به گزارش پی ام آپ، بار دیگر تعطیلی چند روزه و بار دیگر بازداشت مسافران و خودروها در جاده ها علیرغم تذکرات مکرر مسئولان راهنمایی و رانندگی و تاکید بر انتخاب مقاصدی غیر از شمال و خراسان رضوی. مسافران شمال اما گویا توجه چندانی به این هشدارها و ممنوعیت ها ندارند و حتی در دو روز اخیر با وجود بسته بودن برخی از مسیرها، مردم همچنان به قدم زدن در جاده ها ادامه می دهند.
تصاویر و فیلم هایی از مسافران گیر افتاده در داخل تونل در حال رقصیدن، سفرهای جاده ای و کشیدن قلیان و پختن کباب در میانه راه اکنون نه تنها برای مردم و رسانه ها عادی شده است و کمتر تعجب آور این است که حتی خود مسافران نیز گویی می دانند که در چنین ترافیک سنگینی گیر کرده اند، پا به جاده ها می گذارند، شمال را ترک می کنند و سعی می کنند این ساعات اسارت در ترافیک سنگین را به سفر و تفریح تبدیل کنند.
این روند مکرر سال های اخیر در اواخر هفته گذشته تکرار شد و دیروز و دیشب قسمت دوم یعنی ترافیک برگشت در مسیر بازگشت از شمال به تهران تکرار شد. آمارهای رسمی بیش از ظرفیت جاده ها را تایید می کند و همین دیروز معاون استاندار مازندران اعلام کرد که «در بیست و سوم شهریور حدود یک میلیون مسافر وارد مازندران شدند». ورود یک میلیون مسافر به مازندران در یک روز در حالی است که پیش از این بررسی آماری سفرهای داخلی در کشور از انجام سالانه حدود 20 میلیون مسافر تهرانی به استان مازندران خبر می داد.
در خصوص گیلان و گلستان نیز وضعیت کم و بیش به همین منوال است و روز گذشته مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای گیلان از تردد در ورودی استان در محدوده منجیل به سمت رودبار به طول 11 کیلومتر خبر داد. ، بسیار سنگین گزارش شده است.
ترافیک در ورودی شهرهای شمالی کشور به شدت سنگین است اما به چند روز و تعطیلات هر ماه محدود نمی شود و در ایام نوروز اکثر ایرانیان به این چند استان سفر می کنند. به عنوان مثال در نوروز 1401 استان های مازندران و گیلان به ترتیب در رتبه های اول و سوم فهرست پربازدیدترین استان های کشور قرار گرفتند که پرجمعیت ترین شهرهای ایران در نوروز بودند.
مشهد چند سالی است که به این لیست اضافه شده است و ورودی های این شهر مذهبی در ایام تعطیل با ترافیک سنگینی مواجه است.
با وجود راه بندانهای مایلها و مسافرانی که در جادهها گیر کردهاند، چرا مردم بدون توجه به هشدارها به چنین سفرهایی ادامه میدهند؟ این میل به سفری که به نظر برخی چندان خوشایند نیست و منطقی به نظر نمی رسد از کجا نشات می گیرد و چرا برخی با یک سفر طاقت فرسا خستگی چند هفته ای کار را برطرف می کنند؟ ترافیک چند کیلومتری کدام بخش اجتماعی و رفتاری جامعه ایران را نشان می دهد؟ آیا این سفرها با شرایط اقتصادی جامعه سازگاری دارد؟ قبل از بررسی این موارد، نگاهی به وضعیت جاده های شمال در روزهای اخیر بیندازیم.
حبس و رقص در جادهها
رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور فرج در روزهایی که تصاویر راه بندان چندین کیلومتری و گرفتار شدن خانواده ها در ترافیک را نشان می داد، از ممنوعیت تردد از جنوب به شمال محور کرج – چالوس و تهران خبر داد. -بزرگراه آزاد شمال گفت: هم اکنون تردد سنگین در محور چالوس مسیر (از شمال به جنوب) حدفاصل ماسال تا انارک و محدوده هزارچم و تونل کندوان و حد فاصل گچسر تا نسا قابل مشاهده است.
