با وجود فواید زیادی که نور خورشید برای بدن دارد اما مضرات زیادی از جمله پیری پوست، سرطان پوست، چین و چروک عمیق و … را دارد. در ادامه به جزئیات بیشتری در این مورد می پردازیم.
اگرچه اشعه خورشید ویتامین D بدن را تامین می کند و استخوان ها را تقویت می کند، اما باید بدانید که اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید چندان مفید نیست. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش با انواع بیماری ها از جمله سرطان پوست مرتبط است.
به گزارش پی ام آپ، فعالیت در فضای باز، به ویژه در فصل تابستان، نیازمند رعایت یک سری اقدامات احتیاطی برای اطمینان از ایمنی و محافظت از پوست در برابر نور خورشید است. قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید (UV) به پوست آسیب می رساند و خطر ابتلا به سرطان پوست، چین و چروک و لکه های پیری را افزایش می دهد.
به گفته انجمن سرطان آمریکا، شایع ترین نوع سرطان، سرطان پوست است که عمدتاً در پوست سر، صورت، لب ها، گوش ها، گردن، سینه، بازوها، دست ها و پاها بروز می کند. اشعه ماوراء بنفش که به نام اشعه ماوراء بنفش نیز شناخته می شود، عامل اصلی سرطان پوست است و به طرق مختلف بر سلامت پوست تأثیر می گذارد و باعث بروز بیماری های مختلفی می شود.
نور خورشید حاوی انواع مختلفی از اشعه ها است که می توانند اثرات متفاوتی بر روی پوست داشته باشند. آسیب ناشی از این اشعه معمولاً به صورت آفتاب سوختگی، لک، تاول و خارش روی پوست ظاهر می شود.
سه نوع اشعه UV عبارتند از:
اشعه UVA: روند پیری سلول های پوست را تسریع می کند و به نظر می رسد در ایجاد برخی از انواع سرطان پوست نقش دارد.
اشعه UVB: به DNA آسیب می رساند و باعث آفتاب سوختگی و سرطان پوست می شود. در واقع، برخی از انواع پرتوهای فرابنفش می توانند به عمق پوست نفوذ کرده و DNA را تغییر دهند. بنابراین، عدم محافظت در برابر آفتاب می تواند به تدریج منجر به عواقب جبران ناپذیری مانند تغییر رنگ پوست یا حتی سرطان پوست شود.
اشعه UVC: این شدیدترین نوع تابش فرابنفش است، اما به زمین نمی رسد. بنابراین عامل خطرناکی برای انسان نیست.
اشعه های UVA و UVB می توانند باعث پیری زودرس پوست، لکه های ناشی از آفتاب (لکه های پیری)، چین و چروک های عمیق، سوختگی و انواع سرطان های پوست مانند کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی و ملانوم شوند.
قرار گرفتن در معرض اشعه یو وی چه خطراتی دارد؟
سوختگی پوست: نور خورشید و تماس مستقیم اشعه ماوراء بنفش با پوست باعث سوختگی در این ناحیه می شود. این مشکل را می توان با پوشاندن پوست برای جلوگیری از قرار گرفتن مجدد در معرض نور و استفاده از ضد آفتاب برطرف کرد.
سرطان: قرار گرفتن مستقیم و طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش در دراز مدت منجر به سرطان پوست می شود.
آسیب چشم: قرار گرفتن مستقیم در معرض اشعه UV خورشید به چشم آسیب می رساند و باعث سوختگی در لایه های مختلف آن می شود.
اشعه یو وی علاوه بر پوست، چشمها را نیز میسوزاند
اشعه ماوراء بنفش (UV) می تواند چشم را بسوزاند. آفتاب سوختگی چشم با درد یا تاری دید همراه است. اشعه ماوراء بنفش بیش از حد و مستقیم می تواند به شبکیه، عدسی و قرنیه آسیب برساند. قرار گرفتن مستقیم و طولانی مدت در معرض نور خورشید روی عدسی منجر به کدر شدن عدسی یا آب مروارید می شود.
