جنگ چهره لطیف و جذابی ندارد و نامش تصویری از ویرانی و آوارگی و مرگ را در ذهن به جا می گذارد. اما در سینما کارگردانان مختلفی بوده اند که در دهه های مختلف سعی کرده اند در دل این تاریکی نشانی از عشق پیدا کنند. عاشقانه هایی در بحبوحه جنگ و بحران که نشان می دهد عشق را نمی توان از بین برد. حتی در بدترین و تاریک ترین شرایط ممکن. به مناسبت اکران فیلم «آخرین تولد» به کارگردانی نوید محمودی، مهم ترین عاشقانه های جنگی را مرور می کنیم.
به گزارش پی ام آپ، عشق معنای بسیار عمیقی دارد و طبیعتا نمی توان آن را در چارچوب خاصی تعریف کرد. اما در این مورد روی عشق و علاقه زن و مرد تمرکز کرده ایم، برای بقیه، طبیعتاً می توان از مصادیق زیادی از عشق به مادر، به وطن، به فرزند و … صحبت کرد. در سینمای ایران
شیدا | کمال تبریزی 1377
خیلی ها معتقدند «شیدا» بهترین عاشقانه جنگی ساخته شده در سینمای ایران است. عاشقانه ای متفاوت که هیچ ارتباطی با دیگر آثار کمال تبریزی ندارد. داستان درباره پرستاری به نام شیدا است که با جوانی مجروح به نام فرهاد مواجه می شود که دست و چشم و سینه اش آسیب دیده و او بی قرار است. شیدا به درخواست رضا امانی مصدوم برای فرهاد قرآن می خواند تا از درد شدید فرهاد کاسته شود. شیدا ساده و بدون رعایت اصول ترتیل است، با این حال درد فرهاد را کم می کند. فرهاد کم کم عاشق شیدا می شود و لحظه شماری می کند تا چشم بندش باز شود و او را ببیند. «شیدا» از این جهت جالب است که از زاویه دیگری به موضوع جنگ نگاه می کند. یکی از دلایل موفقیت فیلم، بازی موفق لیلا حاتمی و پارسا پیروزفر است. لحظه های قرآن خواندن شیدا و انتظار فرهاد از خاطره انگیزترین سکانس های عاشقانه سینماست. حاتمی برای این فیلم هفدهمین جشنواره فجر نامزد دریافت سیمرغ شد.
روبان قرمز/ ابراهیم حاتمی کیا/ ۱۳۷۷
ابراهیم حاتمی کیا در فیلم «روبان قرمز» از یک سو به مثلث عشقی در وسط میدان مین دست زد و از سوی دیگر با پیوند دادن عشق زمینی سعی کرد نگاهی متفاوت نسبت به آثار قبلی خود داشته باشد. به جنگ «روبان قرمز» درباره دختری تنها و جنگ زده به نام محبوبه است که خانواده اش را در جنگ از دست می دهد و به خانه پدرش باز می گردد تا در آنجا زندگی کند. خانه پدری من خرابه ای است در میان میدان مین. جز مردی به نام داوود که وظیفه خنثی کردن مین را بر عهده دارد و مردی افغانی به نام جمعه که محبوبه از او می خواهد تانکی را که در وسط خانه اش پیدا شده است، بخرد، وجود ندارد. جمعه و داوود همزمان عاشق محبوبه می شوند و این عشق تا پایان فیلم ادامه دارد. حاتمی کیا در هفدهمین جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت سیمرغ بهترین کارگردانی در بخش بین المللی شد. آزیتا حاجیان نیز برای بازی در نقش محبوبه سیمرغ بهترین بازیگر زن در بخش بین المللی را از آن خود کرد.
هیوا / رسول ملاقلی پور /۱۳۷۷
«هیوا» یکی از معدود فیلم هایی است که توانسته بخشی از عاشقانه یک رزمنده و همسرش را به تصویر بکشد. اگرچه لحظات خام فیلم در فانتزی هیوا می گذرد، اما ارجاع واقعی او مخاطبان را به خود جذب می کند. ماجرا از این قرار است که هیوا اکبری پس از گذشت 15 سال از ناپدید شدن همسرش حمید در بحبوحه جنگ، تصمیم می گیرد از مناطق جنگی و خانه ای که با همسرش در آن زندگی می کرد دیدن کند. امیر کرمی که اکنون سفیر ایران در سنگال است و زمانی جزو همرزمان جنگی حمید بوده قصد دارد با هیوا ازدواج کند اما هیوا با وجود اینکه همسرش شهید شده منتظر اوست. یکی از دلایل موفقیت فیلم، بازی موفق گلچهره سجادیه است. او توانسته است احساسات زنانه خود را جلوی دوربین به نمایش بگذارد. این فیلم برنده شش جایزه سیمرغ شد که بزرگترین آنها سیمرغ بهترین فیلم و بهترین کارگردانی بود. جمشید هاشم پور برای بازی در این فیلم موفق به دریافت درجه ممتاز شد و گلچهرا سجادیه نیز نامزد دریافت سیمرغ شد.
