در چند وقت اخیر علیرضا دبیر رئیس فدراسین کشتی صحبت‌های پیرامون خودکشی تختی مطرح کرد که باعث ایجاد حواشی شد. حال علی سلیمی با انتقاد از صحبت‌های او مباحثی را مطرح کرده است که خواندن آن خالی از لطف نیست.
علی سلیمی:در جامعه ما صحبت از خودکشی یکی از کارهای کثیف و زشت است و هنوز هم هست. آمارهای متناقض رسمی و غیررسمی از خودکشی در کشور ما نتیجه همین نگاه است. بیان این نگرش را می توان در صحبت های علیرضا دبیر رئیس فدراسیون کشتی مشاهده کرد. وی در ویدئویی که در روزهای اخیر در شبکه های اجتماعی بسیار مورد توجه قرار گرفته، به انتقاد از برخی شایعات پرداخته و می گوید: طرف عشق خودکشی است و آن را به تختی نسبت می دهد، اما به نظر من تختی خودکشی نکرد مگر اینکه ممکن است انسان خودکشی کند و خداوند او را این همه عزت داد.
مهسا برون، روانپزشک به پی ام آپ می گوید: «احتمالاً در اطراف خود یا در اخبار درباره خودکشی شنیده اید یا حتی فردی هستید که در مقطعی به این موضوع پرداخته اید.» باید بدانید که هر انسان زنده ای ممکن است در مقطعی درگیر این افکار شده باشد. هنگامی که شخصی در مورد افکار یا قصد خودکشی با شما صحبت می کند، وظیفه شما به عنوان شنونده این است که آنها را مسخره نکنید، آنها را قضاوت نکنید، آنها را به ویژگی هایی مانند بی ایمانی یا الحاد متهم نکنید، حتی تمسخر به این صورت که او جرئت این کار را ندارد، اجتناب کنید.»
وی ادامه می دهد: «باید بدانید که او احتمالاً از چیزی رنج می برد و سلامت روانش قطعاً به خطر افتاده است و به کمک یک متخصص مانند روانپزشک یا روانشناس نیاز دارد.» اگر زمانی در این شرایط قرار گرفتید حتما به آن فرد کمک کنید. اجازه دهید در مورد افکار خود صحبت کنند و بلافاصله به دنبال کمک از یک روانشناس باشید. شاید حتی خود شما فردی باشید که مدت هاست به این فکر می کنید. من به عنوان یک روانپزشک از شما تقاضا دارم و لطفا فراموش نکنید که قبل از هر اقدام یا تصمیمی از یک روانشناس کمک بگیرید.
در سطح جهان دو برابر تعداد افرادی که به قتل می رسند بر اثر خودکشی می میرند. در جوامع پیشرفته، خودکشی به عنوان یک مشکل اجتماعی تحت تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تلقی می شود. نه این که به قول آقای علیرضا دبیر که انگار اینها از خدا دور هستند، آدم های بدی هستند، فقط خودشان مسئول هستند. این دیدگاه برای افرادی که اقدام به خودکشی کرده اند و جان سالم به در برده اند و برای بازماندگان افرادی که عزیزان خود را بر اثر خودکشی از دست داده اند بسیار نگران کننده است.
آمار و تحقیقات چه می گویند؟
بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت (WHO) سالانه بیش از 700 هزار نفر بر اثر خودکشی جان خود را از دست می دهند و مهمتر از آن اینکه 77 درصد از خودکشی های جهان در کشورهای کم درآمد و متوسط رخ می دهد. اگر بخواهیم این آمار را طبق ادعای آقای دبیر تحلیل کنیم، یعنی خداوند در کشورهای کم درآمد کمتر به مردم احترام می گذارد.
تحقیقات روانشناختی نشان داده است که خودکشی با اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، شخصیت مرزی و سوء مصرف مواد ارتباط زیادی دارد. علت شناسی اختلالات روانی یکی از بحث های اصلی در روانشناسی است. فردی که از یک اختلال روانی رنج می برد نیاز به درمان دارد و صحبت‌هایی با این مضمون که خدا این افراد را دوست ندارد و در مفهوم کلی آدم‌های بدی هستند، برای افرادی که اقدام به خودکشی داشته‌اند یا قصد آن را دارند، می‌تواند بسیار آسیب‌رسان باشد و هیزمی برای آتش خودکشی آنها باشد.
انگ اختلالات روانی و خودکشی که با چنین گفتگوهایی دامن می زند، بسیاری از افرادی را که افکار خودکشی یا قصد اقدام دارند، از کمک گرفتن امتناع ورزند.
می‌شود کسی عاشق خودکشی باشد؟
آقای دبیر می گوید «طرف عشق خودکشی است»، رئیس فدراسیون کشتی باید بداند که هیچکس عاشق خودکشی نیست. فردی که می خواهد خودکشی کند مشکلات روانی دارد و نیاز به حمایت و کمک دارد.
افزایش آگاهی جامعه و شکستن تابوی خودکشی گام مهمی در پیشگیری از خودکشی برای کشورهاست. این دقیقاً به معنای شکستن این تابو است که فردی که خودکشی می کند انسان بدی است.
متأسفانه در جامعه ما صحبت از مفاهیم روانشناسی توسط افرادی که در آن تخصص ندارند چیز جدیدی نیست. سخنرانی اخیر آقای دبیر در مورد خودکشی نشانه سردرگمی است. او نمی داند چنین صحبت هایی چقدر از نظر علمی غلط و مضر است. او نمی داند افرادی که خودکشی می کنند افراد بدی نیستند. اتفاقا یکی از اصلی ترین احساسات منفی که این افراد احساس می کنند احساس گناه است و شنیدن چنین صحبت هایی در افرادی که قصد خودکشی دارند این احساس را به اصطلاح افزایش می دهد. مهر این احساس تایید می شود. البته ذکر این نکته ضروری است که طبق تحقیقات، معنویت با کاهش میل به خودکشی مرتبط است، اما این بدان معنا نیست که شما باید نگاهی تک بعدی و متعصبانه داشته باشید و آن را تنها عامل بدانید. بدتر از آن: از کسی انتقاد کنید. برای نداشتن آن، زیرا کمکی به آن شخص نمی کند و در نهایت مضر خواهد بود.
38 کشور گزارش دادند که یک استراتژی ملی پیشگیری از خودکشی دارند. اگرچه تعداد کشورها زیاد نیست، اما نشان می دهد که این مشکل باید به صورت علمی حل شود.
خودکشی یک معضل اجتماعی است که نیاز به مراقبت و توجه ویژه و علمی دارد. تا زمانی که چنین دیدگاه های محکوم کننده خودکشی وجود داشته باشد، مشکل فقط به صورت سطحی حل می شود، اما همچنان بدنه جامعه را به ویرانی می رساند.