی نداریم و تنها می‌دانیم در بازه بیست ساله ۱۸۴۰ تا ۱۸۶۰ میلادی بوده است. او را نخستین عکاسی دانسته‌اند که به عکس‌برداری از ابنیه و اماکن تاریخی و باستانی ایران هم‌چون تخت جمشید و پاسارگاد و نقش رستم فارس، طاق بستان کرمانشاه، گنبد سلطانیه زنجان، گنبد هارونیه توس، برج طغرلِ ری، کوه آتشگاهِ اصفهان و مسجد کبودِ تبریز همّت گمارد. آثار تصویری او که در میانشان سه پرتره هم از شاه قاجار هم به چشم می‌خورد، شاید به‌ نوعی تاریخ اجتماعی ایران باشد. ناگفته نماند به شهادت تاریخ‌نگاران، کهن‌ترین عکس از تهران را او ثبت کرده است

اما درباره عکس جانوتزی از آستان امام هشتم (علیه‌السّلام)، اطلاع متقن در دست است که در سال ۱۸۵۸ میلادی برابر با ۱۲۳۷ خورشیدی برداشته است. او یکی از ۶ افسری بود که به ایران آمد و معلم مدرسه دارالفنون شد و ضمناً از اماکن مذهبی ایران نیز عکاسی کرد. درباره دیگر عکس‌های جانوتزی چیزی نمی‌دانیم اما همین عکس‌هایش از حرم رضوی (علیه‌السّلام) که نمایی از آستان دارد و گنبد مرمت‌شده مطلّای رضوی را نشان بر اهمیت کار او می‌افزاید که یکی‌شان، دو مرد دیده می‌شوند که روی پشت‌بام یک حمام ایستاده‌اند و کلاه قاجاری به سر دارند.

پس از این دو ایتالیایی افرادی مانند آقارضا باشی عکاس در سال 1244 شمسی و بعدها عبدالله قاجار در سال 1271 خورشیدی مأمور طراحی گنبد و صحن حضرت ثامن الحجج (علیه السلام) برای عکاسی شدند که ما را حداقل به 165 سال پیش می برد.

حمیدرضا محمدی، روزنامه نگار و ایران شناس این گزارش را برای ایسنا تهیه کرده است.