اشک سرما / عزیز‌الله حمیدنژاد / 1382
این یکی از رمانتیک ترین فیلم هایی است که در مورد جنگ ساخته شده است. «اشک سرما» در پی تبیین این واقعیت است که وقتی صحبت از عشق می شود، دیگر از دشمنی میان اقوام خبری نیست. داستان در جریان درگیری کردستان اتفاق می افتد. سرباز کیانی به عنوان فردی که تجربه زیادی در مین زدایی دارد به منطقه می آید. در جبهه مقابل دختری به نام بهنام روناک به عنوان چوپانی نزد سربازان ایرانی فرستاده می شود تا حواس آنها را پرت کند. اما داستان کیانی شکل دیگری به خود می گیرد و رابطه عاطفی بین روناک و کیانی شکل می گیرد. سکانس تاثیرگذار گیر افتادن روناک و کیانی در برف تبدیل به ترسی اساسی در فیلم می شود و به نقطه مرجعی برای شکل گیری احساسات عاشقانه تبدیل می شود.
روز سوم / محمدحسین لطیفی / 1385
روز سوم مربوط به آخرین روزهای مقاومت در غرب خرمشهر در سال 59 است.در حالی که مردم در حال مقاومت هستند دختری به نام سمیرا پاهایش شکسته و نمی تواند فرار کند و برادرش رضا تصمیم می گیرد سمیرا را موقتاً در چاهی مخفی کند. در حیاط تا شب می آید و او را نجات می دهد، در همین حین خواستگار قبلی سمیرا که به عنوان فرمانده عراقی به ارتش عراق پیوسته بود، به این منطقه می آید و خانه رضا و سمیرا را اشغال می کند، برادرش برای نجات او برمی گردد، اما موفق نمی شود و شهید می شود.در نهایت فقط سمیرا از این حادثه جان سالم به در می برد.محمدحسین لطیفی در دل یک موقعیت حساس و بحرانی عاشقانه جذابی خلق می کند و بخشی از وزن موفقیتش بر دوش بازیگران می افتد.باران کوثری حامد بهداد و پوریا پورسرخ توانسته اند احساسات تماشاگران را برانگیخته و تا انتها همراه خود نگه دارند.لطیفی سیمرغ بهترین بازیگر مرد جشنواره بیست و پنجم و باران کوثری نیز برنده سیمرغ شدند.
50 قدم آخر/ کیومرث پوراحمد/ 1392
«۵۰ قدم آخر» داستان مهندس جوانی به نام هرمز است. مهندسي كه زندگي اش با علم گره خورده و از جنگ غافل است اما در ازاي معافيت از خدمت سربازي حاضر مي شود در خط مقدم باشد و به انهدام رادار دشمن كمك كند. پس از شهادت دو تن از همرزمانش، در آخرین مراحل عملیات، ارتباط خود را با نیروهای خودی قطع کرد و از منزل پدر و دختری به نام هوجین خارج شد. دختر سعی می کند او را فراری دهد تا در دام عراقی ها نیفتد و کم کم احساسات بین آنها ایجاد شود. این سرگردانی و یافتن هیجانات به تدریج منجر به تغییر شخصیت هرمز می شود. «۵۰ قدم آخر» یکی از آخرین فیلم‌های لایو اکشن کیومرث پوراحمد است که چندان موفق نبود. برخی از مخاطبان و منتقدان معتقد بودند که احساسات فیلم اغراق آمیز بوده و فیلمنامه از انسجام خوبی برخوردار نیست. با این حال می توان این فیلم را یکی از عاشقانه های در دل جنگ نیز دانست.
بمب؛ یک عاشقانه/ پیمان معادی / 1396
پیمان معادی در فیلم «بمب، یک عاشقانه» شرایط دردناک دوران بمباران را با دو روایت عاشقانه ترکیب می کند. معلم مدرسه ای که فکر می کند زندگی زناشویی اش به بن بست رسیده است، وقتی در معرض خطر قرار می گیرد، بیش از هر زمان دیگری به همسرش احساس نیاز می کند و از سوی دیگر، پسری دبستانی است که در این دوران عاشق دختری می شود. شب ها آنها برای فرار از بمب با همسایه ها در زیرزمین می آیند، او پیر می شود و زندگی اش از هم می پاشد. معادی با ظرافت این دو داستان عاشقانه را در فضای ترسناک آن زمان ادغام کرده و از محدودیت ها به نفع خلق موقعیت های عالی استفاده کرده است. پناه بردن به پناهگاه، چراغ نفتی، نامه عاشقانه، بازی با سایه دست روی دیوار، ساخت موشک کاغذی و… آنها عناصری هستند که ما را با یک عاشقانه ساده و لطیف مواجه کرده اند. «بمب؛ یک عاشقانه» برنده جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین طراحی لباس از جشنواره سی و ششم شد و جایزه ویژه هیئت داوران نیز به این فیلم تعلق گرفت.
آخرین تولد / نوید محمودی / 1400
در «آخرین تولد» ما خود را پیش از یک عاشقانه در دل جنگ افغانستان می‌بینیم. محمودی در این فیلم از حمله و کنترل طالبان بر افغانستان و تاثیر آن بر زندگی مردم به ویژه زنان صحبت کرد. شخصیت اصلی فیلم زنی به نام ثریا است که عاشق مردی به نام فهیم است و از آنجایی که می داند خانواده اش به دلیل اختلاف شیعه و سنی به آنها اجازه ازدواج نمی دهند، مخفیانه ازدواج کرده و زندگی می کنند. در کابل در طول فیلم مدام با اخبار تلخ و موقعیت‌های پرتنش مواجه می‌شویم و تأثیر این جنگ را بر زندگی‌های مختلف می‌بینیم، اما عاشقانه زندگی ثریا و فهیم تا زمانی که جنگ و اجبار پیش می‌آید، بدون تغییر باقی می‌ماند. بخش قابل توجهی از جذابیت فیلم ناشی از همین روابط عاشقانه است و محمودی توانسته این داستان ها را به هم گره بزند.