مینی سریال «وضعیت گمشده» به کارگردانی سجاد پهلوان زاده با پایانی دلخراش به پایان رسید. سریالی که پیشرفت کارگردان در ساختار و روایت داستان را نسبت به اولین اثرش «لا کایدا» به وضوح می دید. به بهانه پایان پخش این سریال به تحلیل و بررسی مولفه های مختلف آن پرداخته ایم.
«وضعیت گمشده» با آرامش شروع شد، خشمگین بیرون آمد و در اوج به پایان رسید. این سریال داستان مردی به نام امیر (مهدی حسینی نیا) را روایت می کند که پس از مرگ همسرش به دنبال یافتن حقیقت است و زندگی اش به این شکل تغییر می کند. امیر مردی از طبقه پایین جامعه است که زندگی عاشقانه ای را با هاجر (بهاره افشاری) آغاز می کند. فقر و ناتوانی در بچه دار شدن بر این رابطه سایه افکنده و روز به روز فاصله بین زوجین بیشتر می شود. هاجر هنگام تهیه تریاک برای پدرش با یک باند توزیع مواد مخدر آشنا می شود و تصمیم می گیرد خودش پیشخدمت شود. حرص اما او را از خرده فروشی به عمده فروشی دارو می کشاند. این اطلاعاتی است که امیر پس از مرگ حسمر دریافت می کند. در همان زمان شک می کند که او به او خیانت می کند و می خواهد بداند که آیا جنین مرده در شکم آگار واقعا از اسپرم او آمده است یا نه؟ اینها همه مصائب امیر نیست. او از خوشبختی خواهرش تهمینا (الناز حبیبی) با فرشاد (امیر نوروزی) رنج می برد. «وضعیت از دست رفته» بی نقص نیست، اما در کل موفقیت آمیز بود.
کارگردان | سجاد پهلوان زاده سال ها به عنوان سردبیر کار می کرد اما به گفته خودش همیشه دوست داشته کارگردان باشد. آرزوی او با ساخت مینی سریال «سقوط» محقق شد که داستان نجات یک دختر ایرانی از دست گروه داعش را روایت می کرد. پهلوان زاده در دومین تجربه کارگردانی خود برای ساخت یک مینی سریال، اما با لحنی متفاوت، بازگشت. این بار نه تنها مضمون «جایگاه گمشده» متفاوت است، بلکه سبک کارگردانی پهلوان زاده نیز تغییر کرده است. نمونه آن دوربینی است که در اکثر لحظات آرام و پایدار است. با سری دوم گام بلندی برداشت و نشان داد که می تواند یک داستان جذاب را به شکل قابل قبولی به سریال تبدیل کند.
اسکریپت | احمد سلاگی آموزش تئاتر دارد و در نمایشنامه هایش نشان داده که جغرافیای جنوب شهر را می شناسد و با خلق و خوی مردم این قشر آشناست. او فیلمنامه ای تمیز و با اندک موارد اضافی نوشت و این را می توان یکی از دلایل سرعت خوب «وضعیت گمشده» دانست. قهرمان سازی از دیگر امتیازات فیلمنامه احمد سلاجی با بازی در شخصیت امیر است. نگاه آسیب شناسانه به موضوع فقر و اعتیاد یکی دیگر از مضامین مهم فیلمنامه است و مهمتر اینکه روایتی بدون شعار داشت. این سریال بدون فریاد زدن موضوع تبعیض طبقاتی، نفرت خانوادگی و غیره را بیان کرد.
فضا سازی | «مقام گمشده» داستان خود را در قالب یک مستند روایت کرد. مواردی مانند باند قاچاقچیان کودک، خانه والدین معتاد، جغرافیای متفاوت شهر و… اگرچه برای «همه» تجربه نشد اما ملموس بود. این اتفاق حاصل طراحی صحنه و لباس، فیلمبرداری و مواردی از این دست است که مخاطب را در فضایی باورپذیر قرار می دهد. استفاده از رنگ های سرد و گرم بسته به درام سریال اقدامی بود که به این امر کمک کرد. حتی در سکانس مهمانی نجیب هم این حس ایجاد شد و برای اولین بار حتی صحنه ای از رقص دو نفره! در گوشه نقاشی ظاهر شد.
بازیکنان مرد | مهدی حسینی نیا و امیر نوروزی هنوز در ابتدای راه هستند اما پیشرفت زیادی کرده اند. حسینی نیا در اولین تجربه حضور در نقش اول یک سریال درخشان در نقش امیر شمایل نقش آفرینی کرد. تماشاگران غم، تنهایی، تردید و انتقام امیر را حس می کردند. نوروزی نقش یک شخصیت تازه وارد را بازی کرد که به دور از کلیشه های رایج بود و این واقعیت که او در بیشتر مواقع نفرت عمومی را برانگیخت به معنای موفقیت اوست. بهزاد خلج، مهدی زمین پرداز و رحمان باقریان هم عملکرد موفقی داشتند اما همگی در سایه حسینی نیا و نوروزی بودند.
بازیگر | سهم شخصیت های زن در «جایگاه گمشده» کم اما مؤثر بود. هاجر (بهاره افشاری)، عامل اصلی نهضت امیر، زود کشته شد. افشاری نقش زنی مرموز و دوست داشتنی را به گونه ای ایفا کرد که ذهن مخاطب تا پایان با او درگیر بود. الناز حبیبی نقش تهمینه، برادر امیر و همسر فرشاد را بازی کرد. زنی که عاشق مرد دیگری بود اما پدرش او را با بدهی معاوضه کرد. حبیبی تصویر یک زن سرخورده را آنطور که باید به تصویر کشید و در قسمت آخر روی دیگر او را نشان داد. سهرا پسیانی دیگر شخصیت زن جسور این سریال بود که لهجه شیرازی او را متمایز می کرد. با این حال نقش جایی برای نشان دادن مهارت این بازیگر نبود.
پایان دادن | دغدغه همیشگی مردم سریال های جذاب این است که چگونه به پایان می رسند. «وضعیت گمشده» از جمله آثاری است که تا آخرین لحظه غیرقابل پیش بینی بود و در نهایت با امضای تهمینه به پایان رسید. اگرچه ممکن بود «کل» موقعیت و برنامه‌های تهمینه نه تنها در قالب دیالوگ، بلکه در سکانس‌های مختلف نمایش داده شود، اما سخنان او به اندازه برادرش امیر تماشاگران را شوکه کرد. در میان کامنت ها، برخی از مخاطبان گفته اند که قبلاً در مورد طرح تهمینه شنیده اند، اما خیلی وقت ها چنین نظری ندارند و همین سکانس پایانی باعث می شود که ذهن عاشقان «وضعیت گمشده» مشغول شود. در حالی که. در حالی که!
سریال «وضعیت گمشده» به کارگردانی سجاد پهلوان زاده و تهیه کنندگی محمدرضا منصوری در 9 قسمت به صورت اختصاصی روی پلتفرم «فیلیمو» منتشر شد.