رئیس اتحادیه دام سبک کشور، تقلب در بازار را اعلام کرد و اظهار داشت: “در حال حاضر، گوشت دام ماده و بز به عنوان گوشت نر پرواری به مشتریان عرضه میشود”. این امر باعث قاچاق گوشت قرمز نیز شده است و موجب تأثیرگذاری بر زندگی پنج میلیون نفر شده است.
به گزارش منیبان، تخلفات در بازار گوشت قرمز هر روز به صورت تصاعدی در حال افزایش است. پس از حذف یا به حداقل رساندن گوشت قرمز از سبد غذایی اکثر خانواده های ایرانی حذف یا به حداقل رسید. دولت ارز یارانه ای خود را حذف کرد. اما با وجود آزادسازی قیمت ها همچنان تقلب و قاچاق در این بازار به وفور دیده می شود.
با کاهش ارزش پول کشور، ارزش افزوده فروش دام زنده به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس چندین برابر قیمت داخلی شد. تا جایی که بازار قاچاق آن به چیزی شبیه سوخت قاچاق تبدیل شد.
تقلب در بازار گوشت
افشین صدر دادرس رئیس اتحادیه دام سبک کشور از روش های تقلب در بازار صحبت کرد. به این ترتیب گوشت گاو و بز به عنوان گوشت نر پرواری به دست مشتری می رسد. در حالی که قیمت آن نصف گوشت نر است. برخی از مصرف کنندگانی که معمولاً گوشت قرمز خود را به روش سنتی تهیه می کنند از دیر پخت این گوشت ها گله مند هستند.
بیشتر این کلاهبرداری ها در حاشیه شهرهای بزرگ به ویژه استان تهران صورت می گیرد. برخی از سودجویان استدلال می کنند که گوشت را مستقیماً از کشاورز به مصرف کننده تحویل می دهند. هزینه کشتارگاه صنعتی و فروشنده از روند قیمت گذاری حذف شده است. گوشت گوسفند یا بز به جای گوشت بره به مشتری عرضه می شود.
بازار قاچاق حیوانات زنده نیز هر روز توجیه اقتصادی بیشتری نسبت به روز قبل پیدا می کند. شیوخ جنوب خلیج فارس علاقه زیادی به گوسفندان ایرانی دارند. حتی در بازار آنها قیمت گوشت گوسفند ایرانی بیشتر از گوشت گوسفند استرالیایی یا نیوزلندی است. از سوی دیگر با کاهش ماهانه ارزش پول کشور، دامداران و تولیدکنندگان گوشت بیشتری حاضر به پذیرش ریسک قاچاق هستند.
تهدیدی برای معیشت 5 میلیون نفر
گرمای هوا و افزایش دمای خلیج فارس، تلفات دام قاچاق را افزایش داده و این امر باعث کاهش سرعت قاچاق شده است. در نتیجه، عرضه در بازار رسمی افزایش خواهد یافت. اما فاجعه اینجاست که اگر به هر دلیلی جلوی این قاچاق گرفته شود، نزدیک به پنج میلیون نفر که در این زمینه کار می کنند بیکار می شوند.
منصور پوریان رئیس شورای تامین دام کشور با بیان اینکه از زمان حذف یارانه پولی تاکنون تقریبا 90 درصد دامداری های خرد و کوچک تعطیل شده است، وی گفت: زمانی که دولت تصمیم به حذف ارز یارانه ای گرفت اطلاع رسانی کردیم. سفره روستا کوچک شده است. وعده های گوشتی مردم بسیار کاهش یافته است. از طرفی هزینه ها افزایش یافته است. ما نمی توانیم با قیمت گوشت وارداتی رقابت کنیم.
بر اساس آمار ارائه شده توسط مرکز آمار ایران، مقایسه عملکرد کشتارگاههای رسمی کشور در ماه تیر ۱۴۰۲ با مدت زمان مشابه در سال ۱۴۰۱ نشان میدهد که میزان عرضه گوشت قرمز در کشتارگاههای رسمی کشور با یک کاهش ۱۴ درصدی مواجه شده است. در ماه تیر ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه در سال ۱۴۰۱، تولید گوشت گوسفند و بره کاهش ۲۶ درصدی، تولید گوشت بز و بزغاله کاهش ۷ درصدی، تولید گوشت گاو و گوساله کاهش ۴ درصدی و تولید گوشت گاومیش و بچهگاومیش کاهش ۱۴ درصدی داشته است. اما تولید گوشت شتر و بچهشتر در ماه تیر ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه در سال ۱۴۰۱ افزایش ۳۷ درصدی داشته است.
خروج تقاضا از بازار گوشت
همچنین نتایج این طرح نظرسنجی را نشان می دهد. میزان عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه های رسمی کشور تیر 1402 نسبت به ماه قبل (خرداد) تقریباً سه درصد کاهش یافته است. انتشار این آمار در حالی است که رئیس اتحادیه گوشت بره از کاهش بیش از 35 درصدی فروش در بازار خبر می دهد.
علی اصغر ملکی با اشاره به رکود و کاهش تقاضا در بازار گفت: وضعیت تقریبا ثابت است. چون تقاضایی وجود ندارد. اگر به یک دوره یک ساله نگاه کنیم، تعداد مصرف کنندگان گوشت بره در حال کاهش است. هر روز مشتریان ما کمتر و کمتر می شوند. در حال حاضر قیمت هر کیلو بره 430 تا 435 هزار تومان است.
همکاران ما با 10 درصد سود به مصرف کننده می دهند. این در حالی است که واردات گوشت قرمز از کشورهای قفقاز بیش از پیش افزایش یافته است. نکته جالب در مورد بازار گوشت قرمز این است که همه دولت ها و همه وزرا نتوانستند آن را کنترل کنند. از اسکورت پلیس کامیون یخچال دار گوشت قرمز تا واردات آن با هواپیمای نظامی، همه چیز نشان از ناتوانی در برنامه ریزی این بازار دارد.
دولت ظرفیت های خود را برای بازار مرغ گذاشته
منصور پوریان رئیس شورای تامین دام کشور با اشاره به تاثیر واردات گوشت قرمز گفت: ما در بسیاری از جلسات به دولت گفتیم که یکی از راه های رفع کمبود نقدینگی، صادرات است. پیش از این دولت صادرات را به دلیل یارانه دادن به ارز ممنوع کرده بود. اما اکنون که ارز آزاد شده و دولت قصدی برای جلوگیری از واردات گوشت گرم و منجمد ندارد. حداقل به فعالان حوزه اجازه صادرات بدهید.
وی ادامه داد: دولت علیرغم برخی وعده ها اجازه صادرات را نداد. بسیاری از مزارع کوچک تعطیل شدند. در حال حاضر نیز اگر وضعیت فعلی ادامه یابد، شغل و زندگی نزدیک به پنج میلیون نفر در خطر خواهد بود.
به نظر می رسد دولت با علم به اینکه اکثر مردم مانند گذشته توان خرید گوشت قرمز را ندارند، تمام توان و توانایی خود را در بازار مرغ گذاشته است. به همین دلیل همچنان به خوراک مرغ یارانه می دهد. با این حال از آن بازار هم خبر خوبی نیست.