اگر نگران ابتلا به سرطان سینه هستید، ممکن است از خود بپرسید که آیا اقداماتی برای پیشگیری از آن وجود دارد یا خیر. البته برخی از عوامل خطر مانند ژنتیک و سابقه خانوادگی قابل تغییر نیستند. با این حال، احتمال ابتلا به این بیماری را می توان با تغییر سبک زندگی کاهش داد.
پیشگیری از سرطان سینه با عادات سالم شروع می شود. مانند محدود کردن غذاهای مضر، انجام فعالیت های بدنی مناسب با توانایی و سن فرد، توجه به معاینات منظم و دوره ای به موقع. بنابراین افزایش آگاهی افراد جامعه نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه خواهد داشت.
روند رو به افزایش بیماران سرطان سینه در ایران
در ایالات متحده، سرطان سینه بعد از سرطان پوست شایع ترین سرطان در بین زنان است. این بدان معناست که در ایالات متحده، خطر ابتلا به سرطان سینه در طول زندگی زنان حدود 13٪ شناخته شده است. به گفته دکتر احمد میر ،جراح عمومی سرطان سینه شایع ترین سرطان در جهان و اولین عامل مرگ و میر در زنان است. اگرچه آمار دقیق و به روزی در این زمینه در کشور ما وجود ندارد، اما مشاهده می شود که در سال های اخیر تعداد بیماران مبتلا به سرطان سینه افزایش یافته و میانگین سنی بیماران مبتلا کاهش یافته است. در نتیجه اطلاع رسانی در مورد این سرطان و روش های تشخیصی آن و افزایش استفاده از روش های درمانی موثر ضروری است.
دلایل افزایش سرطان سینه / ضرورت آموزش معاینات منظم به بانوان
دکتر «احمد میر» با اشاره به اینکه خانم ها باید مراقب معاینه منظم باشند، گفت: دلایل افزایش سرطان سینه ممکن است عدم توجه زنان به این بیماری، انجام معاینات سونوگرافی، ماموگرافی و مراجعه به پزشک در صورت بروز هر گونه ناهنجاری باشد.
وی می افزاید: مصرف طولانی مدت قرص های ضدبارداری، سبک زندگی ناسالم و رژیم غذایی در افزایش سرطان سینه بی تاثیر نیست. به همین دلیل مهمترین نکته آگاهی زنان نسبت به این سرطان، مستعد ساختن آنها به این بیماری، معرفی علائم سرطان و پیشنهاد روشهای ساده برای معاینه به موقع است.
علائم سرطان سینه / زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
این جراح عمومی می گوید: درد سینه که یک پدیده بسیار شایع است، از علائم سرطان سینه نیست. زیرا حتی یک سینه سالم نیز می تواند دردناک باشد. علاوه بر این، باید در نظر داشت که تمام تودههای سینه، از جمله کیستها و فیبروآدنومها (تودههای توپر و غیرسرطانی پستان که معمولاً در زنان 15 تا 35 سال دیده میشود)، تودههای خوشخیم و شایع پستان هستند که این خطر سرطان سینه را افزایش میدهد. اما اگر فردی در قفسه سینه خود احساس کرد، باید با پزشک مشورت کند.
به گفته میر، ظاهر شدن توده در سینه، افتادگی نوک پستان، خونریزی از نوک پستان، تغییر وضعیت پوست سینه، رنگ نارنجی رنگ و هرگونه فرورفتگی در سطح آن می تواند نشانه سرطان سینه باشد. بنابراین در چنین مواردی خانم ها باید با پزشک عمومی، ماما، متخصص زنان و زایمان یا جراح مشورت کنند و خودسرانه به روش های تشخیصی مانند ماموگرافی، سونوگرافی و ام آر آی متوسل نشوند.
غربالگری سرطان سینه
دکتر میر، ماموگرافی را بهترین ابزار در تشخیص سرطان سینه، پیشگیری از مرگ و میر و درمان زودهنگام این بیماری دانست.
این جراح ادامه می دهد: سونوگرافی را نمی توان به عنوان ابزار غربالگری سرطان استفاده کرد، ام آر آی در افراد زیر 40 سال با خطر بالای سرطان سینه قابل استفاده است. تکرار این آزمایشات در طول سال هیچ ارزشی در تسکین اضطراب ندارد و به تشخیص، درمان یا پیشگیری کمک نمی کند. به همین دلیل زنان به دلیل نگرانی های خود نباید این گونه معاینات و آزمایشات را زودتر از موعد انجام دهند.
درمان سرطان سینه/مشاهده توده های مشکوک پستان
به گفته این متخصص، خانم ها در صورت مشاهده توده ای در سینه خود باید با پزشک متخصص مشورت کنند و در صورت مشکوک بودن چنین توده ای باید با کمک سونوگرافی یا ماموگرافی بررسی و علل آن مشخص شود.
معاینه منظم می تواند از ایجاد توده های بدخیم در پستان جلوگیری کند. همچنین گاهی اوقات مشاهده و تشخیص توده در پستان کار افراد غیر متخصص نیست، به همین دلیل باید به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید.
وی درباره درمان سرطان سینه می گوید: درمان سرطان سینه به طور کلی از سه بخش تشکیل شده است. اگر هر یک از این قسمت ها به طور کامل و به موقع انجام نشود، درمان ناقص ناقص و بی اثر خواهد بود؛ جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی.