«احمد شیرانی» روز گذشته در تشریح وضعیت فعلی محورهای شمالی کشور به خبرگزاری ها گفت: علاوه بر ترافیک در محورهای شمالی کرج – چالوس و تهران – آزادراه شمالی و ترافیک سنگین در محور چالوس، در محور هراز. محور مسیر (از شمال به جنوب) محدوده سه محور در جاده چلاو، بایجان و لاسم و در بزرگراه قزوین – رشت (از شمال به جنوب) در محدوده ورودی شهر به سمت رودبار ترافیک سنگین مشاهده میشود.
در محور فیروکوه و بزرگراه تهران – شمال (از شمال به جنوب) ترافیک روان است. این ترافیک های سنگین در حالی رخ داد که بارش باران و مه در بسیاری از این مسیرها باعث افزایش مشکلات ترافیکی و مسدود شدن جاده ها شد.
این وضعیت کار را به جایی رساند که مسئولان چاره ای جز محدودیت و ممنوعیت برخی مسیرها نداشتند. شیرانی روز گذشته همچنین درباره محدودیت های ترافیکی و تغییر مسیر در محورهای مواصلاتی گفت: تردد کلیه وسایل نقلیه سنگین اعم از کامیون و تریلر (به استثنای حامل های سوخت و مواد فاسدشدنی و ناوگان ترانزیتی) در محور سمنان – تهران از ساعت 14:00 انجام می شود. شنبه 25 سپتامبر تا ساعت 2 بامداد یکشنبه 26 ام شهریور ماه 1402 در محور قبلی ممنوع است. همچنین محور قدیم مشهد – ملک آباد و بالعکس تا 25 شهریور ماه مسدود است و تردد از مسیر جایگزین بزرگراه مشهد – باغچه انجام می شود.
این عبارات و ده ها خبر مشابه به خوبی وضعیت جاده های روزهای اخیر و مسیرهای منتهی به چند استان شمالی و مشهد را به خوبی نشان می دهد. مهم ترین نکته تکرار این نوع اخبار در روزها و تعطیلات مشابه است و همیشه در تعطیلات چند روزه شاهد این نوع هشدارها هستیم.
با این اوصاف، چرا شهروندان ایران و به ویژه ساکنان تهران در آن تعطیلات، خستگی هفته ها کار را به فشار و ترافیک آن جاده ها می سپارند؟ خلاصه جامعه شناسانی که در سال های اخیر به تحلیل این موضوع پرداخته اند، مربوط به کمبود تفریح و همچنین مسائل اقتصادی است. آنها می گویند اکنون گیر افتادن در آن ترافیک به فرهنگ برخی از شهروندان تبدیل شده است و این سختی ها اکنون بخشی از خاطرات سفر شمال شده است. در این میان شرایط اقتصادی چه نقشی در شکل گیری چنین سفرهایی دارد؟ بیایید نگاهی به هزینه یک سفر حداقلی به شمال بیندازیم.
هزینه یک سفر ساده به شمال چقدر است؟
اگرچه تورم ایران روز به روز در حال افزایش است و هزینه های سفر سال گذشته نسبت به امسال چندان متناسب با افزایش حقوق کارمندان و کارگران نیست، اما در همین شرایط اقتصادی، سفر به شمال همچنان بخشی از شادی وسط است. طبقه و طبقه کارگر ایران.
پیش از این تحلیلی از هزینه چنین سفری به ما گفته بود سفر پنج روزه یک خانواده چهار نفره به شمال کشور حدود 11 میلیون تومان هزینه دارد. البته این هزینه بسته به غذا و محل اقامت می تواند بسیار متفاوت باشد. البته این عدد مربوط به سال گذشته است و می توان حدس زد که این عدد امسال چقدر رشد داشته است.
این بررسی رسانه ای «اقتصاد فردا» همچنین می گوید که اکنون به دلیل رشد شدید هزینه ها، سفر برای بسیاری از دهک های جامعه به امری لوکس و دور از دسترس تبدیل شده است. این تحقیق می گوید: «اگر 5 وعده غذایی برای 5 روز در نظر بگیریم، هزینه این غذاها تنها 2.5 میلیون تومان است.
