اگر قبلا هزار و یک دلیل چاقی را ذکر می کردیم، حالا باید یک دلیل مهم دیگر را هم اضافه کنیم و آن چاقی ناشی از کم خوابی است.
کم خوابی در افرادی که حتی رژیم دارند، باعث می شود نتوانند چربی بدن خود را آنطور که باید کاهش دهند. افرادی که تصمیم به کاهش وزن دارند باید مطمئن شوند که خواب کافی دارند. برای درک تاثیر مثبت کاهش میزان خواب به این تحقیق توجه کنید.
این مطالعه بر روی 15 مرد و زن دارای اضافه وزن در دو دوره دو هفته ای انجام شد که در آن افراد تحت نظر قرار گرفتند و یک روز در میان رژیم غذایی کاهش وزن جدید دریافت کردند. گروه اول هر شب ساعت 8:30 و گروه دوم ساعت 5:30 صبح می خوابیدند.
محققان دریافتند که این افراد در هر دو دوره به میزان مشابهی وزن کم کردند (به طور متوسط کمتر از سه کیلوگرم)، با این تفاوت که در دوره محرومیت از خواب، به جای چربی، توده عضلانی را از دست دادند. گروه اول که به موقع خوابیدند بیش از نیمی از کاهش وزن خود را از طریق کاهش چربی به خود اختصاص دادند، اما در گروه دوم، تنها یک چهارم کاهش وزن آنها مربوط به چربی بود. بیشتر کاهش وزن افراد در زمان کم خوابی به دلیل چربی نیست و این میزان کاهش مربوط به ماهیچه ها و سایر بافت های بدن است که جزء چربی نیستند.
به گفته دکتر پلامن پنف، استاد دانشکده پزشکی شیکاگو، بر اساس نتایج آزمایش، افراد به همان میزان وزن خود را از دست دادند، اما با ترکیبی متفاوت. رژیمهای موفق همیشه مقدار مشخصی از توده عضلانی خود را از دست میدهند، اما در حالت ایدهآل، چربی اضافی از دست میرود، نه توده عضلانی.
اگرچه محققان تقریباً به یک نتیجه قطعی در این مورد رسیده اند، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا ببینیم طول دوره خواب چگونه بر ترکیب بدن افرادی که رژیم غذایی را دنبال می کنند در یک دوره زمانی تاثیر می گذارد. علاوه بر این، مشخص نیست که چگونه می توان نتایج این آزمایش را با شرایط عادی زندگی افراد مقایسه کرد.
آیا ما کم خوابیم؟
اصطلاح “کم خوابی” به افرادی اطلاق می شود که کمتر از شش ساعت در شب می خوابند و بدن آنها به مرور زمان وزن بیشتری نسبت به افرادی که هفت تا هشت ساعت در شب می خوابند افزایش می یابد.
هورمون ها و کمبود خواب
طبق مطالعات آزمایشگاهی، کمبود خواب باعث تغییر ترشح “هورمون های گرسنگی” معروف به “لپتین” و “گرلین” می شود. لپتین توسط سلول های چربی ترشح می شود و کمبود این هورمون در خون باعث افزایش گرسنگی می شود و افزایش آن نیز پیامی مخفی به مغز می فرستد و بدن را برای سوزاندن کالری تحریک می کند. گرلین نیز برای افزایش اشتها از معده ترشح می شود. در تحقیقی که مورد بحث ما بود، محققان دریافتند شرکتکنندگانی که به اندازه کافی میخوابیدند، با وجود مصرف کالری یکسان در هر دو دوره، گرسنهتر بودند و سطوح بالاتری از گرلین در خونشان داشتند. بررسی این نتیجه سوال دیگری را در ذهن ایجاد می کند که چرا افراد رژیم خوب نمی خوابند.
به گفته یکی از محققان، اگر کاهش وزن با محدودیت در تعداد کالری مصرفی همراه باشد، کمبود خواب می تواند این روند را مختل کند. وی همچنین اضافه می کند که برای نتیجه گیری بهتر بهتر است به این نکته توجه شود که خواب یک ویژگی منحصر به فرد است و از طرفی رژیم غذایی روزانه و فعالیت بدنی فرد نیز در کاهش وزن دخیل است. اما با جمع بندی نتایج نشان داده می شود که خواب فرد عامل بسیار مهمی در کنترل و کاهش یا افزایش وزن است. اما عوامل دیگری مانند میزان فعالیت بدنی، برنامه غذایی، سن و جنسیت افراد نیز باید در نظر گرفته شود.