به گزارش سازمان بین‌المللی انرژی اتمی، چین در حال حاضر دارای ۵۵ رآکتور هسته‌ای فعال است. در سال ۲۰۲۱، انرژی هسته‌ای تنها ۵.۰۲ درصد از تولید کل انرژی در چین را تشکیل می‌داد، اما با افتتاح تاسیسات جدید در چین، انتظار می‌رود که این آمار به طرز چشمگیری افزایش یابد.
در مقابل، آمریکا پس از به دست آوردن جایگاه بزرگترین تولیدکننده انرژی هسته‌ای جهان، توسعه صنعت هسته‌ای خود را تقریباً متوقف کرده است. از سوی دیگر، چین با سرعت بسیار بالا در فرآیند ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در حال مشغولی است و به عنوان بزرگترین تولیدکننده انرژی هسته‌ای جهان به سمت پیشرفت می‌رود.
آمریکا با رسیدن به جایگاه بزرگترین تولید کننده انرژی هسته ای در جهان، تقریباً توسعه صنعت هسته ای خود را متوقف کرد، اما در همان دوره پکن مشغول ساخت نیروگاه های هسته ای و تبدیل شدن به بزرگترین تولید کننده انرژی هسته ای در جهان است.
به گزارش ایسنا، پایگاه اویل پلاس در گزارشی به پیشتازی چین در انرژی هسته ای پرداخته و با اشاره به اینکه آمریکا در دهه های آینده دیگر بزرگترین ظرفیت تولید انرژی هسته ای را نخواهد داشت، خاطرنشان کرد: چین با اختلاف پیشتاز است. صنعت ساخت رآکتور هسته ای . این کشور صنعت انرژی هسته ای خود را در راستای توسعه انرژی های تجدیدپذیر بسیار گسترش داده است تا در عین ایجاد تنوع، به رهبر جهانی در چندین منبع انرژی پاک تبدیل شود. از سوی دیگر، توسعه نیروگاه های جدید در ایالات متحده در دهه های اخیر به دلیل نگرانی های عمومی و رسمی در مورد ایمنی هسته ای و هزینه های بالای پروژه های هسته ای کاهش یافته است. بنابراین، در دراز مدت، آیا چین به هدف خود برای تبدیل شدن به بزرگترین قدرت هسته ای جهان دست خواهد یافت؟
طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، چین در حال حاضر 55 راکتور هسته ای فعال دارد. در سال 2021، انرژی هسته ای تنها 5.02 درصد از انرژی تولید شده در چین را تشکیل می داد، این رقم انتظار می رود با افتتاح نیروگاه های جدید در چین به میزان قابل توجهی افزایش یابد. در طی سیزدهمین برنامه پنج ساله چین، پکن چندین پروژه انرژی تجدیدپذیر را راه اندازی کرد و سهم انرژی غیرفسیلی خود را به 15.9 درصد افزایش داد. هدف چهاردهمین سند پنج ساله چین دستیابی به انتشار گازهای گلخانه ای تا سال 2060 است. این بدان معناست که چین باید هر چه سریعتر انواع منابع انرژی پاک را توسعه دهد.
در سال ۲۰۰۷، دولت چین برنامه توسعه میان‌مدت و بلندمدت انرژی هسته‌ای خود را منتشر کرد. از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، ۱۶ واحد هسته‌ای به مرحله عملیاتی رسیدند و ساخت ۱۳ واحد دیگر آغاز شد. تا پایان ۲۰۲۱، تولید کلی انرژی هسته‌ای در چین به ۵۳.۲ گیگاوات افزایش یافت. در سال‌های اخیر، دولت چین تمرکز خود را بر بهبود امنیت هسته‌ای قرار داده و این کار را از طریق تشدید مقررات و استانداردهای ایمنی انجام می‌دهد. به علاوه، پکن یک کمپین آگاهی عمومی درباره ایمنی نیروگاه‌های هسته‌ای آغاز کرده تا تضمین کند که مردم از برنامه انرژی هسته‌ای آگاهی داشته و در مواقع اضطراری واکنش مناسب نشان دهند. این اقدام به منظور افزایش آمادگی عمومی انجام می‌شود.