اگر 5 وعده دیگر غذای معمولی باشد که در خانه طبخ می شود، می توان یک میلیون تومبا دیگر برای آن در نظر گرفت. هزینه صبحانه هر روز حدود 100000 تومان و برای یک سفر پنج روزه 500000 تومان است. به این ترتیب حدود 4 میلیون تومان صرف غذا و نوشیدنی می شود. ما هزینه تنقلات، میوه ها و تنقلات را محاسبه نمی کنیم.
اگر با خودروی شخصی سفر کنید، هزینه بنزین و عوارض حدود 500 هزار تومان خواهد بود. اما اگر می خواهید با اتوبوس سفر کنید و با تاکسی شهر رفت و آمد کنید، باید حدود یک میلیون تومان در نظر بگیرید… پس برای یک سفر 5 روزه به شمال با امکانات نسبتا خوب، یک خانواده 4 نفره You باید برای هر نفر حدود 11 میلیون تومان هزینه کرد.
به نظر می رسد این ارقام امسال و با این همه تورم بسیار بیشتر است، اما حداقل به این هدف می رسند که برای یک سفر ساده، بیش از یک ماه از حقوق یک کارمند صرف سفرهای خانوادگی شود. این توضیح و تحلیل شاید به خوبی نشان دهد که آنچه مردم را به سمت جاده های شمالی جذب می کند رفاه اقتصادی و توان مالی بالا نیست و شاید دلیل تحمل سختی های چنین سفری کاهش توان اقتصادی منازل باشد که تاثیرگذار است. سطح رفاه و همچنین ذهنیت سفر و تفریح در آن تأثیر داشته است
سهم ناچیز گردشگری در اقتصاد و جامعه ایران
صحبت از اهمیت صنعت گردشگری در شرایط کنونی که منبع اصلی درآمد برخی از کشورها همین صنعت است، ممکن است غیرضروری یا تکرار چیزهای بدیهی باشد، اما در همین شرایط، ایران با این پیشینه تاریخی و اقلیم های متنوع و گوناگون. شرایط جغرافیایی، نشان دهنده نسبت زیادی از گردشگران یا درآمد گردشگری نیست.
قبل از ادامه بحث نگاهی می اندازیم به آمار گردشگران خارجی که در سال های اخیر به ایران سفر کرده اند. در میان گردشگران ورودی به ایران، کشورهای گرم و خشک بیشتر به چشم می خورد. بر اساس گزارش سال 2022 سازمان جهانی گردشگری، در سال جاری 4.1 میلیون نفر به ایران سفر کرده اند. این رقم نشان دهنده 6 درصد مسافرانی است که امسال به غرب آسیا سفر کرده اند. در تیرماه سال جاری مصادف با تیر و مرداد یعنی رکورد بازدیدکنندگان خارجی از ایران شکسته شده است.
بر اساس اعلام معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، عراق در سه ماهه نخست امسال با 1401 گردشگر پیشتاز گردشگران به ایران بوده است. پس از آنها ترکیه، آذربایجان، افغانستان و پاکستان قرار دارند. در سال 2021، 70 درصد گردشگران خارجی در ایران از کشورهای عراق، ترکیه، آذربایجان و کویت بوده اند.
مقایسه این ارقام با کشورهای پیشرفته جهان در حوزه صنعت گردشگری و حتی با برخی کشورهای همسایه مانند ترکیه و امارات متحده عربی به خوبی شرایط سخت ایران را در زمینه جذب گردشگر نشان می دهد. گرچه گردشگران داخلی و سفر از طریق موانع می توانند به اقتصاد بومی و نشاط جامعه کمک کنند، اما از نظر کارشناسان به دلیل عدم ثبات و زمان نامشخص کمک چندانی به اقتصاد و نشاط جامعه ایرانی نمی کنند. . به نظر می رسد در حال حاضر آنچه در عرصه سفر ایرانیان خودنمایی می کند، حبس در جاده و تلاش برای خوش گذرانی و تبدیل بحران زندانی شدن در جاده به رقص و کباب است.