جراحی
جراحی سینه در سالهای اخیر تکامل یافته است و برداشتن تومور و حفظ پستان (BCS) (O-BCS شامل برداشتن توده سرطانی و تنظیم بافت سینه اطراف یا آوردن بافت از جای دیگر بدن برای پر کردن نقص است) ماستکتومی MRM با ماستکتومی جایگزین شده است (روش MRM تمام یا بیشتر سرطان را حذف می کند، اما بافت پوست سالم تا حد امکان حفظ می شود و به بیمار اجازه می دهد پس از بهبودی کامل تحت عمل جراحی بازسازی سینه قرار گیرد).
این بدان معنا نیست که ماستکتومی کاملاً منسوخ شده است. ماستکتومی کامل امروزه بهترین درمان برای تومورهای بزرگ یا تومورهایی است که پوست یا عضله و نوک پستان را درگیر می کنند.
جراحی غدد لنفاوی زیر بغل (ALND)
به گفته دکتر میر، پیشرفت زیادی در زمینه تشریح غدد لنفاوی زیر بغل (ALND) نیز حاصل شده است. امروزه در افرادی که توده کوچکی دارند و در سونوگرافی قبل از عمل علائم درگیری غدد لنفاوی زیربغل را نشان می دهند، اجازه داریم غده نگهبان زیر بغل را به پاتولوژی بفرستیم و تنها در صورت درگیری این غدد لنفاوی، غدد لنفاوی باقی مانده تمیز می شوند. زیر بغل در غیر این صورت با حفظ غدد لنفاوی زیر بغل آسیب کمتری به بیمار وارد می شود. این روش که با کمک همکاران ما در حوزه پزشکی هسته ای انجام خواهد شد، تشریح غده نگهبان نام دارد.
شیمی درمانی
بسیاری از بیماران پس از جراحی باید شیمی درمانی دریافت کنند. این درمان خطر عود بیماری را در طولانی مدت کاهش می دهد. اگرچه شیمی درمانی ممکن است باعث عوارضی مانند ریزش مو، حالت تهوع، ضعف، از دست دادن اشتها یا کاهش سلول های خونی در طول درمان شود. اما این کار توسط پزشکان و دستیاران متخصص به خوبی انجام می شود و عوارض آن نیز کنترل می شود.
دکتر میر پس از تشریح مراحل درمان سرطان سینه می گوید: تحقق این مراحل طول عمر بیمار را افزایش می دهد. علاوه بر این، در برخی موارد، شیمی درمانی قبل از جراحی ترجیح داده می شود. به این نوع شیمی درمانی، شیمی درمانی کمکی می گویند. با این روش درمانی می توان تومورهای سینه را قبل از جراحی کوچک کرد و همزمان از گسترش و متاستاز آنها جلوگیری کرد.
رادیوتراپی
به گفته این جراح عمومی، برای جلوگیری از عود موضعی، پس از شیمی درمانی روی پستان باقی مانده نیز پرتودرمانی انجام می شود. این درمان نسبتاً بدون عارضه است. البته گاهی اوقات پوست در اثر رادیوتراپی ممکن است بسوزد که به سرعت درمان می شود و سوختگی بهبود می یابد.
چگونه خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهیم؟
دکتر میر با بیان اینکه برای پیشگیری از سرطان سینه باید مواردی را مد نظر قرار داد. میر می گوید: برای مثال می توان با کوتاه کردن مدت زمان مصرف قرص های ضد بارداری، خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش داد. شیردهی نیز ممکن است یکی از عوامل کاهش سرطان سینه باشد. بنابراین بهتر است مادران برای تغذیه نوزاد از شیر خود استفاده کنند. کاهش وزن، ورزش، پرهیز از سیگار، مصرف غذای تازه، سبزیجات و میوه جات و زندگی بدون تنش و اضطراب تا حد امکان خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می دهد.
ضرورت انجام آزمایش ژنتیک برای افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان
“اکنون آزمایش های ژنتیکی مانند BRCA 2-BRCA 1 برای افرادی با سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه در خانواده درجه اول آنها وجود دارد.” دکتر ادامه میدهد: اگر این آزمایشها در فردی مثبت باشد باید جدی گرفته شود، گاهی میتوان از جراحیهای محافظهکارانه مانند ماستکتومی زیر جلدی نیز استفاده کرد؛ ماستکتومی نوعی جراحی است که برای درمان یا پیشگیری از سرطان سینه با برداشتن بافت پستان انجام میشود.
در نهایت دکتر میر با بیان اینکه سرطان سینه یکی از سرطان های شایع در بین زنان است، تصریح می کند: در صورت تشخیص به موقع، با جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی قابل درمان است و در بیشتر موارد بیماران پس از درمان بهبود می یابند. شما می توانید این روش ها را انجام دهید و یک زندگی عادی داشته باشید. بنابراین تغییرات غیر طبیعی در پستان را باید جدی گرفت و در اسرع وقت با پزشک مشورت کرد. همچنین لازم به ذکر است که بیشتر این تغییرات پدیده های خوش خیم پستان هستند و نباید بی مورد نگران باشند. آنقدر که ترس و اضطراب مانع از مراجعه به پزشک انجام معاینات لازم می شود.
منبع همشهری آنلاین