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش همچنین می تواند خطر ابتلا به ملانوم چشمی را افزایش دهد. ملانوم چشمی نوعی سرطان چشم و سلول های تولید کننده رنگدانه است. این رنگدانه ها رنگ پوست، مو و چشم انسان را تعیین می کنند. ملانوم چشمی، درست مانند ملانوم پوستی، در داخل، اطراف یا در قسمت ملتحمه چشم رخ می دهد. ملانوم های چشمی معمولا وسط سه لایه چشم را درگیر می کند.
آفتاب سوختگی قرنیه را “برف کوری” نیز می نامند. برف کوری یکی دیگر از عوارض جانبی قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور ماوراء بنفش است که از برف منعکس می شود. در این حالت آفتاب سوختگی قرنیه باعث ایجاد تاول های کوچک در سطح قرنیه می شود که بسیار دردناک بوده و منجر به از دست دادن موقت بینایی می شود.
برای کاهش خطر، عینک آفتابی برای محافظت از چشم در برابر هر دو نوع اشعه ماوراء بنفش مورد نیاز است. یعنی از اشعه های UVA و UVB استفاده کنید.
فواید اشعه یو وی
پرتوهای فرابنفش علاوه بر خطرات و عوارض جانبی، مزایایی نیز دارند که مهمترین آنها عبارتند از:
تامین ویتامین D: نور خورشید برای تولید ویتامین دی به بدن انسان کمک زیادی می کند. این ویتامین در تقویت استخوان ها، بهبود سیستم ایمنی بدن، پیشگیری از سرطان و پیشگیری از افسردگی نقش دارد.
درمان بیماری ها و مشکلات پوستی: از اشعه ماوراء بنفش می توان برای درمان و اصلاح برخی از مشکلات پوستی مانند پسوریازیس استفاده کرد.
کرم ضد آفتاب چگونه از پوست در برابر اشعه یو وی محافظت میکند؟
شاید فکر کنید که کرم های ضد آفتاب عملکردی مشابه مرطوب کننده ها و دیگر مرطوب کننده های پوست دارند، اما باید بدانید که این کرم ها بیشتر از مرطوب کردن پوست انجام می دهند. اجزای اصلی کرم ضد آفتاب از نفوذ اشعه ماوراء بنفش و آسیب رساندن به پوست جلوگیری می کند. این به نوبه خود می تواند به کاهش خطر آفتاب سوختگی، تغییر رنگ، چین و چروک و سرطان کمک کند.
مواد فعال موجود در این کرم ها اشعه UV را جذب یا منعکس می کنند. استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب با SPF 15 یا بالاتر می تواند خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی را تا 40 درصد و خطر ابتلا به ملانوم را تا 50 درصد کاهش دهد.
سرطان سلول سنگفرشی، از بیرونی ترین لایه پوست (لایه سلولهای سنگفرشی) شروع می شود و یکی از شایع ترین انواع سرطان پوست است. این سرطان قابل درمان است، اما در صورت عدم درمان می تواند به سایر بافت های بدن سرایت کند و عوارض جدی ایجاد کند.
چگونه میتوان اثر محافظتی ضد آفتاب را در برابر اشعه یو وی افزایش داد؟
30 دقیقه قبل از خروج از منزل از ضد آفتاب استفاده کنید.
پس از دو ساعت قرار گرفتن در معرض نور خورشید، کرم ضد آفتاب را دوباره استفاده کنید.
پوست دست ها، گردن و سایر نواحی در معرض نور خورشید را با کرم ضد آفتاب کاملا بپوشانید.
ضد آفتابی با SPF بالای 30 انتخاب کنید که ضد آب باشد و از پوست شما در برابر اشعه های UVA و UVB محافظت کند.
قرار گرفتن در معرض شدید آفتاب همچنین می تواند لب های شما را بسوزاند که بسیار آزاردهنده و دردناک است و خطر ابتلا به سرطان لب را افزایش می دهد. برای کاهش خطر، از بالم لب با SPF استفاده کنید.