چین در حال حاضر دارای ۲۱ رآکتور هسته‌ای در حال ساخت است که ظرفیت تولید ۲۱ گیگاوات برق را دارند. این میزان ظرفیت بیش از ۲.۵ برابر بیشتر از هر کشور دیگری است. پس از چین، هند با هشت رآکتور در حال ساخت در جایگاه دوم و ترکیه با چهار رآکتور در حال ساخت در جایگاه سوم قرار دارند.
در مقابل، در حال حاضر تنها یک راکتور هسته ای در ایالات متحده در حال ساخت است که انتظار می رود یک گیگاوات برق تولید کند. با این حال، شواهدی از تسلط قبلی ایالات متحده در این زمینه وجود دارد. آمریکا در حال حاضر 93 راکتور هسته ای دارد و ظرفیت تولید انرژی هسته ای در این کشور 95 گیگاوات است. این امر ایالات متحده را به تولید کننده پیشرو برق از انرژی هسته ای تبدیل می کند. پس از آمریکا، فرانسه با 56 راکتور هسته ای و ظرفیت تولید 61 گیگاوات در رتبه دوم قرار دارد. از نظر راکتورهای موجود و ظرفیت تولید، چین در رتبه سوم قرار دارد.
با وجود تعداد زیادی راکتورهای هسته ای فعال در ایالات متحده، فقدان پروژه های جدید در دهه های اخیر نشان می دهد که سلطه واشنگتن در این زمینه در حال کاهش است. کنت لونگو، رئیس و بنیانگذار سازمان همکاری برای امنیت جهانی، معتقد است که این روند در اواسط دهه 1980 آغاز شد و از آن زمان به چین این فرصت را داده است تا به “رهبر قاطع و سریع جهان در جاه طلبی های هسته ای تبدیل شود.” چین شروع به ساخت خود کرد. اولین راکتور هسته ای در سال 1985، زمانی که اشتیاق برای توسعه راکتور هسته ای در ایالات متحده کاهش یافته بود.
این واقعیت نشان‌دهنده یک روند جهانی است. تقریباً ۷۰ درصد از ظرفیت‌های هسته‌ای جهان به کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تعلق دارد. با این حال، حدود ۷۵ درصد از رآکتورهای در حال ساخت در دیگر کشورهایی افتاده‌اند که عضو این سازمان نیستند، و نیمی از آن‌ها در چین ساخته می‌شوند. دلایل توسعه انرژی هسته‌ای در چین از جمله رشد سریع جمعیت، رقابت با دیگر نهادهای جهانی و تنوع بخشیدن به سبد تامین انرژی با افزایش سهم منابع انرژی پاک، بسیار متنوع هستند. در همین حال، آمریکا به شکل فزاینده‌ای به انرژی هسته‌ای وابسته است، همچنین به نفت، گاز، و منابع انرژی تجدیدپذیری مانند باد و خورشید.
چین توانسته با عزم دولتی خود از دیگر کشورها در این زمینه پیشی گیرد. پکن همیشه از انرژی هسته‌ای حمایت کرده و برنامه‌های مفصلی را در چند دهه اخیر اجرا کرده تا تا سال ۲۰۳۵، ظرفیت تولید ۱۵۰ گیگاوات برق هسته‌ای داشته باشد. دولت چین با خرید رآکتور از کشورهایی همچون فرانسه، آمریکا، و روسیه آغاز کرد و برای تامین بودجه خود از اقتصاد پر رشد خود بهره‌گرفت. اما به تدریج چین شروع به ساخت رآکتورهای هسته‌ای در داخل کشور نیز نمود و دانش لازم را از کشورهایی مانند فرانسه به‌دست آورد. حالا پکن به لطف بودجه دولتی قدرتی دارد تا زنجیره تامین تحت حمایت دولت و با تعهداتی برای توسعه انرژی هسته‌ای، تعدادی رآکتور هسته‌ای را با هزینه کمتر تولید کند..